Σε εντελώς «άγνωστα νερά» βρίσκεται το ουκρανικό ζήτημα μετά το «ναυάγιο» που έλαβε χώρα μπροστά στις κάμερες κατά τη συνάντηση Τραμπ- Ζελένσκι- Βανς στον Λευκό Οίκο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ είπε την Παρασκευή σε δημοσιογράφους ότι ο Ουκρανός ομόλογός του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με τον οποίο είχε νωρίτερα λεκτική αντιπαράθεση στον Λευκό Οίκο, δεν φάνηκε να θέλει ειρήνη.
Φεύγοντας από τον Λευκό Οίκο για να περάσει το Σαββατοκύριακο στην κατοικία του στη Φλόριντα, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι η συνάντηση με τον ουκρανό ομόλογό του «δεν πήγε καλά», επικρίνοντας τον Ζελένσκι ότι «υπερεκτίμησε τις δυνάμεις του». Υποστήριξε πως οι ΗΠΑ δεν θέλουν να παίξουν παιχνίδια και ότι επιδιώκουν την ειρήνη, «όχι έναν «10ετή πόλεμο». Ερωτηθείς εάν εξετάζει το ενδεχόμενο να διακόψει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, ο πρόεδρος των ΗΠΑ απάντησε πως «δεν έχει σημασία» τι σκέφτεται ο ίδιος. Επέμεινε πως η κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία μπορεί να επιτευχθεί άμεσα εφόσον ο Ζελένσκι δείξει ότι θέλει πραγματικά την ειρήνη. «Δεν θα συνεχίσουμε να συγκρουόμαστε, θα τελειώσουμε με τον πόλεμο ή θα τους αφήσουμε και θα δούμε τι θα συμβεί, θα τους αφήσουμε να πολεμήσουν» είπε σε δημοσιογράφους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Ευρωπαϊκή στήριξη σε Ζελένσκι μετά την επεισοδιακή συνάντηση με Τραμπ - Ικανοποίηση σε Κρεμλίνο
Σύμφωνα με το Reuters, η συμφωνία για ορυκτά φαίνεται να οδεύει προς οριστικό ναυάγιο: Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν ενδιαφέρεται επί του παρόντος να επανεξετάσει τη συμφωνία, δήλωσε στο Reuters κορυφαίος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. Η ουκρανική αντιπροσωπεία «εκλιπαρούσε» για την υπογραφή της συμφωνίας μόλις ολοκληρώθηκε η επεισοδιακή συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι και της ζητήθηκε να αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο, είπε ο αξιωματούχος.
Λίγες ώρες μετά την επεισοδιακή συνάντηση ο Ζελένσκι είπε στο Fox News πως δεν θεωρεί ότι οφείλει να ζητήσει «συγγνώμη» από τον Αμερικανό ομόλογό του. «Σέβομαι τον πρόεδρο (Τραμπ) και σέβομαι τον αμερικανικό λαό», είπε ο Ζελένσκι σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Fox News, υποστηρίζοντας ότι είχε μια «ανοικτή και πολύ ειλικρινή» συζήτηση με τον αμερικανό πρόεδρο.
«Κανείς δεν θέλει να τελειώσει ο πόλεμος περισσότερο από εμάς», είπε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, τρία χρόνια μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στη χώρα του.
Υπογραμμίζοντας πως επιθυμία του είναι ο πρόεδρος Τραμπ να σταθεί περισσότερο στο πλευρό της Ουκρανίας, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι παραδέχθηκε πως χωρίς την αμερικανική βοήθεια, θα ήταν «δύσκολο» για τη χώρα του να αμυνθεί απέναντι στους Ρώσους εισβολείς. Σημείωσε πως λυπάται για το πώς εξελίχθηκε η συνάντηση αλλά θεωρεί ότι η σχέση ΗΠΑ- Ουκρανίας μπορεί να σωθεί.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
«Θα είναι φοβερό στην τηλεόραση»: Οι πιο απίστευτες ατάκες στη συνάντηση- πανδαιμόνιο Τραμπ- Ζελένσκι
O Μάρκο Ρούμπιο, Αμερικανός ΥΠΕΞ, μιλώντας στο CNN, χαρακτήρισε τη συνάντηση «φιάσκο» και υποστήριξε πως ο Ουκρανός ηγέτης θα έπρεπε να ζητήσει συγγνώμη: «Δεν ήταν ανάγκη να πάει εκεί και να γίνει ανταγωνιστικός. Όταν αρχίζεις να μιλάς για αυτό επιθετικά- και ο πρόεδρος κλείνει συμφωνίες, έκλεινε συμφωνίες όλη του τη ζωή- δεν θα φέρεις κόσμο στο τραπέζι...αρχίζεις να σκέφτεσαι πως ίσως ο Ζελένσκι δεν θέλει συμφωνία ειρήνης. Λέει πως θέλει μα ίσως δεν θέλει».
Εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε ότι ο Ζελένσκι μπορεί να αντιστρέψει την κατάσταση. «Ο πρόεδρος Ζελένσκι, νομίζω πως ίσως έχει δεύτερες σκέψεις, αλλά έχει την ευκαιρία να αντιστρέψει την κατάσταση», δήλωσε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τάμι Μπρους σε συνέντευξη της στο Fox Business.
Ο αρχηγός των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, αρχιστράτηγος Ολεκσάντρ Σίρσκι, δήλωσε την Παρασκευή ότι οι στρατιώτες της χώρας στέκονται στο πλευρό του προέδρου Ζελένσκι. «Οι ένοπλες δυνάμεις είναι με την Ουκρανία, με τον λαό, με τον ανώτατο διοικητή (κ. Ζελένσκι σ.σ.). Η δύναμή μας είναι η ενότητα», έγραψε ο Σίρσκι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Συνεχίζουμε να καταστρέφουμε τον κατακτητή και να πλησιάζουμε στη νίκη», πρόσθεσε σε αυτή τη σύντομη ανακοίνωση.
Η δημόσια αντιπαράθεση έφερε στο φως το ρήγμα που βαθαίνει στις σχέσεις της Ουάσινγκτον με το Κίεβο, εγείροντας ερωτήματα για το τι μέλλει γενέσθαι, με τη Μόσχα να επιχαίρει και την Ευρώπη να παρακολουθεί σαστισμένη τις εξελίξεις.
Οι τόνοι είχαν ανέβει εδώ και αρκετές εβδομάδες μεταξύ του Αμερικανού προέδρου και του Ουκρανού ηγέτη, τον οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε «δικτάτορα» προτού επιχειρήσει να υποβαθμίσει το σχόλιό του, χωρίς ωστόσο να ανακαλέσει. Οι σχέσεις τους επιδεινώθηκαν μετά την τηλεφωνική επικοινωνία της 12ης Φεβρουαρίου μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ και του Ρώσου ομολόγου του Βλαντίμιρ Πούτιν, για τον οποίο ο Τραμπ δεν κρύβει τον θαυμασμό του.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπως και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί του, φοβάται πως θα πληρώσει το τίμημα της θεαματικής προσέγγισης Ουάσινγκτον-Μόσχας και αναζητεί απεγνωσμένα εγγυήσεις ασφαλείας σε περίπτωση εκεχειρίας, τις οποίες οι ΗΠΑ αρνούνται επί του παρόντος να παράσχουν. Πολλώ δε μάλλον μετά την άνευ προηγουμένου συνάντηση στα μέσα Φεβρουαρίου μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων αξιωματούχων στη Σαουδική Αραβία, οι οποίοι ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με στόχο τον τερματισμό του πολέμου, χωρίς να προσκαλέσουν ούτε το Κίεβο ούτε τους Ευρωπαίους.
Η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται να έχει εμμονή με το γεγονός ότι η Ουκρανία δεν εκφράζει «ευγνωμοσύνη» προς τις ΗΠΑ για την παροχή τεράστιας στρατιωτικής βοήθειας στον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας. Αυτή η μομφή ήταν που δυναμίτισε τη συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο.
Μετά την πρόωρη αποχώρηση του Ζελένσκι από τον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ υπογράμμισε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social ότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας θα μπορούσε να επιστρέψει «όταν είναι έτοιμος για ειρήνη».
Ο Μπράιαν Φίνουκαν του κέντρου μελετών International Crisis Group δήλωσε ότι «η εμφάνιση του προέδρου και του αντιπροέδρου των ΗΠΑ στο Οβάλ Γραφείο ήταν άνευ προηγουμένου, αλλά δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένων των γνωστών αισθημάτων του προέδρου Τραμπ για την στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ στην Ουκρανία και του αφηγήματός του για τη ρωσική εισβολή».
Ο Αμερικανός πρόεδρος αρνείται να θεωρήσει τη Μόσχα υπεύθυνη για τον πόλεμο. «Ο τρόπος με τον οποίο μας άσκησαν πίεση οι Αμερικανοί, η φρασεολογία που χρησιμοποιούσαν για τον Ζελένσκι και για την Ουκρανία πριν από μια εβδομάδα, η στάση τους σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις, οι εκτιμήσεις τους για τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο (…) όλα έδειχναν πως αυτή η ρήξη, αυτή η έκρηξη, ήταν αναπόφευκτη αργά ή γρήγορα», λέει ο Ουκρανός πολιτικός αναλυτής Βολοντίμιρ Φεσένκο, διευθυντής του κέντρου μελετών Penta.
«Το τι μέλλει γενέσθαι είναι ασαφές», τονίζει ο Μπράιν Φίνουκαν, εκτιμώντας πως ενδεχομένως ο Ρεπουμπλικάνος Τραμπ να μειώσει τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία που είχαν εγκριθεί από τον προκάτοχό του, τον Δημοκρατικό Τζο Μπάιντεν.
Η απάντηση της Ευρώπης
Από την πλευρά τους, οι Ευρωπαίοι ηγέτες βρίσκονται σε επιφυλακή και έσπευσαν να ταχθούν στο πλευρό του Κιέβου. «Η Ουκρανία μπορεί να βασίζεται στη Γερμανία και στην Ευρώπη», αντέδρασε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι ζήτησε να συγκληθεί «χωρίς καθυστέρηση» μια σύνοδος κορυφής με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, της ΕΕ και των συμμάχων τους για την Ουκρανία.
Από την πλευρά της, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας δεν δίστασε να αμφισβητήσει την αμερικανική ηγεμονία στη Δύση. «Σήμερα έγινε σαφές ότι ο ελεύθερος κόσμος χρειάζεται έναν νέο ηγέτη», έγραψε σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Χ (πρώην Twitter).
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι «εάν κάποιος παίζει με τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, αυτός είναι ο Βλαντίμιρ Πούτιν» και όχι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπως κατηγόρησε τον Ουκρανό πρόεδρο ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ευρωπαίοι ηγέτες θα συναντηθούν στο Λονδίνο την Κυριακή κατόπιν πρόσκλησης του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ, ο οποίος την Πέμπτη συναντήθηκε με τον Τραμπ στην Ουάσινγκτον. Είχε προηγηθεί η συνάντηση Μακρόν-Τραμπ τη Δευτέρα στον Λευκό Οίκο.
Σύνοδο κορυφής για την Ουκρανία έχει συγκαλέσει στις 6 Μαρτίου ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα.
Περίπου 15 Ευρωπαίοι ηγέτες θα συναντηθούν στο Λονδίνο. Στη διάρκεια συνομιλίας του με τον Ζελένσκι, που είναι προσκεκλημένος στη σύνοδο, ο Βρετανός πρωθυπουργός τον διαβεβαίωσε για την «ακλόνητη υποστήριξή του».
Σύμφωνα με τη Ντάουνινγκ Στριτ, η σύνοδος αυτή θα αποτελέσει συνέχεια των συνομιλιών που πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι υπό τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν στις αρχές του μήνα και θα επικεντρωθεί «στην ενίσχυση της θέσης της Ουκρανίας σήμερα, περιλαμβανομένης της συνεχιζόμενης στρατιωτικής υποστήριξης (προς της χώρα) και της άσκησης αυξημένης οικονομικής πίεσης στη Ρωσία».
Οι συμμετέχοντες θα συζητήσουν επίσης «την ανάγκη η Ευρώπη να αναλάβει τον ρόλο της στον τομέα της άμυνας», μπροστά στον κίνδυνο να αρθεί η στρατιωτική και πυρηνική αμερικανική ομπρέλα.
Ο ΓΕμανουέλ Μακρόν δήλωσε έτοιμος «να ξεκινήσει τις συζητήσεις» για το ενδεχόμενο η Ευρώπη να αποκτήσει στο μέλλον πυρηνικά αποτρεπτικά μέσα, έπειτα από αίτημα του μελλοντικού καγκελαρίου της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς.
Ο Μερτς έχει εκτιμήσει ότι είναι απαραίτητο η Ευρώπη να προετοιμαστεί «για το χειρότερο σενάριο»: οι ΗΠΑ να εγκαταλείψουν το ΝΑΤΟ. Επιθυμεί εξάλλου να συζητηθεί το ενδεχόμενο να επεκταθεί η βρετανική και γαλλική πυρηνική ομπρέλα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Γαλλία και Βρετανία είναι οι δύο ευρωπαϊκές χώρες που διαθέτουν πυρηνικό όπλο.
Η Ουκρανία και η Ευρώπη παρακολουθούν με ανησυχία την προσέγγιση του Τραμπ με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν. Οι δύο ηγέτες είχαν τηλεφωνική επικοινωνία στις 12 Φεβρουαρίου, ενώ Μόσχα και Ουάσινγκτον ξεκίνησαν – χωρίς να καλέσουν τους Ευρωπαίους ή το Κίεβο—διμερείς διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου για το ξέσπασμα του οποίου ο Αμερικανός πρόεδρος αρνείται να επιρρίψει τις ευθύνες στη Ρωσία. Οι φόβοι αυτοί ενισχύθηκαν μετά την Τραμπ- Ζελένσκι σε απευθείας μετάδοση από το Οβάλ Γραφείο.
Οι αντιδράσεις πάντως από τη Ρωσία ήταν ενθουσιώδεις.
«Ιστορικό», σχολίασε ο Κίριλ Ντιμιτρίεφ, επικεφαλής του ρωσικού ταμείου επενδύσεων και ένας από τους διαπραγματευτές στις ρωσοαμερικανικές συνομιλίες.
««Το αυθάδες γουρούνι δέχτηκε επιτέλους ένα γερό χαστούκι στο Οβάλ Γραφείο», ανέφερε στο Telegram ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας και νυν αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της χώρας Ντμίτρι Μεντβέντεφ. «Για πρώτη φορά, ο Τραμπ είπε την αλήθεια στον κοκαϊνομανή κλόουν», συνέχισε.
Ευρωπαίοι ηγέτες που έχουν προσκληθεί στη σύνοδο του Λονδίνου διαβεβαίωσαν τον Ζελένσκι για την υποστήριξή τους.
«Αγαπητέ Ζελένσκι, αγαπητοί Ουκρανοί φίλοι, δεν είστε μόνοι», έγραψε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ στην πλατφόρμα X.
«Μια Σουηδία ενωμένη στέκεται στο πλευρό των φίλων μας στην Ουκρανία», επεσήμανε ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον, προσθέτοντας “Slava Ukraini!” (Δόξα στην Ουκρανία).
«Στην Ουάσινγκτον, αρνούμενος να υποχωρήσει, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ήταν η τιμή της Ευρώπης», σχολίασε στο Χ ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ-Reuters-AFP- BBC