Δέκα χρόνια πριν, την έννοια του όρου startup καταλάβαιναν λίγα μόνο άτομα, και ακόμη λιγότερα μπορούσαν να πουν ότι ήταν μέλη μιας τέτοιας εταιρείας. Από τότε μέχρι σήμερα, ωστόσο, πολλά έχουν αλλάξει και οι startups όχι μόνο έχουν πληθύνει, αλλά έχουν αρχίσει να συμβάλλουν ενεργά και στην ελληνική οικονομία και απασχολησιμότητα – ιδίως ανάμεσα στους νέους.
Μια startup μπορεί να ξεκινήσει με ένα μικρό και ευέλικτο σχήμα. Αρκεί μια μικρή ομάδα ανθρώπων που έχουν μια καλή ιδέα και όρεξη να δουλέψουν πάνω στον στόχο τους. Πολλές φορές απαιτούνται πολύ μικρά κεφάλαια εκκίνησης – ειδικά αν πρόκειται για την ανάπτυξη μιας υπηρεσίας ή εφαρμογής, όπου τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται είναι ψηφιακά. Οι startuppers βασίζονταν στην στήριξη των δικών τους οικονομιών, όπως και σε αυτές των οικογενειών τους, των φίλων και μερικών «τρελών» που πίστευαν στην ιδέα τους (τα περίφημα 3F: friends, family, fools). Η συμμετοχή σε μια startup είναι συχνά ο πιο εύκολος τρόπος για να ξεκινήσει την επαγγελματική του πορεία ένας νέος ή μια νέα, ενώ είναι μια λύση χαμηλού ρίσκου για ανθρώπους κάθε ηλικίας που θέλουν να δοκιμάσουν κάτι καινούριο ή απλά να ακολουθήσουν ένα όνειρό τους.
Σήμερα, τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά. Οι συνθήκες έχουν βελτιωθεί κατά πολύ, καθώς μπορεί κανείς να ιδρύσει μια startup με λίγα μόλις κλικ, χάρη στην ηλεκτρονική υπηρεσία μίας στάσης για τη σύσταση εταιρειών του ΓΕΜΗ (e-ΥΜΣ). Όσο για τη χρηματοδότηση, υπάρχουν πολύ περισσότερες ευκαιρίες σήμερα, καθώς από το τέλος του 2017 έχει μπει σε λειτουργία το όχημα του EquiFund – του ταμείου των ταμείων, όπως ονομάζεται. Το EquiFund αποτελεί έναν συνδυασμό πόρων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, την ελληνική κυβέρνηση, αλλά και από ιδιωτικές εταιρείες και ιδιώτες επενδυτές. Εννέα επενδυτικά σχήματα έχουν αναλάβει τη διαχείριση περισσότερων από €400 εκατομμυρίων, με σκοπό να ανακαλύψουν και να χρηματοδοτήσουν τις καλύτερες startups της Ελλάδας.
Ωστόσο, και τα προηγούμενα χρόνια υπήρξαν ευκαιρίες για πολλές εταιρείες που αναπτύχθηκαν και έφτασαν να θεωρούνται σήμερα πολύ επιτυχημένες, ακόμη και να έχουν πραγματοποιήσει μια πολύ καλή συμφωνία εξαγοράς. Η εταιρεία Found.ation δημοσιεύει κάθε χρόνο μια λίστα με τις ελληνικές startups που έχουν συγκεντρώσει τα μεγαλύτερα ποσά χρηματοδότησης, αλλά και μια λίστα με όσες έχουν επιτύχει τα καλύτερα “exits”. Στην κορυφή της πρώτης λίστας βρίσκουμε την Persado, η οποία πλέον έχει πελάτες και γραφεία σε πολλές χώρες, και στη δεύτερη θέση την Workable, μια startup που έκανε τη διαδικασία αναζήτησης προσωπικού πολύ καλύτερη για τις εταιρείες και πλέον οι πελάτες της ξεπερνούν τους 20.000. Όπως είναι αναμενόμενο, στην κορυφή της δεύτερης λίστας βρίσκεται η Beat, την οποία εξαγόρασε ο κολοσσός της αυτοκινητοβιομηχανίας, Daimler, ενώ ακολουθεί η εταιρεία Innoetics, ένας τεχνοβλαστός που κέρδισε επάξια την προσοχή και την εμπιστοσύνη του Κορεατικού τεχνολογικού γίγαντα Samsung.
Χάρη στα προηγούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα, 301 ελληνικές startups έλαβαν χρηματοδότηση που έφτασε τα 2,4 δισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2010 και 2018, σύμφωνα με στοιχεία της Marathon Venture Capital. Το ίδιο διάστημα, καταγράφηκαν 47 εξαγορές και 5 δημόσιες εγγραφές (IPO). 73% των επενδύσεων πραγματοποιήθηκαν στο στάδιο Seed (πρώιμο στάδιο), 17% στο στάδιο Series A και 10% στη φάση Growth (ανεπτυγμένες εταιρείες). Ελληνικές επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να εξαγοράζονται από μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας στον κόσμο, όπως οι Twitter, Amazon, Citrix, VMware, Apple, Microsoft και άλλες.
Ωστόσο, η χρηματοδότηση δεν είναι πάντα το παν. Όπως καταδεικνύεται μέσα από την έρευνα του Found.ation, το οποίο συνεργάστηκε με ένα εκ των VC funds (Velocity.Partners) για να αναζητήσει τους λόγους που οδηγείται σε απόρριψη η αίτηση μιας startup για χρηματοδότηση, φαίνεται πως οι περισσότερες εταιρείες παρουσιάζουν προβληματικά επιχειρηματικά πλάνα ή δεν έχουν μελετήσει καλά την αγορά στην οποία απευθύνονται, ή είναι γενικότερα άπειροι και ανέτοιμοι. Πιο συγκεκριμένα, εκτός από το να απευθύνονται σε fund που έχει άλλη στόχευση (κάθε ένα «ειδικεύεται» συνήθως σε κάποια τμήματα της αγοράς), τα πιο συχνά προβλήματα που έχουν οι startups είναι κατά σειρά ότι: απευθύνονται σε μια πολύ μικρή αγορά, έχουν αδύναμο ή ανεπαρκές επιχειρηματικό πλάνο, δεν ανταποκρίνονται σε πραγματική ανάγκη του κοινού, βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της ιδέας χωρίς να υπάρχει προϊόν, η ομάδα δεν διαθέτει εμπειρία κ.ο.κ.
Αυτό που μπορεί κανείς να εξάγει ως συμπέρασμα από τα παραπάνω, είναι πως οι νέοι επιχειρηματίες δεν έχουν μόνο ανάγκη τα χρήματα, αλλά κυρίως την στοχευμένη καθοδήγηση και εκπαίδευση στην επιχειρηματική νοοτροπία. Γι’ αυτό και τα προγράμματα επιτάχυνσης και επώασης είναι πιο απαραίτητα από ποτέ. Το egg – enter•grow•go είναι ένα από αυτά. Σχεδιάστηκε το 2012 και ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2013, σε μία πολύ δύσκολη περίοδο για τη χώρα, όταν δεν υπήρχε άλλη πρωτοβουλία υποστήριξης της νεανικής καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Στα 6 χρόνια λειτουργίας του περισσότερα από 730 άτομα έχουν φιλοξενηθεί στις εγκαταστάσεις του για τουλάχιστον 1 χρόνο, οι οποίοι δημιούργησαν 172 επιχειρηματικές ομάδες. Από αυτές, 100 εταιρείες σήμερα δραστηριοποιούνται ενεργά σε Ελλάδα και διεθνώς. 31 εταιρείες έχουν καταθέσει πατέντες & ευρεσιτεχνίες και 55 επιχειρήσεις ταξίδεψαν στα μεγαλύτερα οικοσυστήματα τεχνολογίας του κόσμου για επιμόρφωση και απόκτηση εμπειριών. Συνολικά, η επένδυση της Eurobank στο egg έχει φτάσει τα €12 εκατ.
Καθώς το επιχειρηματικό και κοινωνικό γίγνεσθαι αλλάζει, το egg αναπτύσσει νέες υπηρεσίες και δράσεις για να στηρίξει τις εταιρείες του σήμερα. Το Πρόγραμμα αποτελείται πλέον από δύο διακριτές και συμπληρωματικές πλατφόρμες υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, την Πλατφόρμα egg Start - Up η οποία απευθύνεται σε επιχειρηματικές ομάδες ή νεοφυείς εταιρείες (μέχρι 3 ετών) με πρώιμες επιχειρηματικές ιδέες, και την Πλατφόρμα egg Scale - Up η οποία απευθύνεται σε πιο ώριμα startups έχουν τεχνολογικό υπόβαθρο και μία πολλά υποσχόμενη εμπορική πρόταση.
Οι ομάδες που θα ενταχθούν στην Πλατφόρμα egg Start - Up, θα λάβουν συστηματική επιχειρηματική και οικονομική καθοδήγηση, θα έχουν πρόσβαση σε χρηματοοικονομικά εργαλεία (μικροχρηματοδότηση, προνομιακή δανειοδότηση μέσω τη Eurobank, πρόσβαση σε ιδιωτικά funds), ευκαιρίες επαγγελματικής δικτύωσης, πλήρως εξοπλισμένο γραφειακό χώρο στην υποδομή του egg και one-stop-shop υποστηρικτικές υπηρεσίες.
Στην Πλατφόρμα egg Scale - Up, ακολουθείται μία συστηματική παρακολούθηση και καθοδήγηση σε θέματα υλοποίησης του επιχειρηματικού σχεδίου, οργάνωσης και διοίκησης της επιχείρησης, εστίασης στην αγορά-στόχο, προτεραιοποίησης προϊόντων/υπηρεσιών, gap analysis του στελεχιακού δυναμικού της εταιρείας, αλλά και άμεσης χρηματοδότησης από τα πολλαπλά χρηματοδοτικά εργαλεία που διαθέτει η Eurobank.
Ποιο είναι το επόμενο βήμα; Η σκληρή δουλειά και η επιμονή. Οι επιτυχίες δεν γίνονται από τη μία μέρα στην άλλη. Κατά μέσο όρο, μια startup λειτουργεί ήδη για περισσότερα από 5 χρόνια μέχρι να εξαγοραστεί, ενώ οι 10 ελληνικές startups που έχουν λάβει τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση, έχουν μέσο όρο ηλικίας πάνω από 7 χρόνια και έλαβαν την πρώτη τους χρηματοδότηση έπειτα από 4 έτη, σύμφωνα με τα στοιχεία του Found.ation. Οι προοπτικές μιας startup στην Ελλάδα είναι πλέον μεγάλες καθώς το οικοσύστημα ωριμάζει σταδιακά, και διαρκώς βελτιώνονται. Αν σκέφτεστε να επιχειρήσετε, είναι η κατάλληλη περίοδος.
Τολμήστε το!