Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας ισχυρίζεται πως κατέστρεψε συστήματα αεράμυνας S-300 που είχε προμηθευτεί η Ουκρανία από μια ευρωπαϊκή χώρα.
Όπως μετέδωσε το Reuters, το ρωσικό υπουργείο είπε ότι καταστράφηκαν συστήματα S-300 που είχαν παραχωρηθεί από ευρωπαϊκή χώρα στα περίχωρα του Ντίπρο και ότι καταρρίφθηκαν δύο ουκρανικά Su-25 κοντά στο Ίζιουμ. To ρωσικό υπουργείο είπε ότι πύραυλοι Kalibr που εκτοξεύτηκαν από τη θάλασσα την Κυριακή κατέστρεψαν τέσσερις εκτοξευτές S-300 που βρίσκονταν σε υπόστεγο στα περίχωρα του Ντνίπρο, και ότι 25 Ουκρανοί στρατιώτες επλήγησαν κατά την επίθεση. Η Ρωσία δεν είπε ποια ήταν η χώρα που είχε προμηθεύσει τα συστήματα, ωστόσο την προηγούμενη εβδομάδα ανακοινώθηκε πως η Σλοβακία παραχώρησε S-300 στην Ουκρανία, με τον πρωθυπουργό Εντουάρντ Χέγκερ να λέει πως επιβεβαίωνε πως η Σλοβακία δώρισε S-300 στην Ουκρανία.
Ο Σλοβάκος πρωθυπουργός επίσης διέψευσε την Κυριακή τα περί καταστροφής των S-300 που κυκλοφορούσαν ήδη, κάνοντας λόγο για παραπληροφόρηση.
Η Σλοβακία, μέλος του ΝΑΤΟ, διέθετε μία πυροβολαρχία S-300, σοβιετικής προέλευσης, την οποία είχε κληρονομήσει μετά τη διάσπαση της Τσεχοσλοβακίας το 1993. Ο Χέγκερ είπε πως η Σλοβακία θα λάμβανε επιπλέον εξοπλισμό από το συμμάχους στο ΝΑΤΟ για να αντισταθμιστεί η παραχώρηση των S-300, με τον υπουργό Άμυνας της χώρας να λέει πως θα παραληφθούν πύραυλοι Patriot και τον υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ να λέει πως θα εγκατασταθεί ένα σύστημα Patriot στη Σλοβακία τις επόμενες ημέρες, το οποίο θα χειρίζονται αμερικανικά στρατεύματα. Η Ρωσία έχει πει πως θεωρεί τα δυτικά φορτία όπλων προς την Ουκρανία νόμιμους στόχους.
Η Ουκρανία διέθετε ήδη συστήματα αεράμυνας μακράς εμβέλειας S-300, και εκτιμάται πως είχε περίπου 100 ενεργές συστοιχίες S-300, με μέχρι και 300 εκτοξευτές, όταν η Ρωσία άρχισε την εισβολή της, στα τέλη του Φεβρουαρίου. Γύρω στις επτά εβδομάδες αργότερα, οι Ρώσοι θεωρείται πως έχουν καταστρέψει τουλάχιστον 21 εκτοξευτές, η καταστροφή των οποίων επιβεβαιώνεται με φωτογραφίες ή βίντεο. Ακόμα και αν ο πραγματικός αριθμός είναι μεγαλύτερος (και λαμβάνοντας υπόψιν και πως είναι άγνωστο πόσα από τα συστήματα αυτά ήταν πλήρως λειτουργικά και σε υπηρεσία), γίνεται κατανοητό πως η ουκρανική αεράμυνα παραμένει επικίνδυνη για τα ρωσικά αεροσκάφη- ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τίθεται θέμα αποθεμάτων πυραύλων.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Forbes, η Ουκρανία κληρονόμησε πολλά συστήματα αεράμυνας μετά την πτώση της ΕΣΣΔ, μεταξύ των οποίων έξι ταξιαρχίες και τέσσερα συντάγματα S-300, συν κάποια επιπλέον συστήματα.
Οι πύραυλοι αυτοί μπορούν να πλήττουν στόχους σε αποστάσεις εκατοντάδων χιλιομέτρων (ανάλογα το μοντέλο). Μια ταξιαρχία S-300 διαθέτει έναν αριθμό από τάγματα, που το καθένα έχει πολλαπλές συστοιχίες/ πυροβολαρχίες. Μία συστοιχία περιλαμβάνει όχημα διοίκησης, ραντάρ και μέχρι και μια ντουζίνα εκτοξευτές, ο καθένας με τέσσερις πυραύλους. Ως εκ τούτου μια ταξιαρχία S-300 μπορεί να έχει 100 και άνω εκτοξευτές και πάνω από 400 πυραύλους. Ένα σύνταγμα S-300 συνήθως έχει τέσσερις συστοιχίες μαζί, με 48 εκτοξευτές και 192 πυραύλους.
Βεβαίως, στους περισσότερους στρατούς υπάρχει απόσταση ανάμεσα στους αριθμούς που υπάρχουν «στα χαρτιά» ή σε θεωρητικά δεδομένα οργάνωσης και σε αυτούς που ισχύουν στην πραγματικότητα (εννοώντας συστήματα που είναι εν ενεργεία και ικανά να επιχειρούν). Στην περίπτωση της Ουκρανίας, θεωρείται πως οι σχηματισμοί S-300 στο Κίεβο είχαν περίπου τις μισές συστοιχίες από αυτές που τους αντιστοιχούσαν κανονικά.
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μια σημαντική δύναμη, η οποία έχει αντέξει να «απορροφά» ρωσικά πλήγματα- και σύμφωνα με εκτιμήσεις θεωρείται πως οι απώλειες αντιστοιχούν περίπου στο 7% της δύναμης πριν την έναρξη του πολέμου. Το ποσοστό αυτό θεωρείται ιδιαίτερα χαμηλό, ακόμα και αν το ρωσικό δόγμα δεν προϋποθέτει πλήρη αεροπορική υπεροχή πριν εξαπολυθεί μια χερσαία επίθεση (αλλά προϋποθέτει τοπική, στην κύρια γραμμή επαφής). Αυτό εξηγεί τις ρωσικές απώλειες στον αέρα: Το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας ισχυρίζεται πως έχει καταρρίψει 150 ρωσικά αεροπλάνα και 135 ελικόπτερα, χωρίς αυτό να επιβεβαιώνεται (αναλυτές του Oryx, από την άλλη, έχουν βρει φωτογραφικά στοιχεία για απώλεια 19 αεροπλάνων και 28 ελικοπτέρων).
Είναι άγνωστο πόσες από τις καταρρίψεις οφείλονται σε S-300: Η ουκρανική πολεμική αεροπορία, με MiG-29 και Su-27 παραμένει ενεργή, ενώ χρησιμοποιούνται ευρύτατα φορητά αντιαεροπορικά (που εκτοξεύονται από τον ώμο, όπως οι Stinger)- και επίσης έχουν αναφερθεί καταρρίψεις ελικοπτέρων με αντιαρματικούς πυραύλους. Όπως και να έχει οι S-300 είναι σημαντικοί, και ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι έχει ζητήσει συστήματα του τύπου, υποδεικνύοντας πως παίζουν σημαντικό ρόλο στην ουκρανική αεράμυνα.
Με πληροφορίες από Reuters, Forbes, TASS