Ο ιαπωνικός δείκτης Nikkei «βούλιαξε» σημειώνοντας πτώση άνω του 12% τη Δευτέρα, «πυροδοτώντας» μια θύελλα στα διεθνή χρηματιστήρια, στην «καρδιά» της οποίας βρίσκονται οι ανησυχίες για την πορεία της οικονομίας, οι προβληματισμοί για την ένταση στη Μέση Ανατολή αλλά και- όπως δείχνουν τα πράγματα- η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ).
Έκθεση την Παρασκευή που έδειχνε ότι οι προσλήψεις από τους εργοδότες στις ΗΠΑ επιβραδύνθηκαν τον προηγούμενο μήνα περισσότερο από ό,τι αναμενόταν κλόνισε τις αγορές, εξαφανίζοντας το κλίμα ευφορίας που είχε φέρει τον Nikkei σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ τις προηγούμενες εβδομάδες. Επίσης, οι «σεισμοί» άρχισαν μόλις λίγες ημέρες αφού οι αμερικανικοί δείκτες είχαν φτάσει στα υψηλότερα επίπεδά τους εδώ και μήνες, αφού ο πρόεδρος της Fed, Ζερόμ Πάουελ, υπέδειξε πιθανές περικοπές επιτοκίων τον Σεπτέμβριο.
Ωστόσο μετά την έκθεση της Παρασκευής αυξήθηκαν οι προβληματισμοί πως η Fed ίσως είχε κρατήσει το κύριο επιτόκιό της σε υψηλό δύο δεκαετιών για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, αυξάνοντας τον κίνδυνο ύφεσης στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Μια περικοπή στα επιτόκια θα έκανε λιγότερο ακριβό τον δανεισμό για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις στη χώρα, μα θα χρειαζόταν χρόνος για να λειτουργήσει αυτό τονωτικά για την οικονομία.
Μέχρι την Παρασκευή είχαν υπάρξει σχετικά λίγες μεγάλες αναταραχές στις αγορές μέσα στη χρονιά. Ο θόρυβος σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη συνέβαλε στην άνοδο των μετοχών των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας, ενώ άλλοι τομείς της αγοράς «κρατιούνταν» εν μέσω των προσδοκιών για περικοπές στα επιτόκια από τη Fed. Ωστόσο επενδυτές προειδοποιούσαν ότι μπορεί να έρχονταν πιο ταραγμένες ημέρες, λόγω της αβεβαιότητας για το πότε η Fed θα μείωνε τα επιτόκια και άλλα ερωτήματα.
Τη Δευτέρα ο Nikkei έκλεισε με πτώση 4.451,28 μονάδων στις 31.458,42, ενώ είχε πέσει 5,8% την Παρασκευή. Η χειρότερη ημερήσια πτώση του ήταν μια πτώση 3,836 μονάδων (14,9%) στις 19 Οκτωβρίου 1987, που είχε χαρακτηριστεί ως «Μαύρη Δευτέρα», μα αποδείχτηκε πως ήταν κάτι προσωρινό. Οι ευρωπαϊκές αγορές άνοιξαν επίσης χαμηλότερα τη Δευτέρα, με τον DAX της Γερμανίας πεσμένο κατά 2,3% στις 17.267. Ο CAC 40 στο Παρίσι έχανε 1,9% στις 7.114,33 και ο FTSE 100 στο Λονδίνο ήταν 2,1% χαμηλότερα, στις 8.004,19. Στη Γουόλ Στριτ νωρίς τη Δευτέρα ο S&P 500 ήταν 2,5% χαμηλότερα και ο Dow Jones Industrial Average κάτω κατά 1,6%.
Η «θύελλα» έχει πλήξει αγορές που βασίζονται πολύ σε κατασκευαστές τσιπ υπολογιστή όπως η Samsung Electronics και άλλες μετοχές του χώρου της τεχνολογίας: Ο Kospi της Νότιας Κορέας έπεσε άνω του 9%, ενώ οι μετοχές της Samsung «βυθίστηκαν» 10,3%. Ο Taiex της Ταϊβάν έπεφτε επίσης, χάνοντας 8,4% καθώς η Taiwan Semiconductor Manufacturing Co, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής τσιπ στον κόσμο, έπεσε 9,8%.
Όπως σημειώνουν οι Financial Times, η άνοδος των επιπέδων ξένης ιδιοκτησίας στους κατασκευαστές τσιπ της Ασίας- αποτέλεσμα της «έκρηξης» στην ΑΙ έχει καταστήσει εξαιρετικά ευμετάβλητες/ «εύφλεκτες» τις αγορές. Στο εν λόγω δημοσίευμα υπογραμμίζεται πως, πέραν των δεδομένων για την αμερικανική οικονομία και της κατάστασης στη Μέση Ανατολή, οι μετοχές των κατασκευαστών τσιπ, που κατέγραψαν πολύ μεγάλες απώλειες τη Δευτέρα, δείχνουν τη σημασία των άλλων παραγόντων (χαρακτηριστική η προαναφερθείσα πτώση της Taiwan Semiconductor Manufacturing Co, όπως και της Samsung Electronics και της SK Hynix στη Νότια Κορέα, και των Renesas και Tokyo Electron στην Ιαπωνία).
Ως αποτέλεσμα του μεγάλου ενδιαφέροντος για την Τεχνητή Νοημοσύνη, οι ξένοι επενδυτές εστίασαν σε μεγάλο βαθμό φέτος στους ασιατικούς κατασκευαστές τσιπ, που ήταν αυτοί που επωφελήθηκαν περισσότερο από την «έκρηξη» της ΑΙ διεθνώς. Τα 3/4 των μετοχών της TSMC που είναι εισηγμένες στην Ταϊπέι είναι σε ξένα χέρια, ενώ για τις Samsung Electronics και SK Hynix το ποσοστό είναι άνω του 50%. Εταιρίες όπως αυτές έχουν πολύ σημαντικό ρόλο στις τοπικές αγορές- και ως εκ τούτου το sell-off από τους ξένους επενδυτές τις επηρέασε πολύ, καθώς έλαβαν χώρα μεγάλες «έξοδοι».
Με πληροφορίες από Associated Press, Financial Times