Με πρόθεση -και συνεκτικό κρίκο- το ερώτημα «Πώς αποτυπώνεται το ηρωικό πρότυπο στην πορεία της τέχνης;», το ΚΠΙΣΝ συμμετέχει στον εορτασμό της επετείου για τα διακόσια χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης του 1821, με μια σειρά εκδηλώσεων υπό τον γενικό τίτλο «Πρόσωπα του Ήρωα».
Η επιλογή των εκδηλώσεων του θεματικού προγραμματισμού αναδύεται μέσα από τη φιλοσοφία που διέπει συνολικά τη λειτουργία του ΚΠΙΣΝ, η οποία έχει δοκιμαστεί με επιτυχία τα προηγούμενα χρόνια, «ένας δημόσιος χώρος ανοιχτός σε όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας και γνωστικού υπόβαθρου, που προσφέρει πολιτιστικές εμπειρίες και προτάσεις ψυχαγωγίας και μάθησης χωρίς οικονομικά, κοινωνικά ή άλλα εμπόδια πρόσβασης».
Παράλληλα, ο φετινός προγραμματισμός σχεδιάστηκε με βασικό άξονα την αξιοποίηση των χώρων του ΚΠΙΣΝ και την ανάπτυξη συνεργειών με τους συγγενείς οργανισμούς της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, αλλά και την επένδυση στην εξωστρέφεια του Οργανισμού.
Όπως εξήγησε η διευθύντρια Προγραμματισμού και Παραγωγής του ΚΠΙΣΝ, Γαβριέλλα Tριανταφύλλη στη διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου κατά την οποία ανακοινώθηκε το πρόγραμμα, ο συνεκτικός ιστός αυτών των δράσεων είναι η εξερεύνηση της διαδρομής του ήρωα και των μεταβολών της μορφής του από την αρχαιότητα έως και την εποχή μας, συναντώντας το ηρωικό πρότυπο σε διαφορετικές στιγμές μέσα στο άνυσμα του χρόνου, με όχημα πάντοτε την τέχνη.
Αναφερόμενη τόσο στην φυσική όσο και στην ψηφιακή παρουσία του ΚΠΙΣΝ από την αρχή της πανδημίας, η διευθύνουσα σύμβουλος και πρόεδρος του ΚΠΙΣΝ, Ελλη Ανδριοπούλου τόνισε πως παρά τις προκλήσεις που όπως είναι φυσικό συνεπάγεται μία τέτοια μετάβαση, αυτή η νέα έκφανση της δραστηριότητας του ΚΠΙΣΝ, ανέδειξε μια μεγάλη ευκαιρία, τη διεύρυνση της γεωγραφικής του εμβέλειας.
«Προσεγγίσαμε νέα κοινά εκτός Αθηνών αλλά και εκτός Ελλάδος και νιώσαμε να πετυχαίνουμε ακόμα μεγαλύτερο κοινωνικό αντίκτυπο, αφού πολλοί από τους διαδικτυακούς θεατές μας ενδεχομένως δεν θα είχαν ποτέ την ευκαιρία να απολαύσουν ή να συμμετέχουν στις εκδηλώσεις μας από τα απομακρυσμένα χωριά, τα νησιά ή τις περιοχές της ομογένειας όπου ζουν. Έτσι μπορούμε να είμαστε περήφανοι για τις 3.233 εκδηλώσεις του 2020, τις 3.233 ευκαιρίες να συναντήσουμε το κοινό μας διαδικτυακά και στις εγκαταστάσεις του ΚΠΙΣΝ όταν αυτό ήταν εφικτό. Χρειάστηκε μεγάλη προσαρμοστικότητα και πολλή δουλειά, αλλά η δέσμευσή μας απέναντι στο όραμα και στο κοινό μας ήταν και είναι αμετάκλητη» δήλωσε.
Τα «Πρόσωπα του Ήρωα»
Ο θεματικός προγραμματισμός εκδηλώσεων με αφορμή τον εορτασμό της ιστορικής επετείου συμπορεύεται με ένα ευρύ φάσμα δράσεων, καθ′ όλη τη διάρκεια του έτους, εγκαινιάζοντας νέους κύκλους εκδηλώσεων, θεατρικές παραγωγές, εικαστικές εγκαταστάσεις και νέες σειρές εκπαιδευτικών προγραμμάτων, με κορύφωση τον εορταστικό Χριστουγεννιάτικο Κόσμο του ΚΠΙΣΝ.
-«Προμηθέας Δεσμώτης»
Η αναζήτηση των «Προσώπων του Ήρωα» μέσα από σημαντικά λογοτεχνικά και θεατρικά κείμενα είχε ως φυσική συνέπεια και την πρώτη έξοδο από τους χώρους του ΚΠΙΣΝ και τη συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ). Οι δύο φορείς συνέπραξαν για την παρουσίαση του «Προμηθέα Δεσμώτη» του νέου έργου του Δημήτρη Καμαρωτού- το οποίο συνομιλεί με τη χρονική στιγμή στην οποία παρουσιάζεται και τις ιδιαιτερότητες της ζωής μας σε συνθήκη πανδημίας-, στην ιστορική έδρα της ΕΒΕ, το Βαλλιάνειο Μέγαρο στην οδό Πανεπιστημίου. Σε αυτήν τη θεατρική - μουσική σύνθεση, έργο φτιαγμένο για ζωντανή αναμετάδοση, οι ηθοποιοί Αμαλία Μουτούση και Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, η μεσόφωνος ’Αννα Παγκάλου και οι μουσικοί Κατερίνα Κωνσταντούρου και Χρήστος Λιάτσος, θα αφηγηθούν την ιστορία του αισχυλικού «Προμηθέα Δεσμώτη» -όλο το κείμενο της τραγωδίας σε μετάφραση του ποιητή Νίκου Α. Παναγιωτόπουλου.
-«Διερχόμενοι» και «Επτά Πύλες» του Γιώργου Ξένου
Μέσα στον Φεβρουάριο, θα παρουσιαστούν δύο εικαστικές εγκαταστάσεις του διεθνώς αναγνωρισμένου εικαστικού Γιώργου Ξένου. Στα Φυτεμένα Δώματα του ΚΠΙΣΝ, κατά μήκος του μονοπατιού που συνδέει το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος με τον Φάρο, μας περιμένουν οι «Διερχόμενοι». Πρόκειται για 100 ανθρώπινα περιγράμματα από σίδηρο (200 x 80 εκ. έκαστο) τα οποία με τον τρόπο τους μας καλούν να σκεφτούμε ποιοι είναι οι δικοί μας ήρωες και ποια η δική μας σχέση με ό,τι χαρακτηρίζεται «ηρωική στάση». Σε άλλο σημείο του ΚΠΣΙΝ, στα Νότια Μονοπάτια, θα στηθούν οι «Επτά Πύλες», μία ακόμη πολύσημη εγκατάσταση από σίδηρο του Γ.Ξένου. Από την επτάπυλη Θήβα της αρχαίας τραγωδίας ως τις σημερινές πύλες εισόδου στην Ελλάδα και την Ευρώπη, οι Πύλες αυτής της εγκατάστασης «μιλούν» με τον τρόπο τους για ζητήματα περισσότερο επίκαιρα από ποτέ.
-Έκθεση τεκμηρίων από τις συλλογές της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος
Το Φθινόπωρο του 2021, στο πλαίσιο του εορτασμού των διακοσίων ετών από την κήρυξη της Επανάστασης, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος σε συνεργασία με το ΚΠΙΣΝ θα εκθέσει αντιπροσωπευτικά δείγματα εντύπων με σκοπό να αναδείξει τον ρόλο που διαδραμάτισε η τυπογραφία στα κρίσιμα εκείνα χρόνια.
Επιπλέον, χάριν της φετινής επετείου, ψηφιοποιήθηκε το Αρχείο των Επιστολών των Αγωνιστών του 1821 (μία από τις ειδικές συλλογές της ΕΒΕ) προκειμένου να μπορούν να δουν και να μελετήσουν όλοι οι Έλληνες πολίτες την αλληλογραφία των πρωταγωνιστών μίας τόσο κρίσιμης περιόδου.
-Συναντώντας την Παράδοση
Η σχέση παράδοσης-σύγχρονου πολιτισμού αποτελεί πεδίο διαρκούς αναζήτησης για τον προγραμματισμό πολιτιστικών έργων και προτάσεων του ΚΠΙΣΝ. Ετσι, το καλοκαίρι του 2021 θα δούμε το Λύκειο Ελληνίδων με το «Χοροστάσι». Διακόσιοι χορευτές του Λυκείου των Ελληνίδων θα μοιραστούν στην Αγορά, στο Κέντρο Επισκεπτών, στους Πίδακες Νερού και στο Ξέφωτο του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος για να χορέψουν περισσότερους από 70 παραδοσιακούς χορούς από διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
Με οδηγό το αγαπημένο τραγούδι της Δόμνας Σαμίου «Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα» θα γίνει η τρίτη συνάντηση Συνάντηση Νέων Συγκροτημάτων Παραδοσιακής Μουσικής που θα πραγματοποιηθεί στο Ξέφωτο, σε συνεργασία με τον Καλλιτεχνικό Σύλλογο Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου.
Ωστόσο, μία από τις πιο προκλητικές προτάσεις του θεματικού προγραμματισμού εκδηλώσεων «Πρόσωπα του Ήρωα» είναι το φετινό, αφιερωμένο στην εθνική επέτειο, Schoolwave. Μέσω του φεστιβάλ, οι νεαροί μουσικοί και τραγουδιστές καλούνται να συμμετέχουν στον εορτασμό ερμηνεύοντας την παραδοσιακή μουσική και τα δημοτικά τραγούδια εκ νέου, με το δικό τους τρόπο, με το δικό τους ύφος και με τις δικές τους ευαισθησίες.
-Θεατρικές παραγωγές στον Θόλο
Το ΚΠΙΣΝ ξεκινάει τις μεγάλου βεληνεκούς θεατρικές παραγωγές που θα ανεβαίνουν στη σκηνή του Θόλου που λειτουργεί από το καλοκαίρι του 2019 στον Λαβύρινθο. Η αρχή θα γίνει τον Μάιο του 2021 με το έργο «Κάποιος θα ’ρθει» του Γιον Φόσσε σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά.
-Συνεργασία με το Lincoln Center
Μια ακόμη ευκαιρία συνέργειας αλλά και εξωστρέφειας η οποία το 2021 φτάνει στο στάδιο της υλοποίησης είναι η συνεργασία του ΚΠΙΣΝ με το Lincoln Center στη Νέα Υόρκη. Μέσω της πρωτοβουλίας και της δωρεάς του ΙΣΝ, ο εμβληματικός δημόσιος χώρος του Lincoln Center θα αξιοποιηθεί σύμφωνα με τον ορισμό της αρχαίας αγοράς, δηλαδή ως δημόσιος χώρος για όλους στο επίκεντρο της αστικής ζωής της Νέας Υόρκης.
Όπως είπε η κ. Ανδριοπούλου, η αντιστοιχία με την αξιοποίηση του δημόσιου χώρου στο ΚΠΙΣΝ και την δική του Αγορά οδήγησε στην πρωτοβουλία των «Δίδυμων Αγορών» στο πλαίσιο της οποίας οι δυο οργανισμοί θα συνεργαστούν ξεκινώντας μέσα από δυο εγχειρήματα που εμπνέονται από τα «Πρόσωπα του Ήρωα» και επιχειρούν να φέρουν εικαστικές και παραστατικές τέχνες στον δημόσιο χώρο.
Το αναλυτικό πρόγραμμα για όλες τις εκδηλώσεις του θεματικού προγραμματισμού «Πρόσωπα του Ήρωα» στο 2021.snfcc.org.