Η πρέσβης των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη, Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ, ακύρωσε μια προγραμματισμένη επίσκεψη στη Λιβερία αυτή την εβδομάδα, για να επικεντρωθεί στις διπλωματικές συζητήσεις του ΟΗΕ για τη συσσώρευση των ρωσικών στρατευμάτων κοντά στην Ουκρανία, καθώς η Ουάσιγκτον προειδοποιεί ότι η Μόσχα μπορεί να εισβάλει ανά πάσα στιγμή.
Οι εντάσεις για την κρίση στην Ουκρανία είχαν κεντρικό ρόλο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, πριν από δύο εβδομάδες, σε μια δημόσια συνεδρίαση που ζήτησε η Ουάσιγκτον. Η Ρωσία, η οποία αρνείται ότι σχεδιάζει εισβολή, έκανε μια αποτυχημένη προσπάθεια να σταματήσει τη συζήτηση στο συμβούλιο.
Ενώ όλα τα μέλη ήταν σε θέση να εκφράσουν τις απόψεις τους ανοιχτά, δεν υπήρξε καμία ενέργεια από το 15μελές συμβούλιο και δεν θα υπάρξει - ακόμα κι αν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία. Μια απλή δήλωση χρειάζεται συναινετική υποστήριξη και η Ρωσία θα μπορούσε να ασκήσει βέτο σε οποιαδήποτε πρόταση για ψήφισμα.
Η Ρωσία είναι μία από τις πέντε μόνιμες δυνάμεις που ασκούν βέτο στο συμβούλιο μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία, τη Βρετανία και την Κίνα. Το Συμβούλιο Ασφαλείας είναι, επίσης, επιφορτισμένο με τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι η Ρωσία κατέχει ακόμα την εκ περιτροπής προεδρία του συμβουλίου για τον Φεβρουάριο.
Τι έγινε με την Κριμαία;
Εάν ο ρωσικός στρατός κλιμακώσει την κρίση, διπλωμάτες και αναλυτές εξωτερικής πολιτικής λένε ότι η διπλωματία και η δράση στα Ηνωμένα Έθνη είναι πιθανό να αντικατοπτρίζουν αυτό που συνέβη το 2014 μετά την προσάρτηση της ουκρανικής περιοχής της Κριμαίας από τη Ρωσία.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει συνεδριάσει δεκάδες φορές από τότε για να συζητήσει την κρίση στην Ουκρανία. Τον Μάρτιο του 2014, ψήφισε ένα σχέδιο ψηφίσματος που συνέταξαν οι ΗΠΑ, το οποίο αντιτίθεται σε δημοψήφισμα για το καθεστώς της Κριμαίας και καλεί τις χώρες να μην το αναγνωρίσουν. Έλαβε 13 ψήφους υπέρ, η Κίνα απείχε και η Ρωσία άσκησε βέτο.
Επιδιώκοντας να καταδείξουν τη διεθνή απομόνωση της Ρωσίας, οι δυτικές χώρες συνέταξαν ένα παρόμοιο κείμενο το οποίο απέστειλαν στην Γενική Συνέλευση των 193 μελών, η οποία ενέκρινε ψήφισμα που κηρύσσει το δημοψήφισμα άκυρο. Έλαβε 100 ψήφους υπέρ, 11 κατά και 58 αποχές, ενώ 20 χώρες δεν ψήφισαν.
Τα ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης έχουν πολιτικό βάρος αλλά δεν είναι δεσμευτικά από νομικής άποψης. Σε αντίθεση με το Συμβούλιο Ασφαλείας, καμία χώρα δεν έχει δικαίωμα βέτο στη Γενική Συνέλευση.
Τι κάνουν οι διπλωμάτες της Δυσης;
Μέχρι στιγμής, η δυτική διπλωματία στα Ηνωμένα Έθνη κατά την τελευταία συσσώρευση στρατού στα σύνορα της Ουκρανίας έχει επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στην προσπάθεια συγκέντρωσης στήριξης μεταξύ των μελών του ΟΗΕ, κατηγορώντας τη Ρωσία ότι υπονομεύει τον Χάρτη του ΟΗΕ.
Ο Χάρτης είναι το ιδρυτικό έγγραφο των Ηνωμένων Εθνών, που περιγράφει τους σκοπούς και τις αρχές του που συμφωνήθηκαν το 1945.
«Οι ενέργειες της Ρωσίας απέναντι στην Ουκρανία δεν είναι απλά ένα ζήτημα μεταξύ δύο χωρών», δήλωσε ο Τόμας Γρκίνφιλντ τον περασμένο μήνα.
«Επηρεάζουν κάθε κράτος μέλος του ΟΗΕ και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να σταθούμε μαζί με ενότητα και αλληλεγγύη, εάν η Ρωσία αψηφήσει τις κοινές αξίες και αρχές που αποτελούν τη βάση του διεθνούς μας συστήματος», λέει.
Τι μπορεί να κάνει η Ρωσία ως πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας;
Η Ρωσία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του συμβουλίου για τον Φεβρουάριο. Αυτός είναι σε μεγάλο βαθμό ένας διοικητικός ρόλος, αλλά περιλαμβάνει τον προγραμματισμό συναντήσεων, επομένως ορισμένοι διπλωμάτες προειδοποιούν ότι η Ρωσία μπορεί να καθυστερήσει οποιεσδήποτε προσπάθειες από μέλη του συμβουλίου να ζητήσουν νέα συζήτηση σχετικά με τις ενέργειες της Ρωσίας.
Όπως έχουν τα πράγματα, το συμβούλιο πρόκειται να συζητήσει για την κατάσταση που επικρατεί στην Ουκρανία ήδη στις 17 Φεβρουαρίου, αναφέρουν διπλωμάτες. Πρόκειται για μια τακτικά προγραμματισμένη συνάντηση για τις συμφωνίες του Μινσκ, οι οποίες εγκρίθηκαν από το συμβούλιο το 2015 και αποσκοπούσαν στον τερματισμό ενός πολέμου από τους ρωσόφωνους στην ανατολική Ουκρανία.
Η Γενική Συνέλευση πρόκειται επίσης να διεξάγει την ετήσια συζήτηση για «την κατάσταση στα προσωρινά κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας» στις 23 Φεβρουαρίου.