Η Ουκρανία και η Ρωσία ετοιμάζονται να υπογράψουν στην Κωνσταντινούπολη συμφωνία που θα επιτρέψει την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών που είναι μπλοκαρισμένα στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας.
«Η υπογραφή αυτής της συμφωνίας αναμένεται να γίνει σήμερα το απόγευμα στις 4:30 ώρα Κωνσταντινούπολης (ίδια ώρα Ελλάδας)», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ σε συνέντευξη Τύπου στη Γενεύη.
Η συμφωνία, η οποία αποτέλεσε αντικείμενο δίμηνης διαπραγμάτευσης και θα υπογραφεί στο Παλάτι του Ντολμάμπαχτσέ παρουσία του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, προβλέπει:
-Την σύσταση κέντρου συντονισμού και ελέγχου με έδρα την Κωνσταντινούπολη.
Στο κέντρο θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των τριών πλευρών, ένας Ουκρανός, ένας Ρώσος, ένας Τούρκος, καθώς και ένας εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών και οι ομάδες τους.
Θα είναι επιφορτισμένο με την κατάρτιση του χρονοδιαγράμματος εναλλαγής των πλοίων στην Μαύρη Θάλασσα.
Σύμφωνα με ειδικούς που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, θα χρειασθούν ακόμη τρεις έως τέσσερις εβδομάδες για να ολοκληρωθούν οι προετοιμασίες και να ξεκινήσει η λειτουργία του.
-Την πραγματοποίηση επιθεωρήσεων των πλοίων κατά την αναχώρησή τους από τα ουκρανικά λιμάνια και κατά την άφιξή τους στην Τουρκία
Η επιθεώρηση των πλοίων που θα μεταφέρουν τα φορτία των σιτηρών αποτελούσε απαίτηση της Μόσχας που ήθελε να αποκλείσει την παράλληλη μεταφορά όπλων στην Ουκρανία.
Για πρακτικούς λόγους, οι επιθεωρήσεις δεν θα γίνονται εν πλω, ενδεχόμενο που είχε εξετασθεί, αλλά στην Τουρκία, πιθανότατα στην Κωνσταντινούπολη, η οποία διαθέτει δύο σημαντικά εμπορικά λιμάνια, το Χαϊντάρπασά, στην είσοδο του Βοσπόρου και το Αμπαρλι, στην Θάλασσα του Μαρμαρά.
Οι επιθεωρήσεις θα γίνονται από εκπροσώπους των τεσσάρων πλευρών κατά τον απόπλου και τον κατάπλου.
-Ασφαλείς διάδρομοι ναυσιπλοΐας
Ρώσοι και Ουκρανοί δεσμεύονται να σεβασθούν του διαδρόμους ναυσιπλοΐας που θα διασχίζουν την Μαύρη Θάλασσα και θα εξαιρούνται από κάθε στρατιωτική δραστηριότητα.
Βάσει της συμφωνίας, εάν χρειασθεί αποναρκοθέτηση, θα πρέπει να γίνει από «τρίτη χώρα» - άλλη από τις τρεις εμπλεκόμενες - η οποία δεν έχει ορισθεί.
Κατά την αναχώρηση από την Ουκρανία, τα πλοία θα συνοδεύονται από ουκρανικά (μάλλον πολεμικά) πλοία, ανοίγοντας τον δρόμο μέχρι την έξοδο από τα ουκρανικά χωρικά ύδατα.
-Τετράμηνη ανανεώσιμη ισχύς
Η συμφωνία θα έχει ισχύ τεσσάρων μηνών που θα ανανεώνεται αυτόματα. Αν 20 έως 25 τόνοι σιτηρών βρίσκονται σήμερα αποκλεισμένοι στα σιλό των ουκρανικών λιμανιών, με έναν ρυθμό μεταφοράς 8 τόνων τον μήνα, οι τέσσερις μήνες θα αρκέσουν για την μεταφορά του συνόλου των αποθεμάτων και την εκκένωση των σιλό.
-Μνημόνιο για τα ρωσικά σιτηρά και λιπάσματα
Μνημόνιο που θα συνοδεύει την συμφωνία και θα υπογράφεται από τον ΟΗΕ και την Ρωσία θα εγγυάται ότι οι δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας δεν θα αφορούν τα σιτηρά και τα λιπάσματα κατά άμεσο ή έμμεσο τρόπο.
Η πρόβλεψη αυτή αποτελεί απαραίτητο όρο για την υπογραφή της συμφωνία από την Μόσχα.
«Πρώτο βήμα για την άμβλυνση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης»
Η Τουρκία λέει ότι η επικείμενη συμφωνία θα σηματοδοτήσει το πρώτο βήμα για την άμβλυνση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης μετά την εισβολή της Ρωσίας.
Η Ουκρανία και η Ρωσία είναι από τους κορυφαίους εξαγωγείς τροφίμων στον κόσμο και τα λιμάνια της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένου του κύριου κόμβου της Οδησσού, έχουν αποκλειστεί από τον ρωσικό στόλο στη Μαύρη Θάλασσα.
Η διακοπή των εξαγωγών σιτηρών κατά τη διάρκεια του πεντάμηνου πολέμου έχει προκαλέσει δραματική άνοδο των τιμών και το άνοιγμα των ουκρανικών λιμανιών μπορεί ενδεχομένως να αποτρέψει την πείνα σε μέρη του κόσμου.
Περίπου 20 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών έχουν «κολλήσει» σε σιλό στην Οδησσό, με δεκάδες πλοία να έχουν αποκλειστεί από την επίθεση της Μόσχας.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου ανέφερε στο Twitter την Πέμπτη ότι η συνάντηση της Παρασκευής στην Κωνσταντινούπολη σηματοδοτεί «το πρώτο βήμα για την επίλυση της τρέχουσας επισιτιστικής κρίσης».
Η Τουρκία θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για την επίλυση της σύγκρουσης, είπε ο Τσαβούσογλου. Δήλωσε, επίσης, στο κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο TRT Haber ότι δεν βλέπει προοπτικές για κατάπαυση του πυρός, αλλά ότι μια συμφωνία για τις εξαγωγές σιτηρών θα μπορούσε να ενισχύσει την εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο χωρών.
(με πληροφορίες από ΑΠΕ, Reuters)