Μία από τις μεγάλες τεχνολογικές καινοτομίες του αιώνα, που θα μπορούσαν να αλλάξουν ριζικά τις μετακινήσεις, είναι τα περίφημα ιπτάμενα ηλεκτρικά ταξί κάθετης απογείωσης και προσγείωσης (EVTOL), τα οποία είχαν λάβει άδεια «απογείωσης» για να κάνουν το ντεμπούτο τους στην Ολυμπιάδα του Παρισιού.
Η γερμανική Volocopter, είχε υποσχεθεί ότι τα ηλεκτροκίνητα, διθέσια ελικόπτερα της τα VoloCity, θα πετούσαν στο γαλλικό ουρανό και θα μετέφεραν τους VIP επιβάτες σε όλη την πόλη. Όμως το φιλόδοξο και εξίσου πανάκριβο πρότζεκτ ναυάγησε και η εταιρεία χρεοκόπησε, όταν οι προσπάθειες της Volocopter να εξασφαλίσει επειγόντως νέες επενδύσεις 100 εκατομμυρίων ευρώ από την γερμανική κυβέρνηση, απέτυχαν τον Απρίλιο του 2024.
Οι ελπίδες όσων περίμεναν τα ιπτάμενα ηλεκτρικά ταξί εναποτέθηκαν στην κινεζική Geely, η οποία βρίσκεται σε συζητήσεις για την απόκτηση του 85% της Volocopter με αντάλλαγμα, τη χρηματοδότηση 95 εκατομμυρίων δολαρίων και τη μεταφορά της μελλοντική παραγωγής στην Κίνα, σύμφωνα με το Bloomberg.
Όμως η Volocopter, δεν είναι η μόνη εταιρεία που θέλει να χαράξει το όνομά της με χρυσά γράμματα στο τεχνολογικό Πάνθεον, κάνοντας τους ιδιοκτήτες της δισεκατομμυριούχους. Άλλωστε στο πίσω μέρος του κεφαλιού όσων συνεχίζουν να επενδύουν σε αυτήν την προσπάθεια, είναι οι επιχειρηματικές επιτυχίες της Tesla, Amazon και Microsoft.
Η αποτυχία της γερμανικής Lilium
Όμως, το κόστος της κατασκευής και έγκρισης τέτοιων αεροσκαφών από τις ρυθμιστικές αρχές έχει αποδειχθεί τεράστιο κι ένα από τα μεγαλύτερα θύματά του είναι η γερμανική Lilium. Η εταιρεία χρησιμοποίησε μια ριζοσπαστική προσέγγιση για την κατασκευή του Lilium που διέθετε 30 ηλεκτρικούς έλικες που μπορούσαν να λειτουργούν ταυτόχρονα για να αιωρούνται μεταξύ κάθετης ανύψωσης και πτήσης.
Η ιδέα αποδείχθηκε ελκυστική, με την εταιρεία να ισχυρίζεται ότι έχει παραγγελίες και μνημόνια συμφωνίας για 780 τζετ σε όλο τον κόσμο. Μάλιστα, παρουσίασε την τεχνολογία αυτή χρησιμοποιώντας ένα τηλεκατευθυνόμενο μοντέλο. Η κατασκευή των πρώτων τζετ κανονικού μεγέθους είχε ξεκινήσει και οι δοκιμές επρόκειτο να γίνουν στις αρχές του 2025.
Τον περασμένο Ιούλιο μάλιστα, στο Farnborough Airshow, ο COO της Lilium, Sebastian Borel ακουγόταν σίγουρος για την επιτυχία του πρότζεκτ. Μιλώντας στο BBC υποστήριξε μάλιστα, ότι η εταιρεία κατασκευάζει ήδη τρία αεροσκάφη που θα ήταν έτοιμα μέχρι το τέλος του έτους, ενώ είχε καταφέρει να συγκεντρώσει επενδύσεις 1,5 δισ. ευρώ.
Όμως ξαφνικά, τα χρήματα τελείωσαν. Η Lilium προσπάθησε να εξασφαλίσει δάνειο 100 εκατομμυρίων ευρώ από τη γερμανική τράπεζα ανάπτυξης, KfW, το οποίο όμως απορρίφθηκε καθώς δεν κατάφερε να λάβει κρατικές εγγυήσεις.
Στις αρχές Νοεμβρίου, η εταιρεία μπήκε σε καθεστώς αφερεγγυότητας και οι μετοχές της σταμάτησαν να διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο Nasdaq. Οι εργασίες ωστόσο για το νέο αεροσκάφος συνεχίζονται, καθώς η εταιρεία συνεργάζεται με εξωτερικούς συνεργάτες σε μια προσπάθεια να πουλήσει την τεχνογνωσία ή να φέρει νέες επενδύσεις.
Οι Βρετανοί και η αποχώρηση της Rolls Royce
Το 2016, ο κορυφαίος Βρετανός «παίκτης» στην αγορά eVTOL , η Vertical Aerospace με έδρα το Μπρίστολ και βασικό χρηματοδότη τον επιχειρηματία Stephen Fitzpatrick της OVO Energy, έκανε τη δική της προσπάθεια.
Ο εντυπωσιακός σχεδιασμός του VX4 που χρησιμοποιεί οκτώ μεγάλους έλικες τοποθετημένους σε λεπτά φτερά τύπου αεροσκάφους για την ανύψωση, ήταν μια φιλόδοξη προσπάθεια με τον Fitzpatrick, να το διαφημίζει ως «100 φορές» πιο ασφαλές και αθόρυβο από ένα ελικόπτερο.
Η εταιρεία είχε σημειώσει πρόοδο. Μετά την ολοκλήρωση ενός προγράμματος τηλεκατευθυνόμενων δοκιμών, άρχισε να πραγματοποιεί πιλοτικές δοκιμές στις αρχές του 2023. Κι ενώ όλα έδειχναν ότι πήγαιναν καλά, τον Αύγουστο του περασμένου έτους, ένα τηλεκατευθυνόμενο πρωτότυπο αεροσκάφος συνετρίβη κατά τη διάρκεια δοκιμών στο αεροδρόμιο Cotswold, μετά από πτώση ενός έλικα.
Η αποτυχία, οδήγησε τους βασικούς εταίρους, τη Rolls Royce να αποχωρήσει από τη συμφωνία για την προμήθεια ηλεκτρικών κινητήρων για το αεροσκάφος. Παρόλα αυτά η Vertical Aerospace εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι θα παραδώσει 150 αεροσκάφη στους πελάτες της μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Ωστόσο, οι οικονομικές πιέσεις έχουν γίνει ασφυκτικές αναγκάζοντας τον Fitzpatrick να επενδύσει επιπλέον 25 εκατομμύρια δολάρια στην εταιρεία τον Μάρτιο του 2024, ενώ είναι αντιμέτωπος με μια ακόμη δανειακή δόση 25 εκατ. δολαρίων τον ερχόμενο Αύγουστο. Η εταιρεία κατάφερε ωστόσο να εξασφαλίσει συμφωνία χρηματοδότησης με τον Αμερικανό επενδυτή Jason Mudrick, της Capital Management, για 75 εκατομμύρια δολάρια ο οποίος ωστόσο διεκδικεί τον έλεγχο της εταιρείας.
Το Ευρωπαϊκό project της Airbus
Κι ενώ η κατασκευή των EVTOL φαίνεται ανώριμη να προχωρήσει και να υλοποιηθεί, ένα ευρωπαϊκό έργο που χρηματοδοτείται από την Airbus, βρίσκεται αθόρυβα σε καλό δρόμο, σύμφωνα με τον Bjorn Fehrm, της αεροδιαστημικής εταιρείας συμβούλων Leeham.
Πρόκειται για το CityAirbus NextGen, ένα τετραθέσιο αεροσκάφος με οκτώ έλικες και αυτονομία 80 χλμ, που ωστόσο λίγα είναι ακόμη γνωστά για το στάδιο που βρίσκεται, όπως κι αυτό της Αμερικανικής Joby και Archer.
Το μεγάλο ερώτημα όμως, δεδομένης όλης αυτής της αβεβαιότητας και των υπέρογκων εξόδων, είναι «γιατί οι επενδυτές επιμένουν να βάζουν εκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή τέτοιων ηλεκτρικών αεροσκαφών».
Την απάντηση, έδωσε γελώντας ο Bjorn Fehrm, της Leeham. «Γιατί κανείς δεν δεν θέλει να χάσει το επόμενο Tesla».
(με πληροφορίες από BBC, Bloomberg)