Από τις συνταγές μαγειρικής και τις τάσεις ομορφιάς, μέχρι τα hacks που τονώνουν τη διάθεση και κάνουν τη ζωή μας απλή, το TikTok έχει γίνει για πολλούς από εμάς τρόπος ζωής. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλα τα ωραία στη ζωή, θέλει μέτρο.
Πότε μπορούμε όμως να πούμε ότι το έχουμε χάσει;
Θεραπευτές και σύμβουλοι που ειδικεύονται στον εθισμό μοιράζονται ένα σημαντικό σημάδι ότι είμαστε εξαρτημένοι από το TikTok. Ας δούμε ποιο είναι αυτό.
Το κύριο σημάδι ότι είμαστε εθισμένοι στο TikTok
«Η μεγαλύτερη κόκκινη σημαία κυματίζει όταν το TikTok αρχίζει να μπαίνει εμπόδιο στις καθημερινές ευθύνες ή τις σχέσεις μας», προειδοποιεί ο Μάικλ Βιραβέλ, Διευθύνων Σύμβουλος του Tres Vistas Recovery, ενός κέντρου θεραπείας εθισμού στην Καλιφόρνια. «Αν πιάσουμε τον εαυτό μας να παρακάμπτει σοβαρές υποχρεώσεις, να αγνοεί την οικογένεια ή τους φίλους μας ή να δυσκολεύεται να συμβαδίσει με το πρόγραμμα του σχολείου και της δουλειάς επειδή σκρολάρει χωρίς σταματημό, αυτό είναι ένα ισχυρό σημάδι ότι η χρήση του TikTok έχει καταστεί επικίνδυνη», προσθέτει ο ειδικός.
«Όπως ισχύει με κάθε εθισμό, ο κύριος δείκτης ενός προβλήματος είναι η έλλειψη ελέγχου», συμφωνεί και η Μπεθ Κατόνα, σύμβουλος κλινικού εθισμού με την Thriveworks στο Μιζούρι. «Και το χειρότερο είναι οι άνθρωποι που βιώνουμε τον εθισμό μπορεί να αισθανόμαστε ότι έχουμε τον έλεγχο. Αλλά αυτό δεν ισχύει απαραίτητα», συμπληρώνει η Κατόνα.
Άλλα σημάδια ότι είμαστε εθισμένοι στο TikTok
1. Το σκεφτόμαστε συνεχώς
Είτε κάνουμε διάλειμμα από τη δουλειά, είτε πηγαίνουμε τουαλέτα, είτε παλεύουμε να σηκωθούμε από το κρεβάτι: Αν μέσα σε όλα αυτά, το πρώτο πράγμα που μας έρχεται, είναι να ρίξουμε μια ματιά στο TikTok, τότε τα πράγματα είναι σοβαρά.
«Αν το TikTok είναι το πρώτο πράγμα που σκεφτόμαστε το πρωί και το τελευταίο πράγμα πριν κοιμηθούμε ή αν αναπαράγουμε συνεχώς βίντεο στο κεφάλι μας κατά τη διάρκεια άλλων δραστηριοτήτων, τότε είναι φως-φανάρι πως είμαστε υπερβολικά απορροφημένοι», υπογραμμίζει η Βιγιαρεάλ.
2. Νιώθουμε συναισθηματικά εξαρτημένοι από το TikTok
Το να αισθανόμαστε άγχος, πλήξη ή ευερεθιστότητα χωρίς το TikTok ή το να βασιζόμαστε σε αυτό για να πάρουμε την επιβεβαίωση που έχουμε ανάγκη, αποτελούν επίσης σημάδια εξάρτησης.
Η θεραπεύτρια Κλερ Γουίλσον, επισημαίνει επίσης ότι αν είμαστε εθισμένοι «μπορεί να υπάρξουν απότομες αλλαγές στη διάθεσή μας όταν η πρόσβαση στο TikTok είναι περιορισμένη. Επίσης, ενδέχεται να έχουμε την τάση να φέρνουμε συχνά το TikTok στο επίκεντρο των συζητήσεων με τους γύρω μας, κάνοντας συγκρίσεις με άλλους χρήστες και πλήττοντας τη διάθεση και την ψυχική μας ευεξία».
3. Νιώθουμε σωματικό πόνο
Κι όμως: Το να ξοδεύουμε υπερβολικό χρόνο στο TikTok μπορεί να προκαλέσει ακόμη και σωματικά προβλήματα όπως: Η καταπόνηση των ματιών, o πονοκέφαλος ή ο πόνος στον αυχένα.
Γιατί το TikTok είναι τόσο εθιστικό
Το TikTok είναι σχεδιασμένο ειδικά για να μας κρατά κολλημένους επάνω του. Είναι σαν τον κουλοχέρη στο καζίνο: Δεν ξέρουμε τι θα ακολουθήσει, αλλά είμαστε σίγουροι ότι θα είναι διασκεδαστικό. Οπότε συνεχίζουμε το σκρολάρισμα.
Επιπλέον, ο αλγόριθμος προσαρμόζει το περιεχόμενο ειδικά για εμάς και έτσι συχνά μας ανακουφίζει προσωρινά από το άγχος και τα δυσάρεστα συναισθήματα. Με αυτόν τον τρόπο καθίσταται για εμάς απαραίτητο. Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι η στέρησή του μας προκαλεί από θλίψη μέχρι μελαγχολία έως και στερητικό σύνδρομο.
Κι αν θέλουμε να περιορίσουμε τον χρόνο που αφιερώνουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
1. Θέτουμε όρια
Για παράδειγμα, μπορούμε να υποσχεθούμε στον εαυτό μας ότι θα αφιερώνουμε στα social media το πολύ μια ώρα την ημέρα. Και υπάρχουν και ανάλογες ρυθμίσεις για να το πετύχουμε.
2. Απαγορεύουμε το κινητό σε συγκεκριμένους χώρους
Όπως η κρεβατοκάμαρά ή ο χώρος που τρώμε οικογενειακά. Αυτό θα μας βοηθήσει να επανασυνδεθούμε με τους φίλους και την οικογένειά μας.
3. Βρίσκουμε νέες συνήθειες ή χόμπι
Αυτός είναι ο ευκολότερος και ο πιο ευχάριστος τρόπος να περιορίσουμε τον χρόνο που περνάμε μπροστά στην οθόνη. Διάβασμα, περπάτημα, χορός, είναι όλα ένα κι ένα.
4. Ας γίνουμε λιγάκι περίεργοι
Στο μετρό, στο λεωφορείο, στα διαλείμματα της δουλειάς αν αντί να κοιτάζουμε το κινητό ρίξουμε μια ματιά γύρω μας, θα παρατηρήσουμε ότι συμβαίνουν ένα σωρό ενδιαφέροντα πράγματα. Νέοι έρωτες γεννιούνται, κάποιος θα είναι ντυμένος παράξενα ή θα φοράει κάτι πολύ ωραίο, κάποιος διαχέει ένα όμορφο άρωμα, τα λουλούδια έχουν ανθίσει στην πλατεία που κάνουμε τσιγάρο. Κρίμα δεν είναι να το χάσουμε;
5. Ας αναζητήσουμε υποστήριξη
Δεν είμαστε μόνοι σε αυτό το ταξίδι της απεξάρτησης. Πέρα από τους κανόνες που βάζουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας, μπορούμε πάντα να μιλήσουμε σε κάποιον. Δεν είναι ντροπή να ζητήσουμε βοήθεια από έναν ειδικό. Η αναζήτηση ενός θεραπευτή που ειδικεύεται στον εθισμό ή ασκεί γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να είναι ιδιαίτερα εποικοδομητική.