Η Γερμανία, η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, προετοιμάζεται για όλα τα σενάρια, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους διακοπής των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία μόλις λήξει η περίοδος συντήρησης 10 ημερών στον γιγάντιο αγωγό Nord Stream 1.
Η συντήρηση του αγωγού, ο οποίος μεταφέρει ρωσικό αέριο απευθείας στη Γερμανία, ξεκίνησε στις 11 Ιουλίου, αλλά το Βερολίνο εκτιμά ότι το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί το αέριο για να ασκήσει πολιτική πίεση στη Δύση, κάτι που αρνείται η Μόσχα.
Γιατί είναι κομβικής σημασίας ο Nord Stream 1
Είναι ο μεγαλύτερος ενιαίος διάδρομος παροχής αερίου από τη Ρωσία στη Γερμανία, μεταφέροντας 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) ετησίως. Η Γερμανία κατανάλωσε 100 bcm μόνο πέρυσι.
Οι διελεύσεις ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Πολωνίας έχουν σταματήσει φέτος και αυτές μέσω της Ουκρανίας έχουν περιοριστεί λόγω του πολέμου.
Τα μισά γερμανικά νοικοκυριά βασίζονται στη θέρμανση με φυσικό αέριο, ιδιαίτερα από τον Οκτώβριο έως τον Μάρτιο και η αποτυχία επαναλειτουργίας του Nord Stream 1 θα ματαιώσει τα σχέδια πλήρωσης των υπόγειων αποθηκών με αέριο πριν από τον ερχόμενο χειμώνα.
Τα εν λόγω υπόγεια σπήλαια θα μπορούσαν θεωρητικά να καλύψουν την εθνική ζήτηση για 2-1/2 μήνες, αλλά είναι γεμάτα μόνο κατά 64,6%, σε σύγκριση με τον στόχο του 80% για την 1η Οκτωβρίου.
Εν τω μεταξύ, η αγορά είναι σφιχτή παγκοσμίως για εναλλακτικές πηγές αερίου και οι τιμές έχουν εκτοξευθεί στα ύψη από πέρυσι, καθώς η ζήτηση ανακάμπτει μετά την πανδημία.
Πώς και πότε ενδέχεται η Γερμανία να περιορίσει το αέριο προς τους καταναλωτές.
Εάν η Γερμανία ενεργοποιήσει τη φάση έκτακτης ανάγκης (τρίτο στάδιο), η ρυθμιστική αρχή του δικτύου Bundesnetzagentur θα αναλάβει να διασφαλίσει ότι το φυσικό αέριο διανέμεται δίκαια.
Κάτι τέτοιο θα προκύψει από μια εξαιρετικά υψηλή ζήτηση για φυσικό αέριο ή από σημαντική διακοπή του εφοδιασμού, για παράδειγμα εάν ο Nord Stream 1 παραμείνει κλειστός.
Η Γερμανία βρίσκεται στο δεύτερο στάδιο από τις 23 Ιουνίου, αφού οι όγκοι του Nord Stream 1 μειώθηκαν στο 40% της χωρητικότητας.
Ποιοι τομείς κινδυνεύουν περισσότερο
Οι παραγωγοί χημικών, χάλυβα, γυαλιού και χαρτιού είναι οι κορυφαίοι βιομηχανικοί καταναλωτές φυσικού αερίου της Γερμανίας, αλλά οι επιπτώσεις θα έφταναν μέχρι την παραγωγή τροφίμων και πορσελάνης.
Η βιομηχανία αλουμινίου, με πωλήσεις 22 δισ. ευρώ και 60.000 εργαζομένους, βασίζεται επίσης στο αέριο για την τήξη και την ανακύκλωση.
Στη βιομηχανία χαρτιού, με κύκλο εργασιών 15,5 δισεκατομμυρίων ευρώ και 40.000 υπαλλήλους, οι χειριστές λένε ότι το χαρτί και το χαρτόνι είναι ζωτικής σημασίας για τα τρόφιμα, τα φάρμακα και τα είδη υγιεινής.
Τι κάνουν οι εταιρείες
Ο μεγαλύτερος εισαγωγέας φυσικού αερίου της Γερμανίας, Uniper, ζήτησε κυβερνητική διάσωση, η οποία σύμφωνα με εκτιμήσεις ανέρχεται στα 9 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ και άλλες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν παρόμοια προβλήματα.
Η κορυφαία χαλυβουργία Thyssenkrupp καταρτίζει σχέδια για ενδεχόμενες διακοπές στο αέριο, σύμφωνα με εκπρόσωπό της, καθώς δεν είναι δυνατή η χρήση πετρελαίου ή άνθρακα αντί για φυσικό αέριο. Σε περίπτωση άρνησης ορισμένων ελάχιστων κατανομών, τα εργοστάσια της Thyssenkrupp ενδέχεται να χρειαστεί να κλείσουν.
Η μείωση της παροχής φυσικού αερίου σε εργοστάσια αλουμινίου ακόμη και κατά 30% θα σήμαινε ότι τα μισά από αυτά θα έμεναν σε αδράνεια, σύμφωνα με τον βιομηχανικό όμιλο Aluminium Deutschland.
Ο κολοσσός των χημικών BASF πρέπει να διατηρήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου περίπου στο 50% της μέγιστης ζήτησης, Μια διακοπή των ρωσικών ροών θα πυροδοτήσει ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης σε ολόκληρη την εταιρεία.
Τι θα συμβεί με την οικονομία
Στην πιο ζοφερή πρόβλεψη μέχρι σήμερα, ο βαυαρικός σύνδεσμος βιομηχανιών vbw υπολογίζει ότι η χώρα θα μπορούσε να χάσει το 12,7% της οικονομικής της απόδοσης το δεύτερο εξάμηνο του 2022 σε περίπτωση πλήρους διακοπής των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου.
Ποιοι είναι οι κοινωνικο-πολιτικοί κίνδυνοι
Η κοινωνική διαμάχη για το φυσικό αέριο θα μπορούσε να δώσει ώθηση στους λαϊκιστές της ακροδεξιάς και στην άκρα αριστερά του πολιτικού φάσματος, διαβρώνοντας ενδεχομένως τον ορθολογικό λόγο για το πώς να προχωρήσουν.
Το Βερολίνο ενέκρινε έναν νόμο που διατηρεί ανοιχτές τις επιλογές για τη μετακύλιση των υψηλών τιμών απευθείας ή εναλλακτικά την επιδίωξη της διανομής των αυξήσεων γενικότερα μεταξύ των χρηστών.