Η Moody’s προχώρησε σε μία θετική κίνηση που ήταν αναμενόμενη: την έναρξη μίας διαδικασίας αναβάθμισης των Ελληνικών ομολόγων στη βαθμίδα Β3 από την βαθμίδα Caa2. Στο βαθμολογικό της όμως σύστημα απέχουμε ακόμα σε βαθμίδες για να προσεγγίσουμε την επενδυτική βαθμίδα αλλά η προοπτική παραμένει θετική και αναμένουμε στον επόμενο ενάμισι χρόνο, υπό κανονικές συνθήκες να προχωρήσουμε προς την κατεύθυνση αυτή. Επειδή όμως η αναβάθμιση ήταν κατά δύο επίπεδα και επειδή συνέβη στον φορτισμένο ελληνικό πολιτικό χρόνο (την ημέρα που έγινε η συζήτηση για την Novartis στη Βουλή) πυροδότησε μία σειρά από σενάρια που βλέπουν μία σκοπιμότητα και μία συσχέτιση στην κίνηση της Moody’s και στην γενικότερη εσωτερική πολιτική και εξωτερική επικαιρότητα της Ελλάδας.
Βεβαίως είναι πάρα πολύ δύσκολο να διακρίνει κανείς ανάμεσα στην δικαιολογημένη απόφαση, την τυχαιότητα, την συγκυρία και την σκοπιμότητα των αλλότριων σκοπών που ενδεχομένως να συνοδεύουν κάθε ενέργεια. Σε γενικές γραμμές πάντως είναι μία απόφαση που είναι ορθή σε τεχνοκρατική βάση αφού η γενική εικόνα της οικονομίας, βελτιώνεται ουσιαστικά. Σημειώνουμε μόνο ότι η Moody’s τοποθετεί τη λέξη «καθαρή έξοδο» από το Μνημόνιο εντός εισαγωγικών.
Στο παρελθόν οι οίκοι αυτοί (οι λεγόμενοι μεγάλοι τρεις, Moody’s, Standard & Poor’s και Fitch που έχουν περίπου το 90% της αγοράς) είχαν κατηγορηθεί και μάλιστα με έντονο τρόπο ότι συνέβαλαν στην διεύρυνση του μεγέθους της μεγάλης κρίσης του 2007 – 2009 λόγω των αντικρουόμενων συμφερόντων που είχαν και του συνακόλουθου ηθικού κινδύνου που έφεραν. Αυτό το έκαναν συμμετέχοντας σε ένα «παζάρι» προσφοράς καλύτερων αξιολογήσεων στηριζόμενοι στο ότι τα προϊόντα που αξιολογούσαν ήταν περίπλοκα και τεχνικά, γεγονός που επέτρεπε διαφορετικούς βαθμούς παρέμβασης και διαχείρισης.
Η Ελληνική οικονομία παραμένει ένα «complex product». Ένα περίπλοκο δηλαδή οικονομικό σύστημα το οποίο δεν υπακούει σε παραδεδεγμένες διαφανείς και απλές αναλύσεις. Εξάλλου η γειτονιά του κόσμου που βρισκόμαστε είχε πάντοτε αρκετά υψηλό συστηματικό κίνδυνο με ρευστό εξωτερικό περιβάλλον και μία εντυπωσιακά ρευστή εσωτερική πολιτική κατάσταση.
Βεβαίως βγαίνοντας από τα μνημόνια η οικονομική προοπτική της Ελληνικής οικονομίας βελτιώνεται. Σε οικονομικούς λοιπόν όρους, μπορούμε να φανταστούμε ένα καλύτερο οικονομικό μέλλον.
Θα λειτουργήσουν όμως θετικά και οι άλλοι παράγοντες που είναι απαραίτητοι για να διατηρηθεί η προοπτική αυτή; Το 2018 κουβαλάει μαζί του μεγάλες αποφάσεις: Έξοδος από το Μνημόνιο, ΠΔΓΜ, αέριο Ν.Α. Μεσογείου. Το 2019 θα έχει τρεις ή ακόμα και τέσσερις εσωτερικές εκλογικές αναμετρήσεις και οι επόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές θα είναι με απλή αναλογική (!) Ο παραγωγικός τομέας της οικονομίας είναι γεμάτος «zombie firms»!
Πιστεύουμε ότι σήμερα υπάρχει πνεύμα συνεργασίας στην Ελληνική πολιτική και κοινωνική σκηνή που θα μπορούσε να απορροφήσει όλους αυτούς τους κραδασμούς; Είμαστε λίγο σκεπτικοί. Έτσι όσο και αν η τωρινή αξιολόγηση της Moody’s είναι ορθή, η τωρινή συνολική εικόνα είναι μάλλον μία εικόνα φορτωμένη με προβληματισμούς!