Πολύ σημαντικά θέματα ψηφίζονται στην τελευταία Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, καθώς η Ευρωβουλή κλείνει ενόψει των Εκλογών στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Μάλιστα, τα θέματα είναι πολλά και στο Στρασβούργο όπου βρίσκομαι, στο Κοινοβούλιο, επικρατεί «πυρετός» συζητήσεων με αποκορύφωμα τις ψηφοφορίες.
Στην πρώτη μέρα υπήρξαν θέματα προς ψήφιση που αφορούν τους καταναλωτές και τα οποία «πέρασαν» με μεγάλη πλειοψηφία.
Ας τα δούμε αναλυτικά:
Αναθεώρηση των κανόνων για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και την προστασία των θυμάτων της.
Προκειμένου να διευρυνθούν οι δράσεις της ΕΕ κατά της εμπορίας ανθρώπων πέραν της εργασιακής και σεξουαλικής εκμετάλλευσης, η νέα νομοθεσία ποινικοποιεί επίσης τους αναγκαστικούς γάμους, την παράνομη υιοθεσία και την εκμετάλλευση της παρένθετης μητρότητας σε επίπεδο ΕΕ.
Επίσης ενισχύεται ο συντονισμός μεταξύ των αρχών καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων και των αρχών ασύλου, ούτως ώστε τα θύματα εμπορίας ανθρώπων που χρήζουν επίσης διεθνούς προστασίας να λαμβάνουν κατάλληλη στήριξη και προστασία και να γίνεται σεβαστό το δικαίωμά τους στο άσυλο.
Παράλληλα, ποινικοποιείται η χρήση υπηρεσιών που παρέχονται από θύμα εμπορίας, όταν ο χρήστης γνωρίζει ότι το θύμα αποτελεί αντικείμενο εκμετάλλευσης, προκειμένου να μειωθεί η ζήτηση της εκμετάλλευσης και θεσπίζονται ποινές για τις εταιρείες που έχουν καταδικαστεί για εμπορία ανθρώπων, π.χ. αποκλεισμός από δημόσιους διαγωνισμούς και από δημόσιες ενισχύσεις ή επιδοτήσεις.
Κι ακόμα διασφαλίζεται ότι οι εισαγγελείς θα μπορούν να επιλέξουν να μην ασκήσουν δίωξη στα θύματα για εγκληματικές πράξεις που εξαναγκάστηκαν να διαπράξουν, αλλά και ότι τα θύματα λαμβάνουν στήριξη ανεξάρτητα από το αν συνεργάζονται με τις έρευνες ή όχι.
Παρέχεται και στήριξη στα θύματα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε καταφύγια και σε ασφαλή στέγαση, με ιδιαίτερη έμφαση στις πιο ευάλωτες ομάδες, προστατεύονται τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και παρέχεται κατάλληλη υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένου του ορισμού κηδεμόνων ή εκπροσώπων, σε ασυνόδευτα παιδιά, ενώ επιτρέπεται στους δικαστές να θεωρούν τη μη συναινετική διάδοση σεξουαλικών εικόνων ή βίντεο ως επιβαρυντική περίσταση όταν αποφασίζουν για τις ποινές των δραστών.
Νέοι κανόνες για πιο εύκολες και οικονομικές επισκευές
Οι νέοι κανόνες ενισχύουν τα δικαιώματα των καταναλωτών, ελαττώνουν τα σκουπίδια και ενισχύουν τον κλάδο των επισκευών, κάνοντάς τες ευκολότερες και πιο συμφέρουσες. Οι νέοι κανόνες αποσαφηνίζουν τις υποχρεώσεις που θα έχουν στο εξής οι κατασκευαστές σχετικά με την επισκευή των προϊόντων τους και θα ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των αγαθών τους.
Κάθε φορά που ένα αγαθό θα επισκευάζεται εντός της περιόδου εγγύησής του, η εγγύηση αυτή θα παρατείνεται για έναν επιπλέον χρόνο, στοιχείο που ενθαρρύνει τους καταναλωτές να επιλέγουν την επισκευή αντί της αντικατάστασης. Μετά τη λήξη της νομικά κατοχυρωμένης εγγύησης, ο κατασκευαστής θα εξακολουθεί να υποχρεούται να επισκευάζει ορισμένες κοινές οικιακές συσκευές που είναι ήδη τεχνικά επισκευάσιμες βάσει ευρωπαϊκού δικαίου, όπως τα πλυντήρια ρούχων, οι ηλεκτρικές σκούπες, ακόμη και τα έξυπνα τηλέφωνα. Στον κατάλογο αυτό ενδέχεται να προστεθούν στο μέλλον και άλλες κατηγορίες προϊόντων. Οι καταναλωτές θα έχουν επίσης το δικαίωμα να ζητούν δανεική συσκευή για όσο διάστημα επισκευάζεται η δική τους ή, αν δεν αυτή μπορεί να επισκευαστεί, θα μπορούν εναλλακτικά να επιλέγουν να αποκτήσουν ένα ανακατασκευασμένο προϊόν.
Για να γίνουν πιο εύκολες οι διαδικασίες επισκευής, θα δημιουργηθεί μια ευρωπαϊκή διαδικτυακή πλατφόρμα, μέσω της οποίας οι καταναλωτές θα μπορούν να βρίσκουν καταστήματα υπηρεσιών επισκευής, πώλησης ανακατασκευασμένων προϊόντων, αγοράς ελαττωματικών προϊόντων και τοπικές πρωτοβουλίες, όπως κοινοτικά εργαστήρια επισκευών ή «repair café».
Για να γίνουν πιο προσιτές οι επισκευές, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να εφαρμόσει τουλάχιστον ένα μέτρο που θα τις προωθεί. Τέτοια μέτρα είναι για παράδειγμα η διάθεση κουπονιών και επιδοτήσεων για επισκευές, η διεξαγωγή ενημερωτικών εκστρατειών, η παροχή μαθημάτων επισκευής και η στήριξη σε τοπικές πρωτοβουλίες για την επισκευή αγαθών.
Απαγόρευση διάθεσης στην ΕΕ προϊόντων καταναγκαστικής εργασίας
Ο νέος κανονισμός που ενέκρινε το Κοινοβούλιο επιτρέπει στην ΕΕ να απαγορεύσει την πώληση, την εισαγωγή και την εξαγωγή αγαθών που παράγονται με καταναγκαστική εργασία. Οι νέοι κανόνες δίνουν τη δυνατότητα στις αρχές των κρατών μελών και στην Επιτροπή να ερευνούν ύποπτα αγαθά, αλυσίδες εφοδιασμού και κατασκευαστές. Εάν ένα προϊόν βρίσκεται ότι έχει κατασκευαστεί με χρήση καταναγκαστικής εργασίας, δεν θα μπορεί πλέον να πωλείται στην ΕΕ (ακόμη και στο διαδίκτυο) και οι αποστολές του θα σταματούν στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σημειώνεται ότι οι αποφάσεις για τη διερεύνηση καταγγελιών θα βασίζονται σε τεκμηριωμένες και επαληθεύσιμες πληροφορίες που μπορούν να ληφθούν, για παράδειγμα, από διεθνείς οργανισμούς, συνεργαζόμενες αρχές ή μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος. Θα λαμβάνονται υπόψη διάφοροι παράγοντες κινδύνου και κριτήρια, συμπεριλαμβανομένης της συχνότητας της καταναγκαστικής εργασίας που επιβάλλεται από κρατικές αρχές σε ορισμένους οικονομικούς τομείς και γεωγραφικές περιοχές.
Οι κατασκευαστές των σχετικών προϊόντων θα πρέπει να αποσύρουν τα προϊόντα από την αγορά της ΕΕ και να τα δωρίσουν, να τα ανακυκλώσουν ή να τα καταστρέψουν, ενώ θα γίνεται να επιβληθούν πρόστιμα σε μη συμμορφούμενες εταιρείες. Ωστόσο, τα αγαθά θα επαναδιτίθενται στην αγορά, εάν η εταιρεία εξαλείψει την καταναγκαστική εργασία από τις αλυσίδες εφοδιασμού της.
Νέοι κανόνες για να γίνουν τα βιώσιμα προϊόντα κανόνας
Το αναθεωρημένο πλαίσιο οικολογικού σχεδιασμού θεσπίζει απαιτήσεις περιβαλλοντικής βιωσιμότητας για τα περισσότερα προϊόντα που πωλούνται στην ΕΕ. Οι νέοι κανόνες αποσκοπούν στη βελτίωση διαφόρων πτυχών των προϊόντων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, ώστε να καταστούν πιο ανθεκτικά και αξιόπιστα, ευκολότερα στην επαναχρησιμοποίηση, την αναβάθμιση, την επισκευή και την ανακύκλωση, αλλά και να χρησιμοποιούνται λιγότεροι πόροι, ενέργεια και νερό για την παραγωγή τους.
Η νομοθεσία ζητά από την Επιτροπή να δώσει προτεραιότητα σε ορισμένες ομάδες προϊόντων στον πρώτο κύκλο εργασίας της, συμπεριλαμβανομένων του σιδήρου, του χάλυβα, του αλουμινίου, των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων (ιδίως ρούχων και παπουτσιών), των επίπλων, των ελαστικών αυτοκινήτων, των απορρυπαντικών, των χρωμάτων, των λιπαντικών και των χημικών ουσιών.
Μάλιστα, τα ψηφιακά «διαβατήρια προϊόντων» που θα περιέχουν ακριβείς και επικαιροποιημένες πληροφορίες θα επιτρέψουν στους καταναλωτές να κάνουν συνειδητές επιλογές αγοράς. Η Επιτροπή θα διαχειρίζεται μια δημόσια διαδικτυακή πύλη που θα επιτρέπει στους καταναλωτές να αναζητούν και να συγκρίνουν πληροφορίες που περιλαμβάνονται στα διαβατήρια προϊόντων.
Επίσης, οι κανόνες απαγορεύουν την καταστροφή απούλητων ρούχων, εξαρτημάτων και παπουτσιών, δύο έτη μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού, ενώ προβλέπεται μεγαλύτερο διάστημα έξι ετών για τις μεσαίες επιχειρήσεις. Στο μέλλον, η Επιτροπή μπορεί να προσθέσει και άλλες κατηγορίες στον κατάλογο των μη πωληθέντων προϊόντων για τα οποία θα πρέπει να θεσπιστεί απαγόρευση καταστροφής.
Προώθηση των επενδύσεων, ενίσχυση της κοινωνικής σύγκλισης και αύξηση της εθνικής ευθύνης
Οι ευρωβουλευτές ενίσχυσαν σημαντικά τους κανόνες για την προστασία της ικανότητας των κυβερνήσεων να προχωρούν σε επενδύσεις. Θα είναι πλέον πιο δύσκολο για την Επιτροπή να υποβάλει ένα κράτος μέλος σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος εάν συνεχίζονται οι απαραίτητες επενδύσεις και όλες οι εθνικές δαπάνες για τη συγχρηματοδότηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων θα εξαιρεθούν από τον υπολογισμό των δαπανών της κυβέρνησης, δημιουργώντας περισσότερα κίνητρα.
Οι χώρες με υπερβολικό χρέος θα πρέπει να το μειώνουν κατά μέσο όρο 1% ετησίως εάν το χρέος τους υπερβαίνει το 90% του ΑΕΠ και κατά 0,5% ετησίως κατά μέσο όρο εάν είναι μεταξύ 60% και 90%. Εάν το έλλειμμα μιας χώρας υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ, θα πρέπει να μειώνεται κατά τη διάρκεια περιόδων ανάπτυξης για να φτάσει το 1,5% και να δημιουργεί περιθώριο δαπανών για δύσκολες οικονομικές συνθήκες.
Οι νέοι κανόνες περιέχουν διάφορες διατάξεις που παρέχουν μεγαλύτερο περιθώριο κινήσεων για τις κυβερνήσεις, για παράδειγμα δίνοντας τρία επιπλέον έτη αν χρειάζεται (πέρα από τα υφιστάμενα τέσσερα) για την επίτευξη των στόχων του εθνικού σχεδίου.
Η «νομοθεσία για τις υποδομές Gigabit» αποσκοπεί στη μείωση του κόστους ανάπτυξης υπερταχέων δικτύων.
Η νομοθεσία, η οποία έχει ήδη συμφωνηθεί με το Συμβούλιο και εγκρίθηκε από το ΕΚ την Τρίτη, θα μειώσει τις δαπάνες που σχετίζονται με την ανάπτυξη δικτύων με δυνατότητα επίτευξη ταχύτητας gigabit, δηλ. της μεταφοράς δεδομένων μεγέθους 1 gigabit ανά δευτερόλεπτο. Επιδιώκει επίσης να τονώσει τις επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές, να προωθήσει την οικονομική ανάπτυξη και να διασφαλίσει ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις παραμένουν στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας καινοτομίας.
Οι νέοι κανόνες θα εξορθολογίσουν και θα μειώσουν το κόστος και θα επιταχύνουν τις διοικητικές διαδικασίες για την έκδοση αδειών, αλλά και θα μειώσουν τα γραφειοκρατικά εμπόδια για τις εταιρείες και τις εθνικές αρχές, διευκολύνοντας έτσι την ομαλότερη και ταχύτερη ανάπτυξη του δικτύου.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν ότι θα συμπεριληφθεί στην νομοθεσία η αρχή της «σιωπηρής έγκρισης», σύμφωνα με την οποία η άδεια εγκατάστασης υποδομής θα χορηγείται αυτόματα εάν δεν ληφθεί απάντηση από τη διοικητική αρχή εντός τεσσάρων μηνών.
Προς κατάργηση των τελών για κλήσεις εντός της ΕΕ
Η νομοθεσία επίσης χαράσσει επίσης τη διαδρομή προς την κατάργηση των τελών για διεθνείς κλήσεις και SMS εντός ΕΕ. Μέχρι το 2029, δεν θα πρέπει να υπάρχει διαφοροποίηση στις τιμές λιανικής μόνο με βάση το γεγονός ότι οι κλήσεις προέρχονται από ή καταλήγουν σε διαφορετικά κράτη μέλη, σύμφωνα με τους νέους κανόνες, εν αναμονή των σχετικών κανόνων που θα οριστούν από την Επιτροπή με εκτελεστική πράξη.
Το συμφωνηθέν κείμενο παρατείνει επίσης τα υφιστάμενα ανώτατα όρια τιμών για τις κλήσεις εντός ΕΕ έως το 2032, οι οποίες θα έληγαν τον Μάιο του 2024.