Του Ολιβιέ Βαρδακούλια, υπεύθυνος οικονομικών πολιτικών, WWF Ελλάς
Ενώ στη χώρα μας έχει χυθεί πολύ μελάνι για την εθνική διάσταση των αποτελεσμάτων στις ευρωεκλογές , και την ανησυχητική άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων στην ΕΕ, η εκλογική επιτυχία των πράσινων έχει περάσει στα ψιλά γράμματα της ανάλυσης αυτής.
Κι όμως το κόμμα των ευρωπαίων πρασίνων είναι εκ των μεγάλων κερδισμένων των φετινών ευρωεκλογών, καθώς θα εκπροσωπούνται από 70 ευρωβουλευτές από 51 που ήταν στην περασμένη ευρωβουλή.
Είναι σαφές πως πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην διατύπωση γενικών συμπερασμάτων.
Κατ’ αρχάς, η άνοδος προέρχεται από την εκλογική επιτυχία των πράσινων κομμάτων σε συγκεκριμένες χώρες της δυτικής Ευρώπης (Γαλλία, Γερμάνια, Ηνωμένο Βασίλειο, Φινλανδία Ιρλανδία). Στα κράτη-μέλη της ανατολικής Ευρώπης η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική.
Επίσης, όποια ανάλυση γίνει οφείλει να προσμετρήσει τις εθνικές ιδιαιτερότητες και το τρέχον πολιτικό κλίμα που επικρατεί σε κάθε χώρα. Παραδείγματος χάριν, είναι δεδομένο πως η ενεργή τοποθέτηση του βρετανικού πράσινου κόμματος ενάντια στην έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ συνεισέφερε καθοριστικά στην εκλογική του επιτυχία.
Πέραν όμως, όλων αυτών των εθνικών ιδιαιτεροτήτων, η εκλογική επιτυχία των πρασίνων είναι αδιαμφισβήτητη και εκφράζει ταυτόχρονα βαθύτερες ιδεολογικές και κοινωνικές διεργασίες που θα έπρεπε να προβληματίσουν και να απασχολήσουν όλες τις παρατάξεις του δημοκρατικού τόξου.
Πρώτον, οι επιταγές της επιστήμης ως προς την επιτακτική ανάγκη άμεσης δράσης αφενός για την αντιμετώπιση της κλιματική αλλαγής, και αφετέρου για τη μείωση της δραματικής απώλειας βιοποικιλότητας και οικοσυστημάτων διεθνώς, έχουν πλέον εμπεδωθεί για τα καλά στο κοινωνικό σώμα και μπαίνουν στο προσκήνιο της πολιτικής αντιπαράθεσης και του δημόσιου διαλόγου σε πολλές χώρες της ΕΕ.
Ως προς αυτό, έχουν παίξει κομβικό ρόλο τα παγκόσμια κινήματα μαθητών για την αποφυγή μιας κλιματικής κρίσης, το κίνημα των extinction rebellion, καθώς και οι συζητήσεις για ένα «πράσινο New Deal» σε ΗΠΑ και ΕΕ.
Μια εξίσου σημαντική παράμετρος είναι πως οι επιπτώσεις της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας είναι ήδη εμφανείς, είτε μιλάμε για τις κλιματικές ανωμαλίες των τελευταίων ετών, είτε για τη ραγδαία αύξηση των φυσικών καταστροφών, και τις (συχνά δραματικές) οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που αυτές συνεπάγονται. Η αγωνία των πολιτών και η έκκληση που εκφράζει δημόσια όλο και πιο έντονα η κοινωνία είναι αυτές οι επιπτώσεις να μετριαστούν άμεσα, μειώνοντας ραγδαία τις εκπομπές άνθρακα, ώστε να μην καταλήξει ο πλανήτης έρμαιο ενός ανεξέλεγκτου κλιματικού χάους.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως, πρόσφατα, τα κοινοβούλια της Μεγάλης Βρετάνιας και της Ιρλανδίας υπερψήφισαν με ευρύτατη πλειοψηφία (από όλα τα κόμματα) την πρόταση να κηρυχθούν οι χώρες τους σε «κατάσταση έκτακτης κλιματικής ανάγκης».
Δεύτερον, οφείλουμε να διαπιστώσουμε πως έχει αλλάξει το αφήγημα κατά το οποίο η απαραίτητη απανθρακοποίηση των οικονομιών μας, και η μείωση του οικολογικού μας αποτυπώματος συνολικά,είναι απλά μια πρόκληση ή ένα «αναγκαίο κακό». Αντίθετα, πολλοί Ευρωπαίοι πολίτες, ανεξαρτήτως κομματικών προτιμήσεων και ιδεολογιών, αντιλαμβάνονται την απανθρακοποίηση της σύγχρονης οικονομίας ως μια μεγάλη ευκαιρία, έναν αρωγό για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και κλάδων, για τη δημιουργία εκατομμυρίων νέων θέσεων εργασίας, καθώς και για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης εν γένει.
Κλείνοντας, εάν πρέπει να αντλήσουμε ένα συμπέρασμα από τα παραπάνω, αυτό είναι πως οι πολιτικές δυνάμεις που δεν φοβούνται να θέσουν στο προσκήνιο προβληματισμούς, ανησυχίες, και ακόμα καλύτερα, να δώσουν απαντήσεις και να προτείνουν λύσεις σε αυτές τις μεγάλες περιβαλλοντικές προκλήσεις αντλούν άμεσο εκλογικό όφελος, μιας και δείχνουν πως αντιμετωπίζουν το παρόν και το μέλλον με ρεαλισμό και ενσυναίσθηση. Στον αντίποδα, η αγνόηση των επιταγών της επιστήμης και των πολιτών που εκφράζουν την αγωνία τους για το μέλλον του πλανήτη και της ανθρωπότητας, έχει πλέον απτό πολιτικό κόστος.
Ας ελπίσουμε πως, αργά η γρήγορα, αυτή η νέα πραγματικότητα θα αναγκάσει όλες τις δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις να τοποθετηθούν με μεγαλύτερο σθένος απέναντι σε αυτές τις κομβικές προκλήσεις για την ανθρωπότητα, βάζοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη στο επίκεντρο των προγραμμάτων τους.