Όταν σκεφτόμαστε τα επεξεργασμένα τρόφιμα, πιθανότατα μας έρχεται στο μυαλό το γρήγορο φαγητό. Αλλά η αλήθεια είναι ότι σχεδόν όλα τα τρόφιμα που καταναλώνουμε τροποποιούνται με κάποιο τρόπο.
«Τα επεξεργασμένα τρόφιμα είναι κάθε είδος τροφής ή πρώτης ύλης που έχει αλλάξει», λέει στη HuffPost η δρ Πολίν Τζόσε, ειδική οικογενειακή γιατρός. «Η επεξεργασία είναι οτιδήποτε μπορεί να περιλαμβάνει πλύσιμο, καθάρισμα, τεμαχισμό, θέρμανση, παστερίωση, ζύμωση, αλάτισμα και κάπνισμα. Κάθε φορά που κάνουμε οτιδήποτε στην πρώτη ύλη, (αυτή) υποβάλλεται σε επεξεργασία».
Η ίδια λέει ότι η προσθήκη θρεπτικών συστατικών, όπως η προσθήκη βιταμίνης D στο γάλα, εμπίπτει στην κατηγορία των «καλών επεξεργασμένων», αλλά υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα — που παράγονται με την προσθήκη γεύσης και χημικών σε τρόφιμα όπως το παγωτό και η κατεψυγμένη πίτσα — θα πρέπει να αποφεύγονται. «Θα ήθελα απλώς να μην τρώω τίποτα υπερεπεξεργασμένο», αναφέρει. «Δεν μπορώ να σκεφτώ κάποια υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα που μπορεί να είναι εντάξει (προς κατανάλωση), έναντι ορισμένων επεξεργασμένων τροφίμων, τα οποία μπορεί να είναι εντάξει (προς κατανάλωση)».
Πολλά ψωμιά, όπως το λευκό ψωμί, υποβάλλονται σε επεξεργασία - ας αναζητήσουμε λέξεις όπως ”εμπλουτισμένο” στην ετικέτα για να μάθουμε περισσότερα.
Η ίδια λέει ακόμα ότι η καλύτερη προσέγγιση είναι να ετοιμάζουμε φαγητό στο σπίτι και να χρησιμοποιούμε φρέσκα λαχανικά. «[Αυτά τα τρόφιμα] δεν είναι καθόλου επεξεργασμένα», αναφέρει.. «Είναι ίσως η πιο υγιεινή διατροφή».
Κι ας μην ξεγελιόμαστε: Το να αγοράζουμε είδη παντοπωλείου από ένα «πιο υγιεινό» μέρος δεν είναι πολύ καλύτερο...
Αλλά αν πρέπει να αγοράσουμε συσκευασμένα τρόφιμα, η Τζόσε λέει να διαβάσουμε τις ετικέτες και να αποφύγουμε οτιδήποτε δεν μπορούμε να προφέρουμε ή να αναγνωρίσουμε. Σημειώνει επίσης ότι ορισμένες συσκευασίες τροφίμων περιέχουν διοξείδιο του τιτανίου, το οποίο εμποδίζει την ανάπτυξη βακτηρίων στη συσκευασία, αλλά μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο κόλον ή φλεγμονή στα έντερα.
«Θα παρακινούσα πραγματικά τους ανθρώπους να αγνοήσουν πολλά από αυτά που τους λένε οι άνθρωποι και να επικεντρωθούν σε αυτά που τους λένε οι επαγγελματίες υγείας. Θα κοίταζα το γενικό διατροφικό μοτίβο κάποιου αντί να επικεντρωθώ στην επισήμανση του φαγητού ως κακό ή πολύ κακό για εμάς, και θα επικεντρωθώ περισσότερο προς το πόσο καλά φροντίζω το σώμα μου γενικά...».
Ένας τρόπος για να φροντίσουμε το σώμα μας είναι να τρώμε τις σωστές τροφές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καταπολεμούν με φυσικό τρόπο τις ασθένειες. Το σώμα μας παράγει μονοξείδιο του αζώτου και τροφές όπως το σπανάκι, τα παντζάρια και το bok choy περιέχουν υψηλές ποσότητες από αυτό...
«Τα τρόφιμα που τρώμε θα πρέπει να βελτιώνουν την υγεία μας κι αν το διαιτολόγιό μας περιλάβει ένα κομμάτι γλυκού περιστασιακά, νιώθω ότι αυτό είναι φυσιολογικό». Φυσικά, η κατανάλωση τούρτας σε τακτική βάση μπορεί να είναι μια κακή συνήθεια, έτσι η Kim Shapira, διαιτολόγος και διατροφολόγος σε θεραπευτική βάση, προτείνει την κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, τροφών που έχουν υποστεί ζύμωση, προβιοτικών και δημητριακών ολικής αλέσεως. «Βοηθούν πραγματικά να διατηρήσουμε το σώμα μας πραγματικά ανέπαφο και μας βοηθούν να αποτρέψουμε τις χημικές ουσίες να μας επηρεάσουν», είπε.
Πώς νιώθουν πραγματικά οι άνθρωποι όταν τρώνε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα
Η Τζόσε, η οποία εστιάζει στην ευεξία και τη λειτουργική ιατρική, έχει ασθενείς που παραπονούνται για κόπωση και γαστρεντερικά προβλήματα. Η δουλειά της είναι να εντοπίσει την αιτία και πολλές φορές αυτή είναι το φαγητό που τρώνε ή δεν τρώνε.
«Δεν καταλαβαίνουν τι νιώθουν», λέει. Αναφέρουν «είμαι ζαλισμένος» ή «έχω πονοκέφαλο». Είναι η φλεγμονή που αρχίζει να αναπτύσσεται στο σώμα τους, επειδή ίσως κάποια από τα συντηρητικά ή κάποια από τα πρόσθετα συμπεριλαμβάνουν τα επεξεργασμένα τρόφιμα (που έχουν καταναλώσει) προκαλούν ορισμένες ευαισθησίες σε ορισμένους και δεν είμαστε σε θέση να τους αναγνωρίσουμε».
Μακροπρόθεσμα, η υπερβολική κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτη, καρκίνο, παχυσαρκία και «ομίχλη του εγκεφάλου» ή άλλες μειώσεις στις γνωστικές ικανότητες.
Η Σαπίρα προτείνει να καταναλώνουμε τουλάχιστον τέσσερις μερίδες φρούτων και λαχανικών κάθε μέρα. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει κατεψυγμένα και κονσερβοποιημένα λαχανικά.
«Κατά κάποιους τρόπους είναι καλύτερα για εμάς και υψηλότερα σε περιεκτικότητα σε βιταμίνες, επομένως υπάρχουν πολλοί σωστοί τρόποι για να τα λάβουμε», εξηγεί η ίδια. «Η έρευνα δείχνει ότι η προσθήκη ενός με δύο πράσινα φυλλώδη λαχανικά κάθε μέρα μειώνει τη γνωστική ηλικία μας κατά 11 χρόνια».
Η σωματική άσκηση επίσης βοηθά. Η ίδια προτείνει να κάνουμε 10.000 κινήσεις - όχι απαραίτητα βήματα - καθημερινά.
Τι γίνεται όμως με τα άτομα χαμηλού εισοδήματος που δεν έχουν πρόσβαση σε πιο υγιεινά τρόφιμα;
«Η λύση είναι η εκπαίδευση», είπε η Τζόσε. «Δεν μπορούμε πραγματικά να κάνουμε πολλά για αυτές τις εταιρείες που πωλούν επεξεργασμένα τρόφιμα. Υπάρχει πρόβλημα, αλλά, ακόμα και σ′ αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχουν ακόμα μερικά (τρόφιμα) που είναι καλύτερα από άλλα».
Τα κονσερβοποιημένα θαλασσινά, για παράδειγμα, είναι μια καλή επιλογή επειδή μπορούν να βρεθούν σε πολλά παντοπωλεία.
«Αν μπορούσαμε να κοιτάμε συνεχώς στο πίσω μέρος της συσκευασίας ή να παραμένουμε όσο το δυνατόν πιο απλοί στο μαγείρεμα, αυτό θα ήταν το καλύτερο», καταλήγει η Τζόσε.