Ο πρόεδρος της Ουκρανίας από τις πρώτες ημέρες της ρωσικής εισβολής, με παθιασμένες ομιλίες σε εθνικά κοινοβούλια, στο ευρωπαϊκό, στον ΟΗΕ ή ακόμη και στην τελετή των βραβείων Grammy προσπαθεί να κινητοποιήσει λαούς και να πείσει συμμάχους για την παροχή βοήθειας στη χώρα. Και καλά κάνει και επίσης το κάνει πολύ καλά. Πάντα φροντίζει οι ομιλίες του να περιλαμβάνουν παραλληλισμούς, σημεία επαφής μεταξύ της χώρας του και κατάστασης που βιώνει σήμερα με την ιστορία, την πολιτιστική ταυτότητα, και ό,τι κάνει υπερήφανο το ακροατήριο του. Όλοι παραδέχονται, ακόμη και οι Ρώσοι ίσως, πως είναι ένας μετρ της επικοινωνίας.
Στην ομιλία του στην ελληνική Βουλή, πέραν των αναφορών σε Θερμοπύλες, Φιλική Εταιρεία, συνθήματα όπως «Ελευθερία ή Θάνατος» ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επέλεξε να αφιερώσει ένα μεγάλο μέρος της ομιλίας του στην μαρτυρική Μαριούπολη λόγω των ισχυρών δεσμών με την πόλη όπου ζουν επί αιώνες έλληνες ομογενείς.
Με τον τρόπο που το έκανε όμως διέπραξε το μεγαλύτερο ίσως σφάλμα του σε δημόσια ομιλία (μετά από αυτό κατά την ομιλία στη Βουλή του Ισραήλ και πριν από αυτό ενώπιον του κοινοβουλίου).
Προσπάθησε να πείσει τους Έλληνες που τον παρακολουθούσαν και τα μέλη του ελληνικού κοινοβουλίου που τον τίμησαν με την πρόσκλησή τους πως… υπάρχουν και καλοί νεο-ναζί. Και αυτό μάλλον έγινε μπούμερανγκ για τον ίδιο, αλλά πολύ περισσότερο ″αδίκησε” αυτό που ήταν το ουσιαστικό: το δράμα που βιώνουν οι άνθρωποι στην Μαριούπολη .
Η προβολή του βιντεοσκοπημένου μηνύματος του ελληνο-ουκρανού κ.Μιχάλη που δηλώνει μέλος του Τάγματος Αζόφ άνοιξε μια άβολη για την Ουκρανία συζήτηση, απελευθερώνοντας τις φωνές όσων είναι παραπλανημένοι πως για όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία και βιώνουν οι άμαχοι στην Μαριούπολη ευθύνεται το Τάγμα , δίνοντας παράλληλα χώρο στα περί «αποναζιστικοποιησης», «ομηρίας» των κατοίκων από τους νεο-ναζί που «δεν επιτρέπουν την παράδοση της πόλης τη στιγμή που ο λαός βασανίζεται», που «χρησιμοποιούν τους αμάχους ως ασπίδες» κλπ.
Και το πέτυχε στρέφοντας το ενδιαφέρον στη σκοτεινή δράση τους νεοναζιστικού Τάγματος Αζόφ. Κάποιοι την είχαν «ξεχάσει» και όσοι δεν την ήξεραν την έμαθαν.
Ο Ζελένσκι μας θύμισε τι λένε επί χρόνια τα δυτικά ΜΜΕ για το Τάγμα Αζόφ
Γιατί η αλήθεια δεν κρύβεται. Και όχι μόνο δεν κρύβεται αλλά αρκεί λίγο να ψάξει κανείς και θα πέσει πάνω σε ρεπορτάζ και ντοκιμαντέρ πλήθους μεγάλων δυτικών ΜΜΕ (και όχι ρωσικών), που σήμερα υπερασπίζονται τον αγώνα του ουκρανικού λαού και ασχολούνται με το φαινόμενο Αζόφ και γενικότερα τα νεοναζιστικά Τάγματα στην Ουκρανία.. Από το Time έως το Reuters και το ΝΒC ή την Deutche Welle.
Το περιεχόμενο αυτών παρεμφερές. Ύποπτες χρηματοδοτήσεις, σχέσεις με ομάδες εξτρεμιστών οπαδών της «λευκής υπεροχής» σε Ευρώπη και ΗΠΑ, παραστρατιωτική δράση, επιθέσεις σε Ρομά, μετανάστες, μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, φαντασιώσεις περί φυλετικής ανωτερότητας, εκπαιδεύσεις με όπλα, σύμβολα παραπλήσια του Γ’ Ράιχ κ.α. Ακόμη και «καλοκαιρινές κατασκηνώσεις» στις οποίες παιδιά του δημοτικού, υποβάλλονται σε στρατιωτικού τύπου ασκήσεις, σε τελετές μύησης και υποβάλλονται σε πλύση εγκεφάλου, επαναλαμβάνοντας τα ακραία συνθήματα που τους μαθαίνουν οι «ομαδάρχες» τους τα οποία συνοψίζονται σε συνθήματα μίσους και ανάληψης βίαιης δράσης.
Ψάχνοντας περισσότερο, βρίσκει κανείς και εκθέσεις του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) που συνδέει το Τάγμα με την πιθανή διάπραξη εγκλημάτων πολέμου όπως μαζικές λεηλασίες, παράνομη κράτηση και βασανιστήρια. Όπως αυτή του 2016 που αναφέρεται στην συλλογή «λεπτομερών πληροφοριών σχετικά με τη διεξαγωγή εχθροπραξιών από τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και το Τάγμα Αζοφ στην περιοχή Συροκίνε (31 χλμ ανατολικά της Μαριούπολης) από το 2014. Αυτή για μαζικές λεηλασίες σε σπίτια πολιτών (ρωσόφωνων) καθώς και στόχευση περιοχών αμάχων μεταξύ Σεπτεμβρίου 2014 και Φεβρουαρίου 2015. Ή εκείνη που αναφέρεται σε περιστατικό βιασμού και βασανιστηρίων αναφέροντας: «Ένας άνδρας με νοητική αναπηρία υποβλήθηκε σε σκληρή μεταχείριση, βιασμό και άλλες μορφές σεξουαλικής βίας από 8 έως 10 μέλη των «Αζοφ» και «Ντομπάς» (άλλος ουκρανικό τάγμα) το 2014. Η υγεία του θύματος στη συνέχεια επιδεινώθηκε και νοσηλεύτηκε σε ψυχιατρικό νοσοκομείο.
Προσπάθεια ”ξεπλύματος” και νομιμοποίησης
Η ουκρανική κυβέρνηση βέβαια, έχοντας ανάγκη τις «ικανότητες» των μελών του Τάγματος μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα και με την ρωσική απειλή να είναι ισχυρή, αρχικά έκανε τα στραβά μάτια (τουλάχιστον) και ακολούθως εξάγνισε τις αμαρτίες του και τα εγκλήματά και το «νομιμοποίησε», απορροφώντας το στην Εθνική Φρουρά. Και έτσι μετείχαν και επίσημα στη μάχη κατά των ρωσόφωνων αυτονομιστών στο Ντονέτσκ.
«Βάζοντας» τους μέσα στην Ελληνική Βουλή όμως ο Ζελένσκι έκανε ένα βήμα παραπέρα. Προσπάθησε να νομιμοποιήσει τη δράση τους και στα δικά μας μάτια και σε διεθνές επίπεδο με την εμφάνιση τους και την προβολή τους. Με έμμεσο, και σίγουρα όχι πολύ «καθαρό» τρόπο, προσπάθησε να επιβάλλει την δική του επιλογή, περί αποδοχής των ”καλών νεο-ναζί”.
Και ακόμη περισσότερο, για να το καταφέρει προέβη σε μια μορφή συναισθηματικού εκβιασμού, εκμεταλλευόμενος την αγωνία των Ελλήνων για τους ομογενείς στην Μαριούπολη στη βάση ενός απλοϊκού συλλογισμού: Ο κ.Μιχάλης (ο άνδρας στο βίντεο) λέει, πως ο παππούς του πολέμησε τους Γερμανούς Ναζί, αυτός τώρα τους «Ρώσους Ναζί», άρα αποκλείεται να είναι νεο-ναζί (αν και μέλος του Αζοφ). Και φυσικά μπορεί να μην είναι. Αλά το θέμα δεν είναι ο κ.Μιχάλης αλλά το Τάγμα και η πράξη του ουκρανού προέδρου.
Και για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις. Αντιλαμβάνομαι πως στην υπό πολιορκία Μαριούπολη, τα μέλη του νεο-ναζιστικού Τάγματος είναι όλο αυτό το διάστημα μια σημαντική μερίδα αυτών που υπερασπίζονται την πόλη. Μια πόλη με χιλιάδες ανθρώπους που ζουν υπό το κράτος του τρόμου και συνθήκες απάνθρωπες. Το ποιον θα ευχαριστήσεις όταν σου δίνει ένα ποτήρι νερό όταν πεθαίνεις από τη δίψα και γύρω από ποιον θα συσπειρωθείς όταν η ζωή σου βομβαρδίζεται δεν είναι για εμάς, τους «απέξω» να το κρίνουμε. Και φυσικά, για τον ίδιο λόγο, η όποια υποστήριξη των μελών του Τάγματος από τους κατοίκους της Μαριούπολης, υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν καθιστά και τους ίδιους νεο-ναζι. Μόνο απελπισμένους.
Αυτό δεν σημαίνει όμως πρέπει και εμείς να δεχθούμε πως υπάρχουν ”καλοί” και ”κακοί” Ναζί. Κάτι τέτοιο θα ήταν παραλογισμός.
Καταδικάζουμε ή όχι τον νεο-ναζισμό από όπου και εάν προέρχεται;
Ο κ.Ζελένσκι όμως μας αναγκάζει να του εξηγήσουμε πως έχουμε και εμείς παππούδες και γιαγιάδες που πολέμησαν Ναζί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διαθέτουμε μνήμη και έχουμε το δικαίωμα και την υποχρέωση: να μην ξεχνάμε, να μην κάνουμε τα στραβά μάτια, να μην καλύπτουμε, να μην συγκαλύπτουμε, με τη σιωπή, τις λέξεις ή τις πράξεις μας αυτό που γνωρίζουμε πως είναι αληθές.
Και αυτή η αλήθεια αφορά ένα μεγάλο μέρος τη δράσης του Τάγματος. Δεν υπάρχει ”καλός” και ”κακός” Ναζί. Και για όποιον μπερδεύεται ας θέσουμε με σαφήνεια το ερώτημα όπως τίθεται χρόνια στις Δημοκρατίες: Καταδικάζουμε ή όχι τον νεο-ναζισμό από όπου και εάν προέρχεται, χωρίς μισόλογα και συμψηφισμούς; Και η απάντηση είναι μονολεκτική.
Ναι!
(Γιατί η καταδική της δράσης του Τάγματος δεν συνιστά, όσο και αν κάποιοι περιπλέκουν τη συζήτηση υποστήριξη του Πούτιν και της ρωσικής εισβολής ούτε αποκλείει την καταδική της ρωσικής εισβολής, ούτε την στήριξη στην Ουκρανία).