Αυτές τις μέρες διαπράχθηκαν μια σειρά από ανθρωποκτονίες με δράστες ανηλίκους και νεαρούς ενήλικες. Νέοι άνθρωποι που πολλές φορές δεν έχουν κλείσει το 17ο έτος της ηλικίας τους διαπράτουν φόνο με θύματα σε κάποιες περιπτώσεις πολύ στενά συγγενικά τους πρόσωπα.
Σε κάποιες περιπτώσεις οι νέοι αυτοί άνθρωποι μπορεί να έχουν ψυχολογικά προβλήματα, την όποια περίπτωση όμως θα την εξετάσει το δικαστήριο.
Όμως τα περιστατικά είναι πολλά και προκαλούν σοκ και απόγνωση στην κοινωνία όπως για παράδειγμα η δολοφονία του αστυνομικού από τον 18χρονό χούλιγκαν με ρίψη ναυτικής φωτοβολίδας έξω από το γήπεδο του Ρέντη.
Επιπλέον είναι καθημερινό φαινόμενο τα αδικήματα από ανηλίκους εις βάρος άλλων ανηλίκων. Η μεγάλη αυτή αύξηση της νεανικής εγκληματικότητας δημιούργησε σε όλους την απορία, πως είναι δυνατόν να υπάρχει στη χώρα μας τόσο μαζεμένο μίσος και βία σε ημεδαπούς και εισαγωγής ανηλίκους και νεαρούς παραβατικούς, πως η εγκληματικότητα αυτή εξαπλώθηκε ανεπαίσθητα και ποιος ευθύνεται;
Είναι όμως πολύ ανησυχητικό, ότι κάποια από τα εγκλήματα αυτά διαπράχθηκαν από «καλά παιδιά», όπως δήλωσαν όχι μόνο οι μητέρες τους και ότι κανένας αρμόδιος δεν παρατήρησε, ούτε ανησύχησε από την παραβατική συμπεριφορά, που διαφαίνονταν από σειρά περιστατικών, ούτε διερωτήθηκε κανείς γιατί και πως μπορεί να σταματήσει ο κατήφορος της εφηβικής παραβατικότητας , που ασφαλώς οφείλεται και στη χωρίς έλεγχο τουλάχιστον από το ΕΡΣ έξαρση και προβολή της βίας από τα ΜΜΕ ή στα ηλεκτρονικά παιχνίδια βίας και στα μηνύματα που μεταδίδουν.
Πρόσφατο παράδειγμα κάποια ΜΜΕ όχι μόνο πρόβαλλαν τη φωτογραφία του ψαλιδιού με το οποίο αδελφός σκότωσε αδελφό, αλλά δίνουν πλήρη περιγραφή των αδικημάτων, που εμπλέκονται ανήλικοι, τακτική που μπορεί να προκαλέσουν φαινόμενα μιμητισμού από άλλους ανήλικους, πρακτική που είναι αντίθετη με την επίσημη θέση της Πολιτείας που θέσπισε απαγορευτικούς κανόνες, ακόμα και οι δίκες ανηλίκων γίνονται κεκλεισμένων των θυρών (αρθ.330ΚΠοινΔ) για να διαφυλαχθούν τα χρηστά ήθη και να προστατευθεί ο δημόσιος και ιδιωτικός βίος των διαδίκων.
Φαίνεται ότι κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της εφηβικής εγκληματικότητας και στο σωφρονιστικό σύστημα της χώρας μας για τους ανηλίκους. Οι ανήλικοι εγκληματίες δεν τιμωρούνται, αλλά υπόκεινται σε σωφρονισμό με αναμορφωτικά και θεραπευτικά μέτρα, που τα επιβάλλει το δικαστήριο, για να αποδοθούν στη κοινωνία ως χρηστοί και χρήσιμοι πολίτες, συνήθως όμως δεν επιτυγχάνεται το σκοπούμενο αποτέλεσμα παρά μόνο κατά περίπτωση για τους ευκαιριακούς εγκληματίες και εφόσον έχουν στήριξη από την οικογένεια τους, ενώ στους νεαρούς εγκληματίες κάτω των 25 ετών αναγνωρίζονται από το νόμο ελαφρυντικά, που σημαίνει ποινή μειωμένη.
Εξάλλου υπάρχει όχι άδικα η φήμη ότι παλαιότερα τα σωφρονιστικά καταστήματα αποτελούσαν σχολείο προπαίδειας εγκληματικότητας, θέμα που αναδείκνυαν παλιές ελληνικές ταινίες, σήμερα όμως τα γυμναστήρια και οι λέσχες οπαδών αποδείχθηκε, ότι είναι και αυτά πιο σύγχρονα σχολεία παραγωγής επαγγελματιών κακοποιών προθύμων να ενταχθούν στον υπόκοσμο ή στις παρυφές του και μολονότι όλοι είναι γνωστοί στην Αστυνομία κυκλοφορούν ακόμα και μετά τη σύλληψη τους ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους, τους οποίους δεν τηρούν με την ανοχή της Αστυνομίας. Σήμερα κάθε νεαρός χωρίς ιδιαίτερα προσόντα και προοπτική, παρακινούμενος από άφθονα παραδείγματα από τη ζωή και το περιβάλλον του πηγαίνει στα γυμναστήρια και στις λέσχες οπαδών με τη φιλοδοξία να ενταχθεί στη γκρίζα ζώνη της παρανομίας με χωρίς κόπο χρήμα και την ασφάλεια που παρέχει η συμμετοχή σε μια οργάνωση.
Η Πολιτεία δεν μπορεί μόνο με την παραγωγή νόμων να ελέγξει αυτό το συρφετό των οπαδών που καταφεύγουν σε οπαδική βία, γιατί για πολλούς η ομάδα τους είναι θρησκεία, αλλά χρειάζονται σκληρά μέτρα κυρίως με τον έλεγχο των κέντρων αυτών, που ενώ οι υπεύθυνοι σε κάθε επίπεδο τα γνωρίζουν δεν μπορούν να τα εφαρμόσουν για λόγους πολιτικού κόστους και εξαιτίας των ιδιαιτέρων δεσμών που έχουν με τους αθλητικούς και όχι μόνο παράγοντες, άλλωστε οποιοδήποτε περιοριστικό μέτρο που λαμβάνεται για την καταστολή της εγκληματικότητας σχεδόν αμέσως ατονεί, καθόσον οι 8 στους 10 νόμους που ψηφίζονται δεν εφαρμόζονται ποτέ.
Είναι γεγονός ότι στη χώρα μας δυο στους τρεις γάμους διαλύονται μέσα σε επτά χρόνια με αποτέλεσμα τα παιδιά που υπάρχουν ή να γίνονται μήλο της έριδας μεταξύ των χωρισμένων γονέων ή με τη δημιουργία νέας οικογένειας να παραμελούνται και από αυτές τις διαλυμένες οικογένειες προέρχεται ένα μεγάλο ποσοστό των παραβατικών ανηλίκων, όπως και από οικογένειες με έντονες περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας που επιδρά καταλυτικά στη ψυχολογία τους..
Η επίλυση του προβλήματος της εγκληματικότητας των ανηλίκων είναι πολυσύνθετη και πρέπει να ξεκινήσει από την οικογένεια και ιδιαίτερα οι διαλυμένες οικογένειες να επιδείξουν μια ιδιαίτερη προσοχή στην ανατροφή των παιδιών τους με αποφυγή του εθισμού σε βίαιες καταστάσεις.
Στη συνέχεια, στο σχολείο με ευθύνη των δασκάλων πρέπει να αποφεύγονται οι πράξεις βίας, ιδίως σε βάρος αδυνάμων ατόμων. Σε κάθε περίπτωση η Πολιτεία πρέπει να λάβει ιδιαίτερα προληπτικά μέτρα με αυξημένη αστυνόμευση και κοινωνική πρόβλεψη για τους παραβατικούς ανηλίκους, και ιδίως να δοθεί έμφαση σε ανήλικους προερχόμενους από ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες που φέρονται να εμπλέκονται σε μεγάλο βαθμό σε αυτό που αποκαλείται ελαφριά εγκληματικότητα. Είναι λοιπόν ανάγκη να δημιουργηθούν οι προοπτικές για την επαγγελματική αποκατάσταση και δημιουργική απασχόληση των νέων αυτών ώστε να απομακρυνθούν από τα εκκολαπτήρια παραβατικών συμπεριφορών.
Φυσικά για τις ακραίες περιπτώσεις απομένει ως εσχάτη λύση ο εγκλεισμός στα σωφρονιστικά καταστήματα.
Λέανδρος Τ.Ρακιτζής- Αρεοπαγίτης ε.τ.