Ο Τραμπ συνάντησε στις 14 Φεβρουαρίου τον πρωθυπουργό της Ινδίας Ναρέντρα Μόντρι, και εξέφρασε την απαρέγκλιτη προσήλωση της Προεδρίας του στον οικονομικό διάδρομο ΙΜΕC (Ινδίας, Μέσης Ανατολής, Ευρώπης), τον οποίον και βλέπει ως αντιστάθμισμα στον κινέζικο BRI (τον περίφημο ”νέο δρόμο του Μεταξιού”).
Η συγκεκριμένη γεωοικονομική όδευση, που ήρθε να κουμπώσει επάνω στις περίφημες «συμφωνίες του Αβραάμ», και προϋπέθετε την ιστορική προσέγγιση του Ισραήλ με τον Αραβικό κόσμο, πάγωσε έπειτα από την επίθεση που εξαπέλυσε η Χαμάς την 7η Οκτωβρίου 2023, και τον πόλεμο του Ισραήλ που ακολούθησε στην Παλαιστίνη και τον Λίβανο. Εκτιμάται, μάλιστα, ότι την επίθεση την αποφάσισε εν τέλει η Χαμάς, και την στήριξε ο ιρανικός ”άξονας της Αντίστασης” και ευρύτερα, με τον τρόπο τους, όλες οι Ευρασιατικές δυνάμεις, ακριβώς διότι θα ανέτρεπε το κλίμα των συμφωνιών του Αβραάμ και θα ματαίωνε, ή έστω, θα παρέπεμπε στις καλένδες την προοπτική υλοποίησης του διαδρόμου αυτού.
Ο IMEC, βέβαια, αφορά και την Ελλάδα: η προοπτική του αναβάθμιζε θεαματικά την χώρα μας ως κόμβο-Πύλη της Ευρώπης, σε ρόλο μάλιστα που υποκαθιστά εκείνον της Τουρκίας ως γέφυρας της Δύσης με την Ανατολή. Η διεκδίκηση του IMEC, επομένως, (θα έπρεπε να) αποτελεί έναν από τους μεγάλους απώτερους στόχους της Ελληνικής αποτρεπτικής πολιτικής, ακριβώς διότι με την βαρύτητα και την σημασία του αλλάζει τους συσχετισμούς στην περιοχή, και διευκολύνει στην ανάδυση ενός μη-τουρκοκεντρικού, συνεργατικού με το Ισραήλ και τον Αραβικό Κόσμο υποσυστήματος ασφαλείας της Ανατολικής πλευράς της Μεσογείου.
Τώρα, ο σχεδιασμός αυτός φαίνεται να πηγαίνει πίσω. Διότι άλλες ευρωπαϊκές χώρες αντιπροτείνονται να υποκαταστήσουν την Ελλάδα ως πύλη της Ευρώπης. Η Γαλλία, που τον τελευταίο καιρό προσπαθεί να επιστρατεύσει την γοητεία της ώστε εκείνη να διαμορφώσει μια στρατηγική σχέση με την Ινδία, προκρίνοντας ως εναλλακτική ευρωπαϊκή πύλη το λιμάνι της Μασσαλίας –στο οποίο ο Μακρόν ξενάγησε τον Μόντρι πριν λίγες μέρες. Και η Ιταλία, με την Μελόνι η οποία μάλλον απολαμβάνει μια ‘ειδική σχέση’ με τον Τραμπ και τον προστευόμενό της Έλον Μασκ, και προκρίνει το λιμάνι της Τεργέστης για να αποτελέσει την εναλλακτική πύλη της Ινδίας αυτήν την φορά μέσω Ιταλίας. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ιταλία πολύ πρόσφατα εξήλθε της ανταγωνιστικής πρωτοβουλίας για τον «Νέο Δρόμο του Μεταξιού» ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο.
Η περίπτωση της Ελλάδας επιλέχθηκε εξ αρχής, βέβαια, όχι μόνον λόγω του μικρότερου κόστους που συνεπάγεται μια τέτοια επένδυση, αλλά στη βάση επί πλέον γεωστρατηγικών πλεονεκτημάτων: η προοπτική διασύνδεσης της Αλεξανδρούπολης με την Ανατολική Ευρώπη, τις Βαλτικές Χώρες και την Σκανδιναβία, μέσω της πρωτοβουλίας των 3 θαλασσών (3Seas) ήταν ένα από αυτά. Οι εξελίξεις βέβαια πάγωσαν λόγω της κατάστασης στην Μέση Ανατολή, αλλά όχι μόνο εξαιτίας της.
Υπάρχει ένα θέμα, με το γεγονός ότι το λιμάνι του Πειραιά ανήκει ως γνωστόν στην Cosco, δηλαδή στους Κινέζους. Ενδιαφέρον υπήρξε και για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, κάτι που θα ήταν ευχής έργον καθώς η επιλογή του θα μετέβαλε και την εγχώρια αθηνοκεντρική συνθήκη. Ωστόσο ο ΟΛΘ βρίσκεται ως γνωστόν υπό τον έλεγχο κοινοπραξίας συμφερόντων Ιβάν Σαββίδη (δηλαδή, της Ρωσίας). Μάλιστα τελευταία, η κοινοπραξία αυτή αυξάνει το μερίδιο των μετοχών της για να αποτρέψει τις επιθετικές κινήσεις LeonidsPort του γαλλο-ελβετικού ομίλου Ντρέιφους. Απομένει η Αλεξανδρούπολη, και η Καβάλα –αν και η ιδανικότερη συνθήκη, λόγου του όγκου των μεταφορών, θα ήταν να υπάρξει ένα σύστημα πάνω του ενός λιμένος.
Σε σχέση με την Ελλάδα, βέβαια, υπάρχει και κάτι ευρύτερο. Η Ινδία επιθυμεί να απομονώσει την Τουρκία από αυτές τις γεωοικονομικές της επιλογές, φυσικά λόγω Πακιστάν αλλά και γιατί το μακρύ χέρι της τουρκικής πολιτικής έχει ήδη φτάσει στους μουσουλμάνους που ζουν μέσα στην Ινδία και φιλοδοξεί να τους θέσει υπό τον έλεγχο της.
Εδώ η ελληνοτουρκική επαναπροσέγγιση υπό την «συμφωνία των Αθηνών» δεν βοηθάει, γιατί ακριβώς δίνει διπλά μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις. Και προφανώς, προς την Ινδία. Μια Ελλάδα που δεν αντιτάσσεται στην ηγεμονική Τουρκία, αλλά της εξασφαλίζει την νηνεμία είναι καταδικασμένη να υποσκελίζεται από αυτήν, και εν τέλει να δορυφοριοποιείται εξαιτίας της τεράστιας ανισορροπίας των μεγεθών. Και οι επίδοξοι σύμμαχοι προφανώς δεν θα απευθυνθούν σε κάποιον δορυφόρο για να στηρίξουν τους στρατηγικούς σχεδιασμούς τους.
Φυσικά, υπάρχει και το παρασκήνιο, και οι εκεί ενέργειες τις οποίες δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε. Όμως αν κρίνουμε από τις ευρύτερες εξελίξεις, είναι πολύ πιθανόν το ενδεχόμενο και ο ίδιος ο Τραμπ, θέλοντας να κρατήσει ευχαριστημένη την Τουρκία, αλλά και επιθυμώντας να δει τον IMEC να υλοποιείται, να μην θεωρεί την Ελλάδα αναντικατάστατη.
Σε οποιαδήποτε ενδεχόμενο, ωστόσο, στην Ελλάδα πρέπει να σημάνει συναγερμός. Διότι αν υπάρχει μια προοπτική η Ελλάδα να απαντήσει προοπτικά στον επεκτατισμό της Άγκυρας, εξισορροπώντας την απότομη συσσώρευση ισχύος και τον ηγεμονισμός της, αυτή υλοποιείται μέσω του ΙΜΕC. Αυτό η Αθήνα οφείλει να το έχει συνειδητοποιήσει, και να παλεύει ήδη ώστε να κερδίσει την θέση της Ελλάδας μέσα σε αυτόν.