Ποιος ελέγχει πραγματικά τον μαγικό αλγόριθμο του TikTok - η εταιρεία με έδρα τις ΗΠΑ που τρέχει την εφαρμογή ή η κινεζική μητρική της εταιρεία, ByteDance;
Οι δικηγόροι του TikTok και της μητρικής εταιρείας ByteDance αναμετρήθηκαν για δύο περίπου ώρες με το Υπουργείο Δικαιοσύνης σε δικαστήριο της Ουάσινγκτον για την τύχη ενός νόμου που θα μπορούσε να απαγορεύσει την εφαρμογή σύντομων βίντεο που χρησιμοποιείται από 170 εκατομμύρια Αμερικανούς ήδη από τις 19 Ιανουαρίου.
Οι δικαστές Sri Srinivasan, Neomi Rao και Douglas Ginsburg εξέτασαν τις νομικές προσφυγές του TikTok και των χρηστών κατά του νόμου που δίνει στη ByteDance προθεσμία μέχρι τις 19 Ιανουαρίου για να πουλήσει ή να εκποιήσει τα περιουσιακά στοιχεία του TikTok στις ΗΠΑ ή να αντιμετωπίσει απαγόρευση.
Σύμφωνα με το BBC, ο νόμος που υπογράφηκε τον περασμένο Απρίλιο από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και έτσι έγινε νόμος του αμερικανικού κράτους, προκλήθηκε από ανησυχίες ότι τα δεδομένα των Αμερικανών χρηστών είναι ευάλωτα σε εκμετάλλευση από την κυβέρνηση της Κίνας.
Από την πλευρά τους, το TikTok και η ByteDance έχουν αρνηθεί τις διασυνδέσεις με τις κινεζικές Αρχές και έχουν χαρακτηρίσει αυτόν τον νόμο ως «εξαιρετική παρέμβαση στα δικαιώματα της ελευθερίας του λόγου».
Προσπαθώντας να βρουν ιστορικό προηγούμενο, οι δικαστές του ομοσπονδιακού εφετείου στην Ουάσιγκτον αντιμετώπισαν τον τρόπο με τον οποίο η ξένη ιδιοκτησία του TikTok επηρεάζει τα συνταγματικά του δικαιώματα σύμφωνα με τη νομοθεσία των ΗΠΑ.
Η έκβαση της υπόθεσης δεν θα καθορίσει μόνο την τύχη του TikTok στις Ηνωμένες Πολιτείες. Θα μπορούσε επίσης να έχει επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο τα δικαστήρια ερμηνεύουν την Πρώτη Τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης αλλά και τη σχέση της με τον ψηφιακό λόγο και τις διαδικτυακές πλατφόρμες γενικότερα.
Η TikTok υποστηρίζει ότι η πιθανή απαγόρευση παραβιάζει το Σύνταγμα των ΗΠΑ, καταπνίγοντας τη δυνατότητα των Αμερικανών χρηστών να εκφράζονται και να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες. Υποστηρίζει δε ότι ο νόμος είναι αντισυνταγματικά ακραίος, ειδικά όταν η κυβέρνηση είχε άλλες επιλογές για να αντιμετωπίσει τους φόβους της σχετικά με τους δεσμούς του TikTok με την Κίνα.
Η TikTok και το Υπουργείο Δικαιοσύνης ζήτησαν απόφαση έως τις 6 Δεκεμβρίου, γεγονός που θα μπορούσε να επιτρέψει στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ να εξετάσει την έφεση πριν τεθεί σε ισχύ οποιαδήποτε απαγόρευση.
Ο Λευκός Οίκος δηλώνει ότι θέλει να δει την ιδιοκτησία με βάση την Κίνα να τερματίζεται για λόγους εθνικής ασφάλειας, αλλά όχι την απαγόρευση του TikTok. Ο Τραμπ, ο οποίος προσπάθησε ανεπιτυχώς να απαγορεύσει το TikTok το 2020, δήλωσε πρόσφατα ότι αν εκλεγεί, δεν θα επιτρέψει την απαγόρευση του TikTok.
Ίσως φτάσει ακόμη και στο Ανώτατο Δικαστήριο η υπόθεση
«Δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε αν καταπιεστικές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο επικαλεστούν αυτό το προηγούμενο για να δικαιολογήσουν νέους περιορισμούς στο δικαίωμα των πολιτών τους να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες, ιδέες και μέσα ενημέρωσης από το εξωτερικό», δήλωσε ο Xiangnong Wang, δικηγόρος σε ένα ινστιτούτο του Πανεπιστημίου Κολούμπια.
Μάλιστα, ο Xiangnong Wang έχει καταθέσει νομικά έγγραφα που υποβάλλονται από κάποιον που δεν είναι διάδικος στην υπόθεση, αλλά έχει ενδιαφέρον για αυτήν, προσφέροντας πληροφορίες ή εμπειρογνωμοσύνη, συνήθως με την ελπίδα να επηρεάσει το αποτέλεσμα.
Επίσης, ο Xiangnong Wang επέκρινε τους νομοθέτες για το γεγονός ότι είναι ασαφείς σχετικά με τις συγκεκριμένες απειλές εθνικής ασφάλειας που λένε ότι θέτει το TikTok. «Δεν μπορούμε να σκεφτούμε καμία προηγούμενη περίπτωση στην οποία ένας τόσο ευρύς περιορισμός των δικαιωμάτων της Πρώτης Τροποποίησης κρίθηκε συνταγματικός με βάση στοιχεία που δεν αποκαλύφθηκαν», είπε ο ίδιος χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον James Lewis, του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσινγκτον, ο νόμος συντάχθηκε για να αντέξει κατά τον δικαστικό έλεγχο. «Η ουσία της υπόθεσης κατά του TikTok είναι πολύ ισχυρή», δήλωσε ο ίδιος, προσθέτοντας: «Το σημείο-κλειδί είναι αν το δικαστήριο δέχεται ότι η απαίτηση εκποίησης [σ.σ. του TikTok] δεν ρυθμίζει την ελευθερία του λόγου».
Μάλιστα, ο James Lewis πρόσθεσε ότι τα δικαστήρια συνήθως υπεραμύνονται του Αμερικανού Προέδρου σε θέματα εθνικής ασφάλειας.
Ανεξάρτητα από την ετυμηγορία του εφετείου, οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι η υπόθεση θα μπορούσε να τραβήξει για μήνες, αν όχι περισσότερο. «Τίποτα δεν θα επιλυθεί την επόμενη εβδομάδα», δήλωσε ο Mike Proulx, αντιπρόεδρος και διευθυντής ερευνών στην εταιρεία αναλύσεων Forrester, τονίζοντας: «Πρόκειται για ένα υψηλού ρίσκου και πολύ περίπλοκο αίνιγμα που πιθανότατα θα φτάσει μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο».