Οι μεγάλες κρίσεις πυροδοτούν κατά κανόνα νέες κρίσεις. Από τον κανόνα δεν εξαιρείται, όπως ήδη βλέπουμε, η επιδημία του κορονοϊού. Στο ντόμινο που είναι μπροστά μας, η επόμενη κρίσιμη δοκιμασία ενδέχεται να είναι το πρόβλημα των προσφυγικών καταυλισμών στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Οι συνθήκες στις οποίες διαβιούν οι άνθρωποι που βρίσκονται στους προσφυγικούς καταυλισμούς των νησιών, οργανωμένους και μη, είναι γνωστές σε όλους και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Είναι περισσότεροι από 40.000 ενώ η δυναμικότητα των κέντρων υποδοχής ήταν για 9.000 ανθρώπους.
“Εως τώρα τα γενικά μέτρα έχουν αποτρέψει την μετάδοση της επιδημίας στους προσφυγικούς καταυλισμούς των νησιών. Δεν αποκλείεται όμως κάποια στιγμή ο ιός να ξεφύγει, όπως έγινε στη Ριτσώνα”
Σε καραντίνα, μέσα στην γενική καραντίνα, προκειμένου να αποφευχθεί ή να απομακρυνθεί όσο είναι δυνατόν το ενδεχόμενο να τους χτυπήσει ο ιός και να μετατραπούν οι καταυλισμοί σε υγειονομικές βόμβες. Η κυβέρνηση πήρε ορισμένα πρόσθετα μέτρα μέσα στο πλαίσιο που προτείνουν οι ειδικοί, διοικητικά και οικονομικά, για τον μετριασμό του κινδύνου όπως και σε άλλες κλειστές δομές, φυλακές, άσυλα, γηροκομεία κλπ. Ωστόσο, οι αυτοσχέδιοι καταυλισμοί δεν είναι οργανωμένες δομές, με επαρκείς υποδομές, διαρθρωμένη διοίκηση και εξειδικευμένο προσωπικό.
Εως τώρα τα γενικά μέτρα έχουν αποτρέψει την μετάδοση της επιδημίας στους προσφυγικούς καταυλισμούς των νησιών. Δεν αποκλείεται όμως κάποια στιγμή ο ιός να ξεφύγει, όπως έγινε στη Ριτσώνα. Ο κρατικός μηχανισμός θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα, με όσες δυνάμεις έχει και σε όλα τα δυνατά επίπεδα, προκειμένου να προλάβει το ενδεχόμενο μίας κρίσης που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε καταστροφή.
“Εάν ξεφύγει η κατάσταση υγειονομικά δεν θα την πληρώσουν μόνον οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. Θα κινδυνεύσουν με κατάρρευση οι νησιωτικές κοινότητες”
Δεν είναι μόνον θέμα ανθρωπισμού, είναι ζήτημα στοιχειώδους λογικής, για την αποφυγή του κινδύνου να βρεθεί πολλαπλά εκτεθειμένη. Οι μεγαλύτερες διεθνείς οργανώσεις, η Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, οι Γιατροί του Κόσμου, ο ΙΟΜ και άλλες, έχουν κάνει προτάσεις, κάποιες από αυτές έχουν μπει σε φάση υλοποίησης, όπως η δημιουργία τριών οργανωμένων κέντρων στην ηπειρωτική χώρα, αλλά δεν φθάνουν.
“...αυτή η υποκρισία δεν μπορεί να συνεχιστεί μετατρέποντας την Ελλάδα σε Καθαρτήριο ενώ στη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη θα κάνουν ομάδες πρόθυμων, απρόθυμων και αδιάφορων...”
Μία επιχείρηση μαζικής μεταφοράς από τα νησιά στην ηπειρωτική χώρα, ενόσω η επιδημία βρίσκεται σε έξαρση και οι μεγάλες μετακινήσεις ενέχουν ανάλογους κινδύνους, θα απαιτούσε κινητοποίηση τεράστιων δυνάμεων, αποστειρωμένα μέσα μεταφοράς, πλοία, λεωφορεία, νοσοκομειακές κινητές μονάδες, επιχείρηση που είναι αμφίβολο εάν μπορεί να την φέρει εις πέρας ακόμη και η πιο οργανωμένη πολιτεία. Η κυβέρνηση θα πρέπει να βρει ασφαλέστερες και ευκολότερες λύσεις σε συνεργασία με τους διεθνείς οργανισμού, με πολλές μικρής κλίμακας μεταφορές σε οργανωμένους χώρους, έστω και σε σκηνές.
Διαβάστε επίσης: Μένουμε σπίτι; Covid-19 και το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα
Αρκεί ο κατακερματισμός για να περιοριστεί ο κίνδυνος; Πιθανότατα όχι, αλλά μπορεί να διαιρεθεί, να κατανεμηθεί σε μικρές εστίες προκειμένου να καταστεί λιγότερο δύσκολη η διαχείριση σε περίπτωση επιδημικής έξαρσης. Παράλληλα, να κληθούν οι εταίροι στην ΕΕ να κινηθούν, επιτέλους, παίρνοντας τουλάχιστον τους ανθρώπους που έχουν ήδη αναγνωρισμένο καθεστώς ασύλου, περίπου 10.000 είναι αυτοί και θα μπορούσαν να μετεγκατασταθούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, εφόσον υπήρχε ενιαία πολιτική ασύλου που μετατίθεται από σύνοδο σε σύνοδο. Πλην όμως αυτή η υποκρισία δεν μπορεί να συνεχιστεί μετατρέποντας την Ελλάδα σε Καθαρτήριο ενώ στη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη θα κάνουν ομάδες πρόθυμων, απρόθυμων και αδιάφορων. Εάν αδιαφορήσουν ξανά, επικαλούμενες το κλείσιμο των συνόρων ή ποιός ξέρει τί άλλο, τουλάχιστον ας μην έχουν εύκολες τις καταγγελίες, αφού θα πρέπει και οι ίδιες να εξηγήσουν γιατί δεν έπραξαν ούτε τα στοιχειώδη. Επί μήνες τώρα συζητούν πότε και πως θα πάρουν 1.500 ασυνόδευτα παιδιά, μέχρι πόσων ετών θα είναι αυτά, δεν αποκλείεται τώρα να προσθέσουν και άλλα κριτήρια για να μην τα πάρουν ποτέ. Η Γερμανία οργάνωσε επιχείρηση επαναπατρισμού από το εξωτερικό 200.000 εργαζομένων, φοιτητών, τουριστών. Εαν δεν μπορεί να μεταφέρει μερικές εκατοντάδες παιδιά για ανθρωπιστικούς λόγους, τί καλύτερο μπορεί να κάνει πολιτικά για το γενικό πρόβλημα;
“Στην περίπτωση που η ΕΕ συνεχίσει, όπως όλα δείχνουν, την ίδια παρελκυστική τακτική που ακολουθεί από το 2016, η Ελλάδα δεν έχει άλλη επιλογή από το να απευθυνθεί στους διεθνείς οργανισμούς, ώστε η διαχείριση του προβλήματος να γίνει σε συνεργασία με αυτούς.”
Στην περίπτωση που η ΕΕ συνεχίσει, όπως όλα δείχνουν, την ίδια παρελκυστική τακτική που ακολουθεί από το 2016, η Ελλάδα δεν έχει άλλη επιλογή από το να απευθυνθεί στους διεθνείς οργανισμούς, ώστε η διαχείριση του προβλήματος να γίνει σε συνεργασία με αυτούς. Βασική προϋπόθεση όμως για μία τέτοια λύση ανάγκης είναι να προχωρήσουν οι μετεγκαταστάσεις προσφύγων και μεταναστών σε οργανωμένα κέντρα. Πόσο κλειστά ή ανοιχτά θα είναι, μοιάζει άτοπο την ώρα που όλες οι χώρες βρίσκονται σε καραντίνα. Μετά την άρση των περιορισμών ας τεθεί και αυτό το ζήτημα σε πολιτική αντιπαράθεση. Μέχρι τότε όμως, δύο μήνες, τρεις ή και παραπάνω, προέχει να προστατευτούν οι άνθρωποι που βρίσκονται κάτω από άθλιες συνθήκες σε παραπήγματα, ο ένας πάνω στον άλλο.
Εάν ξεφύγει η κατάσταση υγειονομικά δεν θα την πληρώσουν μόνον οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. Θα κινδυνεύσουν με κατάρρευση οι νησιωτικές κοινότητες και τότε δεν θα κληθούν να δώσουν εξηγήσεις όσοι αντιδρούσαν στα πρώτα σχέδια μετεγκατάστασης που είχε κάνει η κυβέρνηση. Εφόσον η κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τον κορονοϊό απαιτεί έκτακτα μέτρα, καιρός είναι να εφαρμοστούν έκτακτα μέτρα και για τους προσφυγικούς καταυλισμούς. Ευχής έργον θα ήταν να προωθηθούν με τη σύμφωνη γνώμη όλων, τοπικών παραγόντων και ευρωπαίων εταίρων, αλλά αφού κρίνονται αναγκαία ας εφαρμοστούν και χωρίς αυτούς.