Χώρες του ΝΑΤΟ θέτουν δυνάμεις σε επιφυλακή και στέλνουν ενισχύσεις στην ανατολική Ευρώπη ως απάντηση στη συγκέντρωση άνω των 100.000 στρατιωτών από τη Ρωσία στα σύνορα με την Ουκρανία.
Ακολουθούν κάποια από τα διλήμματα ως προς τα επόμενα βήματα του ΝΑΤΟ.
Θα σπεύσει το ΝΑΤΟ να βοηθήσει στην άμυνα της Ουκρανίας;
Όχι στρατιωτικά. Η Ουκρανία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ και η Συμμαχία δεν δεσμεύεται βάσει συνθήκες να βοηθήσει. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει πει ότι δεν θα στείλει αμερικανικά ή συμμαχικά στρατεύματα να πολεμήσουν τη Ρωσία στην Ουκρανία. Ωστόσο το Κίεβο αποτελεί στενό εταίρο και του είχαν υποσχεθεί κάποια στιγμή ένταξη στη Συμμαχία, σε σύνοδο του ΝΑΤΟ το 2008.
Επί της παρούσης το ΝΑΤΟ συνεργάζεται με την Ουκρανία για τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεών της. Ο Καναδάς διατηρεί εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην Ουκρανία, ενώ η Δανία εντείνει τις προσπάθειές της για να πιάσουν οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας τα στάνταρ του ΝΑΤΟ. Η Συμμαχία έχει επίσης πει ότι θα βοηθήσει την Ουκρανία να αμυνθεί σε κυβερνοεπιθέσεις και παρέχει ασφαλή τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό για τη στρατιωτική διοίκηση.
Τι συμβαίνει με τον εξοπλισμό της Ουκρανίας;
Οι ΗΠΑ, η Βρετανία και οι χώρες της Βαλτικής στέλνουν όπλα στην Ουκρανία, περιλαμβανομένων αντιαρματικών πυραύλων, ελαφρών όπλων και σκαφών. Η Τουρκία έχει πουλήσει στην Ουκρανία drones, τα οποία οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν χρησιμοποιήσει στην ανατολική Ουκρανία εναντίον υποστηριζόμενων από τη Ρωσία αυτονομιστών.
Ωστόσο η Γερμανία είναι ενάντια στην αποστολή όπλων στην Ουκρανία. Το Βερολίνο αντ’αυτού υποσχέθηκε ένα πλήρες νοσοκομείο εκστρατείας και την απαραίτητη εκπαίδευση σε Ουκρανούς στρατιωτικούς για τη λειτουργία του, αξίας περίπου 6 εκατ. δολαρίων.
Γιατί το ΝΑΤΟ θέτει δυνάμεις σε επιφυλακή;
Η Συμμαχία ανησυχεί για πιθανή εξάπλωση οποιασδήποτε σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, ειδικά στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, όπου η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία το 2014, και στη Βαλτική.
Το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ έχει θέσει περίπου 8.500 στρατιώτες σε αυξημένη επιφυλακή. Η Δανία στέλνει μια φρεγάτα στη Βαλτική και τέσσερα μαχητικά F-16 στη Λιθουανία. Η Ισπανία έστειλε ένα ναρκαλιευτικό και μια φρεγάτα στις ναυτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα.
Η Μαδρίτη επίσης εξετάζει το ενδεχόμενο αποστολής μαχητικών αεροσκαφών στη Βουλγαρία, ενώ η Ολλανδία έχει επίσης προσφέρει στη Βουλγαρία δύο F-35 από τον Απρίλιο. Η Γαλλία ίσως στείλει στρατεύματα στη Ρουμανία υπό τη διοίκηση του ΝΑΤΟ.
Γιατί οι σύμμαχοι δεν κινούνται πιο γρήγορα;
Η Ρωσία λέει ότι δεν έχει πρόθεση να εισβάλει στην Ουκρανία.
Το ΝΑΤΟ, που αποτελεί τόσο πολιτικό όσο και στρατιωτικό οργανισμό, έχει προτείνει περισσότερες συνομιλίες με τη Μόσχα, στη μορφή του Συμβουλίου ΝΑΤΟ- Ρωσίας στις Βρυξέλλες, για την εύρεση λύσης.
Επιπλέον, ως συμμαχία 30 χωρών με διαφορετικές προτεραιότητες, οι αποφάσεις λαμβάνονται συλλογικά και μπορεί να χρειαστεί χρόνος για τη συγκέντρωση των απαραίτητων στρατευμάτων για κοινές αποστολές.
Οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ συζητούν το ενδεχόμενο αύξησης των στρατευμάτων σε «rotation» στην ανατολική Ευρώπη. Θα εστιάσουν στο θέμα όταν οι υπουργοί Άμυνας των χωρών συναντηθούν για προγραμματισμένη συνάντηση στις Βρυξέλλες στα μέσα του Φεβρουαρίου.
Το ΝΑΤΟ έχει τέσσερις πολυεθνικούς σχηματισμούς μεγέθους τάγματος, ή αλλιώς περίπου 4.000 στρατιώτες, των οποίων ηγούνται Καναδάς, Γερμανία, Βρετανία και ΗΠΑ σε Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία και Πολωνία.
Τα στρατεύματα αυτά λειτουργούν ως «trip wire» (σύρμα/ σχοινί τεντωμένο ως «παγίδα») ώστε η 40.000 στρατιωτών δύναμη ταχείας αντίδρασης του ΝΑΤΟ να κινηθεί γρήγορα και να μεταφερθούν περισσότεροι στρατιώτες και όπλα από τις ΗΠΑ.
Οι μεγαλύτερες αποφάσεις ίσως δεν ληφθούν ως τον Ιούνιο, που οι ηγέτες του ΝΑΤΟ πρόκειται να συναντηθούν σε σύνοδο στη Μαδρίτη. Αναμένεται να συμφωνήσουν σε ένα νέο σχέδιο το αποκαλούμενο Strategic Concept, εν μέρει για να εδραιωθεί η εστίαση του ΝΑΤΟ στην αποτροπή της Ρωσίας.
Τι είναι πιθανόν να κάνει το ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα;
Η κυβέρνηση της Βουλγαρίας έχει πει πως είναι έτοιμη να συστήσει μια δύναμη 1.000 στρατιωτών, υπό βουλγαρική διοίκηση και σε στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ, πιθανώς με κάποιους στρατιώτες από άλλες συμμαχικές χώρες. Αυτή θα μπορούσε να σχηματιστεί ως τον Απρίλιο ή τον Μάιο.
Η Συμμαχία έχει μια πολυεθνική χερσαία δύναμη μέχρι 4.000 στρατιωτών στη Ρουμανία. Οι ΗΠΑ επίσης έχουν στρατιώτες σε βάσεις στη Ρουμανία και στη Βουλγαρία.
Η Ρουμανία θα μπορούσε να δει μεγαλύτερη παρουσία του ΝΑΤΟ, αφού η Γαλλία προσέφερε επιπλέον στρατεύματα. Η Ρουμανία είναι σε συνομιλίες με τις ΗΠΑ για αύξηση του αριθμού των στρατευμάτων στο έδαφός της.
Αν και επιχειρησιακή από το 2017, η πολυεθνική δύναμη στη Ρουμανία παραμένει δύναμη μόνο χερσαίων δυνάμεων, χωρίς αεροπορικές, ναυτικές ή ειδικές δυνάμεις.