Ο Τσάμπερλεν, πρωθυπουργός της Βρετανίας στα χρόνια που οδήγησαν την Ευρώπη στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έμεινε στην Ιστορία ως μια ντροπιαστική μορφή, λόγω της εμμονής του στην «κατευναστική πολιτική» απέναντι στον ολοφάνερο επεκτατισμό του ναζιστικού καθεστώτος. Η εμμονή του Τσάμπερλεν σε ψευδαισθήσεις και ο κομπασμός του για … σταθερή ειρήνη, απαξιώνοντας την αναγκαία προετοιμασία για αποτροπή και αντιμετώπιση του ναζιστικού επεκτατισμού, επέφερε ασυγχώρητες καθυστερήσεις, που η ανθρωπότητα πλήρωσε με εκατόμβες θυσιών. Έκτοτε, η κατευναστική πολιτική του Τσάμπερλεν έγινε συνώνυμο της παντελούς έλλειψης διορατικότητας, που οδηγεί στον όλεθρο.
Πρόσφατα, ο Thierry Burkhard, Γενικός Αρχηγός των Γαλλικών Ενόπλων Δυνάμεων, εξηγεί («Strategic Vision», 2021) ότι η συμπεριφορά «ειρήνη–κρίση–πόλεμος», όπως επικράτησε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει μετατραπεί στην συμπεριφορά: «ανταγωνισμός–διένεξη–αντιπαράθεση».
Σήμερα, σε κάθε παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου (βάσει του ΟΗΕ), υπάρχει κράτος-παραβάτης και κράτος-θύμα. Σε περίπτωση σύγκλισης ισχυρών συμφερόντων ή στην περίπτωση που το θύμα αποκτήσει αποτρεπτική ισχύ, δημιουργείται ευνοϊκό περιβάλλον για ειρηνικό συμβιβασμό και αποφυγή της στρατιωτικής αντιπαράθεσης.
Ειδάλλως, το κράτος–παραβάτης προβάλλει αρχικά την παράνομη διεκδίκησή του, στην οποία ακολούθως προσδίδει προσχηματικά και ψευδή στοιχεία νομιμότητας, ώστε η παραβατικότητα να μετατραπεί σε διένεξη, όπου ο διμερής διάλογος στοχεύει στην υποταγή του θύματος με νομιμοποίηση της παραβατικότητας.
Στην τελική φάση, ο παραβάτης προχωρά στην αντιπαράθεση προβάλλοντας την στρατιωτική του δύναμη, ώστε με απειλές και επιθετικές ενέργειες να εκβιάζει το θύμα για αποδοχή των παραβάσεων ως αναπόφευκτης «ειρηνικής διευθέτησης», με την προσδοκία να αποφευχθεί ο πλήρης αφανισμός του.
Η επεκτατική συμπεριφορά της Τουρκίας (Κύπρο, Αιγαίο, Λιβύη, Συρία, Ιράκ κ.ά.) προβάλλοντας ψευδολογίες περί δικαιωμάτων είναι ολοφάνερο ότι στοχεύει στον μετατροπή των επεκτατικών βλέψεων και αρπακτικότητας σε διένεξη.
Το απίστευτο είναι που η Τουρκία προβάλλει τις διεκδικήσεις της σήμερα στην ΕΕ με ορολογία του χιτλερικού καθεστώτος. Τις προάλλες, οι επικεφαλής της Τουρκικής Αντιπροσωπείας σε διάσκεψη στο Ευρωκοινοβούλιο, αναφέρονταν σε «τουρκικά δικαιώματα βάσει της ιστορικής εμπειρίας» του οθωμανισμού, «γεωγραφία που ανατρέπει το Διεθνές Δίκαιο», «ζωτικά συμφέροντα ασφαλείας», «προστασία των Τούρκων εκτός Τουρκίας». Ίδιους ή παραπλήσιους όρους προφασίστηκαν φασιστικά καθεστώτα που αιματοκύλισαν την ανθρωπότητα.
Καθώς λοιπόν ο παραλληλισμός της εισβολής και κατοχής της Κύπρου με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία εξοργίζει την Τουρκία, ο Υπ. Εξωτερικών της Κύπρου ακολουθεί με εμμονή εξευμενιστική πολιτική.
Ο Υπ. Εξωτερικών της χώρας-θύματος θεωρεί τις διαμαρτυρίες μας ανώφελες, επειδή πρέπει οι εταίροι μας να διαμαρτυρηθούν! Ο ίδιος εμμένει στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, με την προσδοκία να διασώσει τον … διάλογο. Δεν αντιλαμβάνεται τους όρους ανταγωνισμού της εποχής μας, ούτε ότι είναι ώρα για ανάδειξη της ουσίας του Κυπριακού προβλήματος ως παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου από την Τουρκία με την εισβολή και κατοχή εδάφους της ΕΕ στην Κύπρο. Αντί για ορθολογισμό, αναβιώνει το φάντασμα του Τσάμπερλεν και είναι ασυγχώρητο.
***
Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο