Στην ταινία επιστημονικής φαντασίας «The Martian» του 2015, ο Ματ Ντέιμον πρωταγωνιστεί ως αστροναύτης που επιβιώνει στον Άρη τρώγοντας διαστημικές πατάτες. Iσως αυτό να μην απέχει πολύ από το να γίνει πραγματικότητα.
Τώρα μια εταιρεία στη Νέα Υόρκη με ειδίκευση τα κλιματικά ουδέτερα καύσιμα για αεροσκάφη θέλει να δώσει στην διαπλανητική κουζίνα μία εντελώς διαφορετική κατεύθυνση. Η καινοτομία της έβαλε στον τελικό ενός διαγωνισμού που χρηματοδοτείται από τη NASA για να ενθαρρύνει την ανάπτυξη τεχνολογιών επόμενης γενιάς για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών των αστροναυτών.
Η Air Company, η εταιρεία -που συμμετείχε στον χρηματοδοτούμενο από τη ΝΑSA διαγωνισμό Deep Space Food Challenge - έχει αναπτύξει έναν πρωτοποριακό τρόπο ανακύκλωσης του διοξειδίου του άνθρακα που εκπνέουν οι αστροναύτες κατά τη διάρκεια της πτήσης για την καλλιέργεια θρεπτικών συστατικών με βάση τη μαγιά για πρωτεϊνικά ροφήματα που προορίζονται για τη διατροφή των πληρωμάτων σε μακράς διάρκειας αποστολές στο διάστημα.
«Είναι σίγουρα πιο θρεπτικό από το Tang» δήλωσε ο Στάφορντ Σίαν, συνιδρυτής της εταιρείας, αναφερόμενος στο αμερικανική μάρκα αναψυκτικών που έγινε δημοφιλής το 1962 από τον αστροναύτη Τζον Γκλεν.
Ο Σίαν, με διδακτορικό στη φυσικοχημεία από το Γέιλ, δήλωσε ότι ανέπτυξε την τεχνολογία μετατροπής άνθρακα ως μέσο παραγωγής αλκοολών υψηλής καθαρότητας για καύσιμα αεροσκαφών, αρώματα και βότκα.
Το Deep Space Food Challenge που χρηματοδοτήθηκε από τη NASA ώθησε τον Σίαν να τροποποιήσει την εφεύρεσή του ως τρόπο παραγωγής βρώσιμων πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπών από το ίδιο σύστημα.
Γεύσεις σαν... σεϊτάν
Το ρόφημα πρωτεΐνης που προέκυψε και συμμετείχε στον διαγωνισμό της NASA έχει τη σύσταση ενός ροφήματος πρωτεΐνης από ορό γάλακτος, δήλωσε ο Σίαν. Συγκρίνει μάλιστα τη γεύση του με εκείνη του σεϊτάν, εντός τροφίμου που μοιάζει με το ιαπωνικό τόφου και παρασκευάζεται από γλουτένη σιταριού και έχει υιοθετηθεί από τους χορτοφάγους ως υποκατάστατο κρέατος.
«Και έχετε αυτή τη γλυκιά γεύση», είπε ο Σίαν σε μια συνέντευξη.
Εκτός από τα ροφήματα πρωτεΐνης, η ίδια διαδικασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία περισσότερων προϊόντων που υποκαθιστούν τους υδατάνθρακες, δηλαδή για την παραγωγή ψωμιού, ζυμαρικών και τορτίγες.
Η πατενταρισμένη τεχνολογία AIRMADE της εταιρείας ήταν ένας από τους οκτώ νικητές που ανακοίνωσε η NASA αυτόν τον μήνα στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού τροφίμων της, μαζί με χρηματικό έπαθλο 750.000 δολαρίων.
Εκτός από την Air Company στον διαγωνισμό της NASA συμμετείχαν και άλλες εταιρείες με καινοτόμες τεχνολογίες.
Ένα εργαστήριο από τη Φλόριντα παρουσίασε ένα βιοαναγεννητικό σύστημα για την καλλιέργεια φρέσκων λαχανικών, μανιταριών, ακόμη και προνυμφών εντόμων που θα χρησιμοποιηθούν ως μικροθρεπτικά συστατικά.
Έως και 1,5 εκατομμύρια δολάρια σε χρηματικό έπαθλο θα μοιραστούν στους τελικούς νικητές του διαγωνισμού.
Τα νέα προγράμματα καλλιέργειας τροφίμων υπόσχονται να είναι πολύ πιο θρεπτικά από τις φανταστικές πατάτες του Ματ Ντέιμον στο «The Martian».
«Η γεωργία σε ελεγχόμενο περιβάλλον, [δηλαδή] οι πρώτες μονάδες που θα αναπτύξουμε στο φεγγάρι, θα μοιάζουν κάπως με τις κάθετες φάρμες παραγωγής που θα έχουμε εδώ στη Γη», δηλώνει ο Ραλφ Φριτς, διευθυντής διαστημικών καλλιεργειών στο Κέντρο Kennedy της NASA στη Φλόριντα.
Το διοξείδιο του άνθρακα που εκπνέουν οι αναπνέουν οι αστροναύτες διαχωρίζεται από τον αέρα αναμειγνύεται με αέριο υδρογόνο. Αυτό εξάγεται από τονερό με ηλεκτρόλυση.
Ό,τι προκύπτει είναι ένα μείγμα αλκοόλης και νερού που αναμιγνύεται στη συνέχεια με μια μικρή ποσότητα μαγιάς ώστε να αναπτυχθεί μια ανανεώσιμη παροχή μονοκύτταρων πρωτεϊνών και άλλων θρεπτικών συστατικών.
Ουσιαστικά, είπε ο Σίαν, το διοξείδιο του άνθρακα και το υδρογόνο σχηματίζουν μια πρώτη ύλη αλκοόλης για τη μαγιά, και η μαγιά είναι τροφή για τους ανθρώπους.
«Δεν εφευρίσκουμε εκ νέου τα προϊόντα», δήλωσε ο Σίαν, «απλώς τα κατασκευάζουμε με έναν πιο βιώσιμο τρόπο».