Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η χώρα που δημιουργήθηκε μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1990, αγωνίζεται έκτοτε να βρει σταθερότητα και ευημερία. Σήμερα η ενότητα της χώρας αντιμετωπίζει διάφορες γεωπολιτικές προκλήσεις, όπως τον αμερικανο-ρωσικό ανταγωνισμό και το πολιτικό Ισλάμ, ενώ δεν έχει ακόμη αποφασίσει ποιο μονοπάτι θα ακολουθήσει η χώρα στο μέλλον.
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι το συνεχιζόμενο ζήτημα του εθνοτικού διχασμού. Η χώρα αποτελείται από τρεις κύριες εθνοτικές ομάδες: Βόσνιους (Βόσνιους Μουσουλμάνους), Κροάτες και Σέρβους. Αυτές οι ομάδες έχουν ιστορία εντάσεων και συγκρούσεων, και αυτό οδήγησε σε ένα πολιτικό σύστημα στο οποίο η εξουσία διαιρείται σε εθνοτικές γραμμές. Είναι δύσκολο για την κυβέρνηση να λάβει αποφάσεις και να αναλάβει δράση σε σημαντικά ζητήματα, όπως η οικονομική μεταρρύθμιση και η ενσωμάτωση στην ΕΕ.
Μια άλλη σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι η προβληματική της οικονομία. Η χώρα έχει υψηλό ποσοστό ανεργίας και πολλοί πολίτες έχουν μεταναστεύσει αναζητώντας καλύτερες ευκαιρίες. Αυτό οδήγησε σε μείωση του πληθυσμού και μείωση του αριθμού των ατόμων που συνεισφέρουν στην οικονομία. Επιπλέον, η χώρα έχει μεγάλη γκρίζα οικονομία και η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη.
Παρά αυτές τις προκλήσεις, υπάρχουν πολλά πιθανά μονοπάτια που θα μπορούσε να ακολουθήσει η χώρα για να βελτιώσει τις μελλοντικές της προοπτικές. Ένας πιθανός δρόμος είναι η ολοκλήρωση στην ΕΕ. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι επί του παρόντος υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ και η ένταξη στην ΕΕ θα αποφέρει πολλά οφέλη στη χώρα. Για παράδειγμα, θα παρείχε πρόσβαση στις αγορές της ΕΕ, κάτι που θα βοηθούσε στην τόνωση της οικονομίας της χώρας. Επιπλέον, η ένταξη στην ΕΕ θα έφερνε επίσης πολιτική και οικονομική σταθερότητα, κάτι που θα ήταν επωφελές για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της χώρας.
Μια άλλη πιθανή πορεία για την χώρα είναι να επικεντρωθεί στην οικονομική μεταρρύθμιση. Η χώρα έχει ισχυρή παραοικονομία με την διαφθορά να είναι ευρέως διαδεδομένη, εμποδίζοντας την οικονομική ανάπτυξη. Εφαρμόζοντας μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της διαφθοράς και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η κυβέρνηση θα μπορούσε να προσελκύσει περισσότερες ξένες επενδύσεις και να δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας. Αυτό θα συμβάλει στην τόνωση της οικονομίας και στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.
Μια τρίτη πιθανή επιλογή είναι να συνεχίσουν οι Βόσνιοι να επιδιώκουν για τη συμφιλίωση και τη συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών εθνοτικών ομάδων στη χώρα. Κάτι τέτοιο συνεπάγεται την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και κατανόησης μεταξύ των διαφορετικών ομάδων και την προσπάθεια εξεύρεσης συναντίληψης σε θέματα όπως η πολιτική, η οικονομία και ο πολιτισμός. Αυτή είναι μια αργή και δύσκολη διαδικασία, αλλά απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα και ευημερία της χώρας.
Σήμερα, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένου του εθνοτικού διχασμού και μιας προβληματικής οικονομίας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν βοηθάει την Βοσνία-Ερζεγοβίνη να σταθεροποιηθεί καθώς ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός ΗΠΑ και Ρωσίας έχει επεκταθεί και τα Βαλκάνια επηρεάζοντας τις σχέσεις των φιλορώσων Σέρβων της χώρας με τους φιλοαμερικανούς Κροάτες και τους Μουσουλμάνους οι οποίοι είναι στο μεταίχμιο μεταξύ του εκοσμικευμένου και του πολιτικού Ισλάμ.
Προσεχώς θα φανεί, εάν οι κεντρομόλοι δυνάμεις θα αποδειχθούν ισχυρότερες των κεντρόφυγων σε μια χώρα που αποτελεί το μεγαλύτερο αίνιγμα στα Βαλκάνια.
***
Δρ. Ευάγγελος Βενέτης
Ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής