Παρόλο που οι περισσότεροι ευχόμαστε ειλικρινά να απαλλαγεί ο πατέρας Αντώνιος και οι συνεργάτες του από κάθε κατηγορία που τον βαραίνει για κακοποίηση παιδιών και υπεξαίρεση χρημάτων που προορίζονταν για την «Κιβωτό του Κόσμου», φαίνεται, τελικά ότι είναι μάλλον αδύνατον να μην ευσταθεί μέρος έστω των όσων καταγγέλλονται.
Σε κάθε περίπτωση, πολύ δύσκολα αποκρύπτονται και ακόμη δυσκολότερα δικαιολογούνται τα τεκμήρια πολυτελούς διαβίωσης του ιδρυτή της ΜΚΟ και της γυναίκας του και αφορούν πανάκριβα αυτοκίνητα, υπηρετικό προσωπικό και βίλες. Η εικόνα ιερωμένου αφοσιωμένου στο φιλανθρωπικό του έργο δε συμβιβάζεται με αυτήν ενός οποιουδήποτε νεόπλουτου με κόμμωση «της μόδας» που απολαμβάνει, μεταξύ άλλων αγαθών, ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά σύμβολα ενός καπιταλιστή: πόρσε καγιέν, μεζονέτες και «τζιπάρες».
Η ματαιοδοξία και η επίδειξη πλούτου ωχριούν, προφανώς, ως συνήθη ανθρώπινα ελαττώματα, μπροστά στην κακομεταχείριση, τους βασανισμούς και ιδιαίτερα τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, που εξοργιστικά παρουσιάζονται ως «δύσκολα» και «προβληματικά» όπως με απογοήτευση ακούσαμε ως «αντίλογο» στις καταγγελίες. Όχι γιατί αμφιβάλλει κανείς ότι μπορεί να έχουν παραβατική συμπεριφορά και να επιδεικνύουν απειθαρχία, έλλειψη σεβασμού κτλ,, αλλά γιατί είναι κάτι που θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο και που θα πρέπει να το χειριστεί αυτός που αναλαμβάνει την προστασία και την περίθαλψή τους.
Οι αποκαλύψεις που, όπως συνηθίζεται σ’ αυτές τις περιπτώσεις, πήραν τη μορφή χιονοστιβάδας, δεν έχουν βέβαια αποδειχτεί δικαστικά. Είναι όμως τόσες πολλές που, όπως λέει κι ο σοφός λαός: «δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά», άσχετα εάν δε θέλουμε να τις πιστέψουμε, γιατί αφενός δε θέλουμε να νιώσουμε και πάλι εξαπατημένοι κι αφελείς κι αφετέρου για να διατηρήσουμε την εμπιστοσύνη μας σ’ ένα έργο που έμοιαζε να λειτουργεί μόνο με ανιδιοτέλεια και ανθρωπιά.
Αν, όμως, όπως φαίνεται, τα καταγγελλόμενα όντως ευσταθούν, δε βλάπτουν μόνον τον ίδιο τον πατέρα Αντώνιο και την «Κιβωτό» του⸱ βλάπτουν πρωτίστως την πίστη μας στην καλή προαίρεση, στην προσφορά στον συνάνθρωπο από ανθρώπους της Εκκλησίας ενώ κάνουν να γελούν χαιρέκακα οι ατομιστές και κυνικοί, οι μηδενιστές και μονίμως αμφισβητίες, όσοι υποστηρίζουν πως ο ανθρωπισμός και η φιλανθρωπία είναι απλώς το προκάλυμμα των πιο ταπεινών ενστίκτων και της αθεράπευτης ανθρώπινης απληστίας. Επιτρέπουν δε, για άλλη μια φορά, σε όσους καλλιεργούν έναν ήδη ξεπερασμένο αντικληρικαλισμό να καγχάζουν και να ταυτίζουν το σύνολο της Εκκλησίας και των πιστών με την υποκρισία και τη διαφθορά.
Μόνη θεραπεία, η κάθαρση. Στην περίπτωση της Εκκλησίας, μετά και την ιστορία της σεξουαλικής εκμετάλλευσης της 12χρονης από άτομο που εμφανιζόταν ως δικός της άνθρωπος, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στους εκκλησιαστικούς χώρους περνά μόνο μέσα από μία γενναία αυτοκάθαρση, χωρίς συμβιβασμούς, χωρίς αναστολές και με αυστηρότητα.
Η Εκκλησία και οι ενορίες διαδραματίζουν σπουδαίο ρόλο στην κοινωνική συνοχή, στην ανακούφιση ανθρώπων που υποφέρουν, αλλά ειδικά στη χώρα μας αποτελούν επίσης την «κιβωτό» του Γένους μ’ ένα τεράστιο ιστορικό βάρος. Η διαφθορά στους κόλπους της δεν είναι απλώς ένα εσωτερικό ζήτημα της Εκκλησίας ως οποιουδήποτε οργανισμού. Δεν είναι το ίδιο με τη διαφθορά στην Πολεοδομία ή στους Δήμους⸱ πληγώνει και βλάπτει πολλαπλά. Τα φαινόμενα σκοταδισμού, σήψης, παρακμής και διαφθοράς στην Εκκλησία αναπόδραστα συμπαρασύρουν, μαζί με τη θρησκευτική, και την κοινωνική και την εθνική συνείδηση ενώ έχουμε ανάγκη μια Εκκλησία στο ύψος των κρίσιμων περιστάσεων που αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία και ως έθνος.
Η κάθαρση όμως είναι το πρώτο απαραίτητο βήμα. Το επόμενο είναι η επαναδιαπραγμάτευση σε θεσμικό επίπεδο των όρων προσφοράς αλληλεγγύης από οργανωμένους φορείς. Προφανώς και η Εκκλησία, οι ενορίες, αλλά και ομάδες πολιτών και οργανώσεις όπως το «Χαμόγελο του παιδιού» μπορούν και πρέπει να συνεχίσουν να προσφέρουν φιλανθρωπικό έργο. Η επιλογή όμως του κατάλληλου προσωπικού δεν μπορεί να γίνεται τυχαία, ειδικά όταν αυτό αφορά ευάλωτες ομάδες και πολύ περισσότερο, παιδιά.
Η αυστηρότητα στις κρίσεις κι ο έλεγχος των ανθρώπων που αναλαμβάνουν τη φροντίδα άλλων ανθρώπων είναι εκ των ων ου άνευ. Ένα ακόμη βήμα είναι η διαρκής λογοδοσία των πεπραγμένων και ο έλεγχος των πόρων και της προέλευσής τους σε κάθε φιλανθρωπική δομή.
Χωρίς διαφάνεια η ανθρώπινη αδυναμία και οι κάθε λογής πειρασμοί, όταν μιλάμε για εκατομμύρια, δοκιμάζουν και τον πιο ισχυρό χαρακτήρα και δεν αντιμετωπίζονται μόνο με την επίκληση της καθημερινής προσευχής («μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού»). Τέλος, απαιτείται να γνωρίζει η πολιτεία την προέλευση των ποσών που παρέχονται ως δωρεά με τέτοιο ύψος που συχνά βοά ότι πρόκειται για την προσφιλή πρακτική του ξεπλύματος χρήματος.
Η απογοήτευσή μας επομένως δεν πρέπει να δικαιώσει τους μηδενιστές ούτε να τροφοδοτεί αντιδημοκρατικές και διχαστικές αντιλήψεις, όπως σαφέστατα είναι ο αντικληρικαλισμός, πόσο μάλλον να οδηγεί στο κλείσιμο δομών που υποστηρίζουν ηλικιωμένους, κακοποιημένες γυναίκες, τοξικοεξαρτημένους, παιδιά. Η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη και η συλλογικότητα, αποτελούν αδιαπραγμάτευτες αξίες, συστατικά στοιχεία της χριστιανικής συνείδησης, όπως και της διαχρονικής πανανθρώπινης έκφρασης της ανθρώπινης καλοσύνης, και δεν τα απεμπολούμε για κανέναν «ανθρωπιστή» των καγιέν και της μεζονέτας, πόσο μάλλον για κανέναν που κακοποιεί όσους υποτίθεται προστατεύει. Κάθαρση και λογοδοσία, έλεγχος και διαφάνεια, λοιπόν, για να διατηρήσουμε την εμπιστοσύνη μας στην ανθρωπιά και την ανιδιοτέλεια.