Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κήρυξε τις ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ ώστε να εξασφαλίσει την χρηματοδότηση που χρειάζεται για το τείχος που έχει υποσχεθεί στους ψηφοφόρους του να χτίσει στα σύνορα με το Μεξικό.
Η ανακοίνωσή του αυτή, θα χρησιμοποιηθεί ώστε να παρακαμφθούν οι σχετικές ενστάσεις του Κογκρέσου. Το μέτρο, που αρκετοί θεωρούν αντισυνταγματικό, αναμένεται να αντιμετωπίσει μάλιστα και δικαστικές ενστάσεις, ενώ δεν είναι λίγο και οι Ρεπουμπλικάνοι που την θεωρούν «κακή ιδέα».
Ο Τραμπ επανέλαβε μάλιστα στην ανακοίνωσή του αυτή, μερικά απλοϊκά επιχειρήματα που αρέσκεται να χρησιμοποιεί. «Δεν ελέγχουμε τα σύνορά μας» δήλωσε ο Τραμπ. «Θα συγκρουστούμε με την κρίση εθνικής ασφαλείας στα σύνορά μας και θα το κάνουμε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο – πρέπει να το κάνουμε» ανέφερε.
Από τα χρήματα που χρειάζεται ο Ντόναλντ Τραμπ για να χτίσει το τείχος του, το 1,3 δισ. δολάρια, θα προέλθει από τα νομοσχέδιο που το Κογκρέσο πέρασε μέσα στην εβδομάδα.
Τι σημαίνει, όμως, αυτό για τη χώρα;
Τι είναι κατάσταση έκτακτης εθνικής ανάγκης;
Πρόκειται για διακήρυξη του προέδρου που του δίνει ειδική προσωρινή εξουσία για να αντιμετωπίσει μια κρίση. Στο παρελθόν, οι περισσότερες από αυτές τις επικλήσεις σχετίζονταν με την εξωτερική πολιτική, για την επιδίωξη ενός πολέμου ή την προστασία μια παγκόσμια εμπορική απειλή. Σε μερικές περιπτώσεις, όμως, οι πρόεδροι κήρυτταν έκτακτη εθνική ανάγκη για να επιτύχουν τους στόχους της εσωτερικής πολιτικής τους.
Πώς θα μπορούσε μια διακήρυξη έκτακτης ανάγκης να βοηθήσει τον Τραμπ;
Θεωρητικά, του επιτρέπει να ανακατευθύνει τα ομοσπονδιακά χρήματα που διατίθενται για άλλους σκοπούς και να τα χρησιμοποιήσει για να πετύχει τον σκοπό του, δηλαδή να χτίσει το τείχος. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τη νομοθεσία του Πενταγώνου, εάν ο πρόεδρος κηρύξει εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ο γραμματέας της άμυνας μπορεί να ανακατευθύνει χρήματα από τα ταμεία του στρατού, ώστε να ενισχύσει την αμερικανική εθνική άμυνα. Κάπου εδώ ανοίγει μια άλλη συζήτηση. Ο Τραμπ μπορεί να αξιοποιήσει τα 13,9 δις που έχουν συγκεντρωθεί σε περιπτώσεις καταστροφών, σύμφωνα με νομοθεσία του Κογκρέσου.
Υπάρχουν πόροι για να καλύψουν το έργο του τείχους;
Ο πρόεδρος έχει σκοπό να δαπανήσει 5.7 δις. δολάρια από τις στρατιωτικές δαπάνες που κυμαίνονται στα 10.3 δις. Στοχεύει δηλαδή να σπαταλήσει περισσότερα από τα μισά. Αυτό θα έχει ως συνέπεια να πλήξει τις οικογένειες στρατιωτικών, που χρειάζονται 1.6 δις για το χτίσιμο κατοικιών, 352 εκατ. για ιατρικές εγκαταστάσεις και 267 εκατ. για εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις μέσα στο 2019. Οι Δημοκρατικοί κροούν τον κώδωνα του κινδύνου.
Είναι σημαντικός λόγος το χτίσιμο ενός τείχους για να κηρυχθεί κατάσταση εκτάκτου ανάγκης;
Οι καταστάσεις έκτακτης εθνικής ανάγκης κηρύχθηκαν σε περιόδους μεγάλης κρίσης (εμφύλιος πόλεμος, πληθωρισμός, τρομοκρατικές επιθέσεις όπως αυτή της 11ης Σεπτεμβρίου), αλλά και σε μικρότερες όπως η απεργία των ταχυδρόμων του 1970. Ωστόσο, το 1976 το Κογκρέσο ενέκρινε νόμο σύμφωνα με τον οποίο ο πρόεδρος των ΗΠΑ μπορεί να κηρύξει τέτοιους είδους κατάσταση όποτε το κρίνει απαραίτητο. Και πάλι, όμως, οφείλει να επικαλεστεί ειδική ρυθμιστική αρχή.
Θα αμφισβητηθεί μια κήρυξη έκτακτης ανάγκης;
Οι Δημοκρατικοί του Κογκρέσου έχουν ήδη δηλώσει ότι θα προσφύγουν δικαστικά σε οποιαδήποτε χρήση της εξουσίας έκτακτης ανάγκης, καθώς, όπως δηλώνουν, προορίζεται μόνο για καταστάσεις πολέμου ή πραγματικές έκτακτες ανάγκες της χώρας.
Τι συνέβη σε προηγούμενες περιπτώσεις;
Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει περιορίσει τις εξουσίες έκτακτης ανάγκης του εκάστοτε προέδρου, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης του 1952, στην οποία το ανώτατο δικαστήριο δήλωσε ότι ο Πρόεδρος Τρούμαν «δεν μπορεί να κηρύξει έκτακτη εθνική ανάγκη για να καταλάβει εργοστάσια σιδήρου και χάλυβα, ώστε να εξασφαλίσει την παραγωγή τους κατά τη διάρκεια του Κορεατικού πολέμου. Όμως, καθώς οι νόμοι αλλάζουν, ορισμένοι εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι είναι δύσκολη η πρόβλεψη για τη συγκεκριμένη υπόθεση από το σημερινό Ανώτατο Δικαστήριο στο οποίο η πλειοψηφία του απαρτίζεται από Ρεπουμπλικάνους ανώτατους δικαστές.
Πηγή: Fortune