Δεν είναι μυστικό τώρα ότι όσο περισσότερο χρόνο περνάμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τόσο περισσότερο χάλια αισθανόμαστε με τον εαυτό μας.
Είναι εύκολο να παίξουμε το παιχνίδι της σύγκρισης (νιώθοντας την απόγνωση που ακολουθεί) όταν περνάμε αμέτρητες ώρες στο διαδίκτυο. Έχουμε την τάση να συγκρίνουμε τους εαυτούς μας με ινφλουένσερς και διασημότητες – επομένως είναι εύκολο να καταλάβουμε πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμησή μας.
Πόσο συχνά, όμως, έχουμε βρεθεί να συγκρίνουμε τη ζωή μας με τους φίλους μας; Η ενασχόληση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που μοιράζονται οι φίλοι μας μπορεί να είναι περισσότερο από δύο φορές πιο επιζήμια από την εξέταση περιεχομένου που μοιράζονται διασημότητες, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Επιστημών Υγείας Karl Landsteiner στην Αυστρία και το Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin (ARU) στο Ηνωμένο Βασίλειο διεξήγαγαν μια μελέτη εξετάζοντας με ποιο τρόπο οι άνθρωποι συγκρίνονται με τους άλλους στο διαδίκτυο. Οι ερευνητές ήταν ιδιαίτερα πρόθυμοι να εξετάσουν πώς τα social media επηρεάζουν την εικόνα του σώματος.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι οποιαδήποτε σχέση αναπτύσσουμε με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συσχετίζεται σε σημαντικό βαθμό με χαμηλότερη «ικανοποίηση από την εμφάνισή (μας)». Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι η ενασχόληση με περιεχόμενο που δημοσιεύτηκε από άτομα που γνώριζαν οι συμμετέχοντες ήταν περισσότερο από δύο φορές πιο επιζήμια από την ενασχόληση περιεχομένου που δημοσιεύτηκε από αγνώστους, συμπεριλαμβανομένων διασημοτήτων.
Ο Βίρεν Σβάμι, Καθηγητής Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin, και ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε: «Η μελέτη μας διαπίστωσε ότι η ενασχόληση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μειώνει την ικανοποίηση από την εμφάνισή (μας) ανεξάρτητα από το ποιος δημοσιεύει το περιεχόμενο. Και, το πιο ενδιαφέρον, το να ασχολούμαστε με το περιεχόμενο που δημοσιεύεται από τους φίλους και από την οικογένειά μας έχει σημαντικά ισχυρότερο αρνητικό αντίκτυπο στο να νιώθουμε ικανοποιημένοι από την εμφάνισή (μας) σε σύγκριση με το περιεχόμενο που δημοσιεύεται από διασημότητες και ινφλουένσερς.
Ο καθηγητής Σβάμι πιστεύει ότι αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι γνωρίζουμε ότι είναι δύσκολο να αποκτήσουμε τη ζωή των διασημοτήτων ή των ινφλουένσερς, αλλά όταν συγκρίνουμε τους εαυτούς μας με τους φίλους μας, νιώθουμε ότι θα έπρεπε - ή θα μπορούσαμε - να ζήσουμε όπως αυτοί.
«Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι οι άνθρωποι μπορεί να αντιλαμβάνονται μια ανάρτηση που απεικονίζει εμφάνιση ως πολύ πιο εφικτή (να πραγματοποιηθεί από εμάς), αν προέρχεται από κάποιον που γνωρίζουμε, προσθέτοντας ένα ”στρώμα” προσδοκιών ή πίεσης στο άτομο που συμμετέχει στη δημοσίευση», σύμφωνα με όσα αναφέρει ο ίδιος.
«Την ίδια στιγμή, οι άνθρωποι μπορεί να ασχολούνται με περισσότερο κριτική διάθεση με αναρτήσεις μοντέλων και διασημοτήτων, και επομένως να αντιλαμβάνονται τις εικόνες που μοιράζονται ως πιο μη ρεαλιστικές».
Ωστόσο, αυτό δεν επεκτείνεται μόνο στην εικόνα του σώματος. Όλοι έχουμε έναν τομέα στη ζωή μας που μας ευαισθητοποιεί. Για όσους θέλουν να γίνουν γονείς, το να μπουν στο Facebook και να ανακαλύψουν ότι ένας από τους παλιούς φίλους από το Πανεπιστήμιο κατάφερε να συλλάβει, μπορεί να είναι αποκαρδιωτικό, ειδικά αν αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας.
Εάν είμαστε ελεύθεροι και δεν έχουμε μεγάλη σχέση με τον κόσμο των ραντεβού, το να βλέπουμε τους φίλους μας να αρραβωνιάζονται ή να παντρεύονται μπορεί να μας κάνει να αμφισβητήσουμε τον εαυτό μας. Γιατί δεν μπορώ να βρω αυτό το ξεχωριστό άτομο και να νοικοκυρευτώ; Υπάρχει κάποιο λάθος με μένα;
Ίσως να ψάχνουμε για μια νέα δουλειά για μήνες και να βρεθούμε στο Instagram, να ζηλεύουμε τον σχολικό μας φίλο που μόλις απέκτησε τον ρόλο των ονείρων του. Σε μια κρίση κόστους διαβίωσης που είναι δύσκολο να επιβιώσουμε, πόσο μάλλον να αποταμιεύσουμε, βλέπουμε τους κοινούς γνωστούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να αγοράζουν σπίτια και αναρωτιόμαστε «μα πώς;»
Όλα αυτά για να πούμε το αυτονόητο: βλέπουμε μόνο στιγμιότυπα από τις ζωές των ανθρώπων – και αν (αυτό) μας απογοητεύει, μάλλον συγκρίνουμε την πραγματική μας κατάσταση με το φαίνεσθαι των άλλων ανθρώπων. Ο καθένας δίνει τους αγώνες του και η ζωή δεν είναι τέλεια για κανέναν.
Οπότε, ας σταματήσουμε το σκλοράρισμα, ας βγούμε εκτός σύνδεσης, ας δοκιμάσουμε να καλλιεργήσουμε αισθήματα ευγνωμοσύνης, κι ας προσπαθήσουμε να ζήσουμε τη δική μας ζωή (ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να δημοσιεύσουμε μια περίεργη, αξιοζήλευτη δική μας εικόνα). Άνθρωποι είμαστε τελικά.