Ένα από τα ζητήματα που ταλανίζουν τις διμερείς σχέσεις με την Τουρκία είναι και αυτό της οιονεί αποστρατικοποίησης των νησιών. Μια σταθερή και συνάμα επιμονή πολιτική προς την κλιμάκωση των σχέσεων. Ελλάδα και Τουρκία μετά την κρίση των Ιμίων βρίσκονται σε μια κατάσταση αναμονής ως προς την διευθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ. Το θέμα εντόνως τις τελευταίες μέρες επαναφέρεται από τον πρόεδρο Ερντογάν και τους αξιωματούχος του. Η Ελλάδα με μια πάγια πολιτική αξιολογεί προσεκτικά κάθε δήλωση και κίνηση της γείτονας. Ποια όμως είναι η αληθινή αιτία της ξαφνικής αυτής αναζωπύρωσης;
Αντικείμενο διαχρονικής συζήτησης αποτελεί κατά πόσο η πολιτική της Τουρκίας συνάδει με το διεθνές δίκαιο και είναι συμβατή με την παγκόσμια κοινότητα. Η απάντηση στο ζήτημα αυτό μπορεί να διακριθεί σε δυο κατηγορίες.
Η έντονη αυτή ρητορική του Ερντογάν είναι απόρροια των εσωτερικών προβλημάτων που ταλανίζουν την τουρκική κοινωνία. Οι κινήσεις του Τούρκου προέδρου εστιάζουν αφενός στην συσπείρωση του εσωτερικού του ακροατηρίου ενόψει των εκλογών το 2023. Ο πρόεδρος Ερντογάν βλέποντας την κατρακύλα της οικονομίας σε συνδυασμό με τον παραγκωνισμό της χώρας του από τη Δύση προχωρά σε ένα παζάρι εξωτερικής πολιτικής που έχει ως πολιορκητικό κριό την Ελλάδα (koçbası).
Το άλλο ζήτημα είναι πως θα ενισχύσει τον πατριωτικό αίσθημα και ιδίως βλέποντας μια αντιπολίτευση να είναι “βασιλικότερη του βασιλέως’’. Με αυτόν τον τρόπο προωθεί μια λογική πως και σε δύσκολες καταστάσεις η Τουρκία είναι ενωμένη κάτω από ένα κοινό ιδανικό.
Μετά και την επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ και την ομιλία του στο Κογκρέσο τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Έτσι λοιπόν, το δεύτερο σημείο είναι αυτό της περιφερειακής δύναμης που επιδιώκει να γίνει η Τουρκία πετυχαίνοντας ένα διευρυμένο ρόλο σε Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή.
Πρόκειται για μια πάγια πολιτική της γείτονος να θέτει πολλαπλά ζητήματα προς το μέγιστο όφελος της. Έτσι λοιπόν, στην αναταραχή του Ουκρανικού και με την Τουρκία να τίθεται ως κρίσιμος παράγοντας της ένταξης χωρών στο ΝΑΤΟ, έρχεται και η συζήτηση σχετικά με τον ρόλο της Τουρκίας.
Ο πρόεδρος Ερντογάν, στοχευμένα λόγω της γεωπολιτικής σημασίας της Τουρκίας επενδύει στην ανάγκη της συμμαχίας. Παράλληλα, θεωρεί πως η Ελλάδα θα μπορεί να είναι ένας στόχος όπου βλέψεις και στόχοι θα είναι η αφετηρία για μια νέα Τουρκία. Αμφισβητώντας πλέον επίσημα την κυριαρχία των νησιών του Αιγαίου, κάτι που είναι νομικά αβάσιμο, προχωρεί σε δηλώσεις περί ετοιμότητας της χώρας. Η αιτία της εκδήλωσης αυτής έγκειται σε δυο σημεία.
Πρώτον, βλέποντας τις κινήσεις της Ελλάδας σε συνεργασία με τις ΗΠΑ τόσο στις βάσεις που δημιουργούνται όσο και στους στενούς δεσμούς. Η ανησυχία είναι πως η Ελλάδα πλέον θα αποκτήσει σύντομα στο προαναφερθέν ζήτημα έναν επιπλέον σύμμαχο.
Δεύτερον, η Τουρκία, χωρίς να έχει γίνει ευρέως γνωστό, την ίδια περίοδο έχει θέσει σε ισχύ τη νέα επιχείρηση στην Συρία με πρόσχημα την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Αξιωματούχοι της αναφέρουν πως η Ελλάδα είναι ένα κέντρο συλλογής και εκπαίδευσης των τρομοκρατών χωρίς κανένα βάσιμο επιχείρημα άλλως ως άλλοθι στις κινήσεις προς την Ελλάδα.
Στον αντίποδα, η Τουρκία κινείται με την τακτική της αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας των νησιών. Η πρότερη αιτιολόγηση ήταν πως δεν είναι εφικτό μια χώρα σαν την Τουρκία με την μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Μεσόγειο να είναι κλεισμένη στον κόλπο της Αττάλειας. Πλέον η επιχειρηματολογία έγκειται σε «παράνομη» κατοχή νησιών από τους Έλληνες. Αυτό το οποίο διαπιστώνεται είναι πως η πολιτική του προέδρου Ερντογάν ξεδιπλώνεται εν παρόδω και γίνεται πιο φανερή η αληθινή πρόθεση. Το μόνο σίγουρο είναι πως η χρονική συγκυρία για την κυβέρνηση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη με φόντο τις σημαντικές εκλογές του 23’ από τα 100 χρόνια της ίδρυσης Τουρκικής Δημοκρατίας.
Με άλλες λέξεις, παρατηρούμε μια έντονη κινητικότητα η οποία θα πρέπει να προσεχθεί. Το μεγάλο παζάρι του προέδρου Ερντογάν προβλέπεται να είναι ένας δύσκολος γρίφος. Θέτοντας πολλαπλά ζητήματα και ασκώντας συνεχή και δριμεία κριτική κατά πάντων θα υπάρξουν σίγουρα το προσεχές διάστημα νέα δεδομένα.