Τελικά τα δύο φαβορί – Ανδρουλάκης και Δούκας – προκρίθηκαν στον δεύτερο γύρο. Ο πρώτος αρκετά εύκολα, ενώ ο δεύτερος κέρδισε στο νήμα την μεγάλη έκπληξη των εκλογών, Γερουλάνο. Τα μέλη, οι φίλοι αλλά και οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ θα μπορούν να είναι αισιόδοξοι; Η αισιοδοξία ίσως να μην μπορεί να παίξει ρόλο στην παρούσα φάση. Η συλλογική ψυχολογία βρίσκεται σε φάση αναμονής. Εκείνο όμως που προβληματίζει ιδιαίτερα είναι οι χαμηλές πτήσεις των δύο νικητών του πρώτου γύρου, Ανδρουλάκη και Δούκα, στην περιφέρεια της Αττικής. Ένα κόμμα που φιλοδοξεί να είναι μία ουσιαστική πρόταση αντιπολίτευσης και φυσικά μία αξιόπιστη επιλογή για την κυβέρνηση της χώρας, θα όφειλε να παρουσιάζει καλύτερα εκλογικά αποτελέσματα στην περιφέρεια που ανήκει η πρωτεύουσά της. Είναι φυσικά κατανοητό από όλους, ότι για να πετύχει το ΠΑΣΟΚ στην Αττική χρειάζονται συγκεκριμένες αλλαγές στην πολιτική της στρατηγική. Δεν αρκεί το σοσιαλιστικό- σοσιαλδημοκρατικό κόμμα να χαρακτηρίζεται ως κόμμα επαρχίας.
Το ερώτημα γιατί το ΠΑΣΟΚ παρουσιάζεται αδύναμο στην Αττική έχει απαντηθεί από πολιτικούς επιστήμονες, από πολιτικούς και από δημοσιογράφους. Η Αττική αντιμετωπίζει βαθύ οικονομικό πρόβλημα. Οι οικονομικές ανισότητες αλλά και η ανισομερής ανάπτυξη είναι βασικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης περιφέρειας. Η οικονομική κρίση θεωρητικά μπορεί να αποτελεί παρελθόν αλλά οι συνέπειές της είναι ορατές. Επιπλέον, η στεγαστική κρίση αλλά και η μόνιμη ακρίβεια είναι πιο έντονη στην πρωτεύουσα. Οι απλοί ψηφοφόροι νιώθουν να μην εμπιστεύονται το ΠΑΣΟΚ ως φορέα της βελτίωσης της οικονομικής τους κατάστασης. Και όμως οι δύο υποψήφιοι του ΠΑΣΟΚ του δεύτερου γύρου δεν αποτελούν λύση στο συγκεκριμένο ζήτημα. Όλοι περίμεναν ότι ο Δήμαρχος Αθηναίων δεν θα τα πήγαινε καλά στην Αθήνα. Έτσι και έγινε. Οι Αθηναίοι τιμώρησαν τον δήμαρχο γιατί νιώθουν προδομένοι. Όμως και ο Ανδρουλάκης συνεχίζει να μην έχει αξιόλογες επιδόσεις στην Αττική. Και φυσικά εκείνος δεν είναι δήμαρχος Αθηναίων. Οφείλει ακόμη και τώρα να ψάξει να βρει τις αιτίες της αρνητική του επίδοσης .
Ας φτάσουμε όμως στο σήμερα. Φυσικά υπάρχουν δύο ενδεχόμενα. Το πρώτο το ενδεχόμενο είναι να κερδίσει ο Ανδρουλάκης. Για να μπορέσει να ανέβει εκλογικά το ΠΑΣΟΚ στην Αττική αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα πρέπει να αλλάξει ο ίδιος ο αρχηγός του. Να αλλάξει όχι χαρακτήρα αλλά πολιτική συμπεριφορά. Περισσότερο δημοκρατικός (να λειτουργούν τα όργανα του κόμματος), περισσότερο σαφής στις πολιτικές του προτάσεις, περισσότερο πολυθεματικός στο δημόσιο λόγο του.
Μόνος του δεν μπορεί. Μπορεί όμως να πλαισιωθεί με μία έμπειρη ομάδα που φυσικά θα στελεχώνεται και από τον Γερουλάνο αλλά και από την Διαμαντοπούλου . Οι δύο έμπειροι πολιτικοί θα είναι φυσικά στην ομάδα Ανδρουλάκη περιλαμβανομένου και ένα σύνολο προσώπων της αρεσκείας του. Ο στόχος είναι το κέντρο με κοινωνικό πρόσημο.
Το δεύτερο ενδεχόμενο είναι να κερδίσει ο Δούκας. Πώς μπορεί να ανατρέψει την αρνητική του εικόνα στην Αττική; Έχει δύο επιλογές που οφείλει να τις εφαρμόσει παράλληλα.
Η πρώτη επιλογή είναι να παρουσιάσει διαφορετικό πρόσωπο ως δήμαρχος. Είναι σίγουρο ότι αν αποτύχει οριστικά ως δήμαρχος αυτό θα παρασύρει την εκλογική πορεία του ΠΑΣΟΚ.
Η δεύτερη επιλογή είναι να παρουσιάσει σε πολιτικό επίπεδο αυτό που πραγματικά είναι. Ένας πανεπιστημιακός που έχει το αίσθημα του δικαίου. Ένας πολιτικός με κοινωνική ευαισθησία. Αυτό δεν είναι κατανοητό ακόμη ούτε στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ αλλά ούτε και στους ψηφοφόρους των άλλων κομμάτων. Και έχει ευθύνη σε αυτή την διαμόρφωση της κοινής γνώμης για το πρόσωπό του. Δεν χρειάζονται εύκολα αριστερά συνθήματα αλλά συγκεκριμένες πολιτικές προτάσεις για το κοινωνικό κράτος, για την υγεία, για την παιδεία. Ο Δούκας έχει την δυνατότητα να μιλήσει στους μη προνομιούχους και στους κοινωνικά αδύναμους. Ας το κάνει. Όχι με λαϊκίστικο τρόπο όπως το έκανε ο Τσίπρας αλλά με ένα υπεύθυνο ύφος .
Θα πρέπει να συμφωνήσουμε σε κάτι. Την Κυριακή του δευτέρου γύρου των εσωκομματικών εκλογών του ΠΑΣΟΚ θα απαντηθεί τι χαρακτήρα θα έχει η πολιτική φυσιογνωμία του κόμματος. Ο Ανδρουλάκης μπορεί να μετακινήσει το κόμμα προς το κέντρο, με συγκεκριμένες βέβαια προϋποθέσεις, και φυσικά όχι μόνος του. Ο Δούκας αντίθετα μπορεί και ’έχει τις ικανότητες να εκσυγχρονίσει την κεντροαριστερά. Σε αυτή την περίπτωση το κέντρο θα έχει χαθεί οριστικά; Αυτό είναι ένα ερώτημα .
Ας υποθέσουμε όμως ότι θα μπορούσαν να ψηφίζουν ο Μητσοτάκης και ο Κασσελάκης την Κυριακή. Φυσικά και οι δύο θα ψήφιζαν Ανδρουλάκη για διαφορετικούς όμως λόγους. Ο πρωθυπουργός σίγουρα θέλει έναν αντίπαλο που τον γνωρίζει και τον νικάει πάντα. Ο Κασσελάκης (αλλά και όποιος άλλος γίνει αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ) δεν προτιμάει τον δήμαρχο γιατί έχει αρκετά νέο – αριστερά στοιχεία .
Το ΠΑΣΟΚ έδειξε ότι είναι ώριμο να κάνει δημοκρατικές εσωκομματικές εκλογές. Το πνεύμα αυτό πρέπει να συνεχιστεί. Είτε είναι πολιτικός φορέας του κέντρου, είτε είναι πολιτικός φορέας της κεντροαριστεράς, όλοι στο ΠΑΣΟΚ οφείλουν να θυμούνται κάτι. Ότι είναι αναγκαίο να ξαναγίνει το ΠΑΣΟΚ φορέας δημοκρατίας. Τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο. Τα πολιτικά κόμματα της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς έχουν συγκριμένη ευθύνη. Να υπερασπίζονται τα ατομικά αλλά και τα κοινωνικά δικαιώματα όλων των κατοίκων αυτού του τόπου. Δεν είναι μόνο το ΠΑΣΟΚ δημοκρατικό κόμμα, όπως αναφέρεται διχαστικά. Σε όλα τα κόμματα του κέντρου υπάρχουν πολιτικά πρόσωπα με κοινωνικές – δημοκρατικές ευαισθησίες. Το ΠΑΣΟΚ όμως οφείλει να πάρει πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση. Στην κατεύθυνση της αναβάθμισης των δημοκρατικών ελευθεριών. Γνωρίζει τον τρόπο και είναι η στιγμή να παρέμβει ενεργά στο πολιτικό σκηνικό.