Οι κυρώσεις της Ευρώπης προς τη Ρωσία, μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ανακάτεψαν την παγκόσμια ενεργειακή τράπουλα δημιουργώντας νέες συμμαχίες και καταστρέφοντας εμπορικές «φιλίες» δεκαετιών.
Μετά το ενεργειακό εμπάργκο της ΕΕ, η Μόσχα στράφηκε στην πολυπληθή αγορά την Κίνας και την Ινδίας για να διοχετεύσει το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που δεν θα έφτανε στην ευρωπαϊκή αγορά.
Το μεγάλο κόστος μεταφοράς ωστόσο, έχει στρέψει Μόσχα και Πεκίνο στην αστραπιαία ολοκλήρωση του πρώτου αγωγού φυσικού αερίου που ενώνει τις δύο χώρες και βρίσκεται πλέον στο τελικό στάδιο της κατασκευής του στέλνοντας αέριο από τη Σιβηρία στη Σανγκάη.
Ρωσικό φυσικό αέριο φτάνει στη Σανγκάη
Σύμφωνα με το CNBC, το «Power of Siberia» - όπως ονομάζεται το τμήμα που βρίσκεται στη Ρωσία - άρχισε να παραδίδει φυσικό αέριο στην βόρεια Κίνα τον Δεκέμβριο του 2019.
Στην Κίνα, ο αγωγός περνάει από την ανατολική πλευρά της χώρας, το Πεκίνο και καταλήγει στη Σανγκάη.
Ωστόσο, τον Δεκέμβριο του 2020 Ρωσία και Κίνα ξεκίνησαν τη λεγόμενη «μεσαία φάση» του έργου, επεκτείνοντας τον αγωγό και στα νότια της Κίνας. Στόχος είναι η ολοκλήρωση του έως το 2025 οπότε και θα αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό ρωσικού φυσικού αερίου που θα λαμβάνει η Κίνα, ανοίγοντας νέους ενεργειακούς δρόμους προς την Ασία.
Οι κρατικές εταιρείες ενέργειας, η ρωσική Gazprom και η China National Petroleum Corp., κατασκευάζουν τον αγωγό εδώ και περίπου οκτώ χρόνια, όμως μετά τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών και την απόφαση της ΕΕ να μειώσει κατά 2/3 τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, έχουν επισπεύσει τις διαδικασίες.
Αν και η Ρωσία φέρεται να έχει επενδύσει 55 δισεκατομμύρια δολάρια στη συμφωνία της για τον αγωγό με την Κίνα, οι εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω του αγωγού ανήλθαν συνολικά σε μόλις 3,81 δισεκατομμύρια δολάρια από τον Δεκέμβριο του 2019, σύμφωνα με επίσημα κινεζικά στοιχεία..
Το πρώτο 6μηνο του 2022 ωστόσο η Κίνα σχεδόν τριπλασίασε τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου από στα 1,66 δισεκατομμύρια δολάρια σε σχέση με το 2021.
Ωστόσο, η Κίνα εξακολουθεί να εισάγει το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αέριο της από το Τουρκμενιστάν, με το πρώτο 6 μηνο του 2022 να ανέρχονταν ήδη στα 4,52 δισεκατομμύρια δολάρια, αυξημένες κατά 52% σε σχέση με ένα χρόνο πριν.
Νέοι αγωγοί προς Μογκολία στα σκαριά
Ο Siberia ωστόσο έχει αυξήσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου της Gazprom προς την Κίνα κατά 63,4% στα 7,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, με στόχο να φτάσει τα 38 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα σε ετήσιες παραδόσεις τις επόμενες δεκαετίες.
Το Κρεμλίνο, μετά την εισβολή στην Ουκρανία και την ισχυρή αντίδραση της Ευρώπης, φαίνεται οτι αναθεωρεί τις εμπορικές συμφωνίες της Gazprom σε χώρες που δεν ήταν πρώην μέλη της Σοβιετικής Ένωσης μειώνοντας τις παραδόσεις φυσικού αερίου κατά 31% στα 68,9 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα τους πρώτους έξι μήνες του έτους.
Στις αρχές Φεβρουαρίου, Κίνα και Ρωσία ανανέωσαν την ετήσια συμφωνία αγοράς φυσικού αερίου κατά 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα χωρίς να διευκρινίζουν πότε θα συμβεί αυτό.
Το Reuters υπολόγισε ωστόσο τις επιπλέον πωλήσεις σε 37,5 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα 25 χρόνια.
Οι Financial Times εκτιμούν οτι Ρωσία και Κίνα έχουν πλέον εγκαινιάσει μια μακροχρόνια εμπορική και ενεργειακή συμφωνία που περιλαμβάνει την κατασκευή κι άλλων αγωγών φυσικού αερίου, μεταξύ των οποίων κι ένα παρακλάδι του Siberia μέσω της Μογγολίας. Πρόκειται για τον αγωγό «Power of Siberia 2» η κατασκευή του οποίου θα ξεκινήσει μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Πυρηνική ενέργεια και άνθρακας
Οι επιπλέον εμπορικές συμφωνίες περιλαμβάνουν και την ανάπτυξη πυρηνικής ενέργειας.
Τον Μάιο του 2021, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και ο Ρώσος ομόλογός του Βλαντιμίρ Πούτιν μίλησαν για την από κοινού κατασκευή δύο πυρηνικών σταθμών στην Κίνα στο πλαίσιο της ενεργειακή μετάβασης της Κίνας από τον άνθρακα.
Αν και το Πεκίνο έχει δεσμευτεί να απεξαρτηθεί από τον άνθρακα τις επόμενες δεκαετίες, μεγάλο μέρος της ενέργειας του εξακολουθεί να προέρχεται από την εγχώρια παραγωγή άνθρακα.
Όμως τους τελευταίους μήνες η Κίνα αγοράζει και ρωσικό άνθρακα σε τιμή ευκαιρίας λόγω των κυρώσεων πολλών χωρών προς τη Μόσχα.