Η Interpol είναι γνωστή, στον περισσότερο κόσμο, ως η διεθνής αστυνομία που καταπολεμά την εγκληματικότητα σε ολόκληρο τον κόσμο. Όμως, στην αποστολή της Interpol ενυπάρχει και μία βαθιά ανθρώπινη διάσταση, η οποία συνδέεται άμεσα με τη συνδρομή που παρέχει σε εκτεταμένες καταστροφές που προκαλούνται είτε από φυσικές αιτίες είτε από ειδεχθείς εγκληματικές ενέργειες, όπως για παράδειγμα οι τρομοκρατικές επιθέσεις.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, τα θύματα μπορεί να είναι από δεκάδες μέχρι και χιλιάδες και σε συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες, τόσο για τον εντοπισμό τους όσο και για την αναγνώριση τους, ενώ, συχνά, οι αρμόδιες κρατικές αρχές αδυνατούν να διαθέσουν το αναγκαίο ανθρώπινο δυναμικό και τα απαιτούμενα τεχνικά μέσα για την άμεση παροχή βοήθειας στα θύματα των καταστροφών.
Από την πρώτη στιγμή, λοιπόν, της είδησης για την έκρηξη στη Βηρυτό, η Interpol άρχισε τις προετοιμασίες της για τη συγκρότηση ειδικής ομάδας αστυνομικών στο Λίβανο, προκειμένου να συνδράμει τις αρμόδιες κρατικές αρχές στον εντοπισμό και στην αναγνώριση των θυμάτων της τραγωδίας, η αποστολή της οποίας ανακοινώθηκε και επισήμως.
Για την αντιμετώπιση αυτών των επειγουσών καταστάσεων, η Interpol ενέταξε στην αποστολή της τη δημιουργία ειδικών ομάδων αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών (Incident Response Teams), οι οποίες αποτελούνται από αστυνομικούς εμπειρογνώμονες από όλο τον κόσμο, με εξειδίκευση στη διερεύνηση του τόπου της τραγωδίας ή της σκηνής του εγκλήματος, τη λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων από τα θύματα ή από ανθρώπινα υπολείμματα, καθώς επίσης και άλλων σημαντικών στοιχείων που μπορούν να βοηθήσουν στην εξακρίβωση της ταυτότητας των θυμάτων.
Μάλιστα, η Interpol έχει καταρτίσει, από το 1984, τον πρώτο οδηγό για την ταυτοποίηση θυμάτων καταστροφών (Guide to Disaster Victim Identification) καθιερώνοντας έτσι ένα παγκοσμίως αναγνωρισμένο και αποδεκτό πρότυπο για τον σχεδιασμό πρωτοκόλλων αναγνώρισης θυμάτων. Η αποτελεσματικότητα αυτής της μεθοδολογίας αναδείχθηκε το 2004 όταν η Interpol συντόνισε την ειδική ομάδα, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 2.000 ειδικοί από 31 χώρες, στη διαδικασία ταυτοποίησης των θυμάτων στο τσουνάμι της Ασίας το 2004, όπου μόνο στην Ταϊλάνδη εντοπίστηκαν περίπου 5.000 θύματα.
Τον περασμένο χρόνο η Interpol ανέπτυξε πέντε τέτοιες αποστολές σε διάφορα μέρη του κόσμου στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η αεροπορική τραγωδία των Αιθιοπικών αερογραμμών με 157 νεκρούς, τον Μάρτιο του 2019, μια αποστολή η οποία διήρκεσε πενήντα μέρες και στην οποία η Interpol συνέβαλε αποτελεσματικά στην αναγνώριση των θυμάτων μέσα από τη συγκέντρωση δειγμάτων DNA από συγγενείς τους.
Είναι γεγονός ότι στις μέρες μας, παρά την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας, μπορούν να προκύψουν συμβάντα με τεράστιες καταστροφικές συνέπειες σε υποδομές και τρομακτικές απώλειες ανθρώπινων ζωών. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι αναγκαία μία άμεση και συντονισμένη προσπάθεια της διεθνούς κοινότητας να συνδράμει αποτελεσματικά την πληττόμενη χώρα και κυρίως τους ανθρώπους που μοιραία έπεσαν θύματα των καταστροφών.
Σε αυτή τη διεθνή ανθρωπιστική προσπάθεια για τη βοήθεια των κρατικών αρχών και των οικογενειών των θυμάτων, εξέχοντα ρόλο διαδραματίζει και η Interpol, της οποίας, ειρήσθω εν παρόδω, ιδρυτικό μέλος είναι και η Ελλάδα! Το 1923, στο Συνέδριο της Βιέννης, όταν τέθηκαν οι βάσεις της ίδρυσης της με την κατάρτιση του Καταστατικού της Interpol, η χώρα μας συμμετείχε με εκπρόσωπο τον αείμνηστο καθηγητή εγκληματολογίας Κωνσταντίνο Γαρδίκα.-
* Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και ε.α. Υποστράτηγος της Ελληνικής Αστυνομίας. Υπηρέτησε στην έδρα της Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Υπηρεσίας-Europol, στη Χάγη και διετέλεσε προϊστάμενος των Εθνικών Γραφείων Interpol και Europol στην Ελλάδα. Έχει διδάξει στις Αστυνομικές Ακαδημίες της Ελληνικής και Κυπριακής Αστυνομίας, καθώς και στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Είναι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Εγκληματολογίας, του Ελληνικού Οργανισμού Πολιτικών Επιστημόνων και ερευνητής του Ελληνικού Ινστιτούτου για τα Ηνωμένα Έθνη.