Οι πύραυλοι αέρος- αέρος μακράς εμβέλειας Meteor της κοινοπραξίας MBDA, στην οποία συμμετέχει η Γαλλία, εξοπλίζουν τα ελληνικά Rafale και αναμένεται να πιστοποιηθούν και στα F-35: Έχουν επανειλημμένα χαρακτηριστεί «game changer» όσον αφορά στην ισορροπία ισχύος στον αέρα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας- και ως εκ τούτου το ενδεχόμενο απόκτησής τους και από την Τουρκία είναι κάτι εξαιρετικά απευκταίο από ελληνικής πλευράς, όπως εκφράστηκε και από τα πιο επίσημα κυβερνητικά χείλη, σε κάτι που ερμηνεύτηκε και ως ένδειξη ενός βαθμού «ψύχρας»/ «αμηχανίας» στις ισχυρές κατά τα άλλα ελληνογαλλικές σχέσεις.
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, ανακοίνωσε την Τετάρτη πως είχε συνάντηση με τη Γαλλίδα πρέσβη, κατόπιν «σχετικής ενημέρωσης του πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργού Εξωτερικών, κ. Γεώργιου Γεραπετρίτη», κατά την οποία ζήτησε επίσημη ενημέρωση σχετικά με τις πληροφορίες περί πώλησης των πυραύλων στην Τουρκία και εκφράζοντας την «έντονη αντίθεση της Ελλάδας σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, το οποίο δεν συνάδει με τις μέχρι τώρα άριστες στρατηγικές σχέσεις των δύο χωρών». Η πρέσβης της Γαλλίας – με την οποία η Ελλάδα έχει υπογράψει αμυντική συμφωνία και πολλά μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα- δεσμεύτηκε να μεταφέρει τους ελληνικούς προβληματισμούς.
Από πλευράς του το βράδυ, σε τηλεοπτική συνέντευξή του ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ερωτηθείς περί της ενδεχόμενης πώλησης Meteor στην Τουρκία, είπε ότι «δεν έχει καμία τέτοια πληροφορία», προσθέτοντας ότι ο κ. Δένδιας «μπορεί να το έκανε προληπτικά...μπορεί να εκδηλώθηκε ένα ενδιαφέρον από πλευράς Τουρκίας να αποκτήσει ένα συγκεκριμένο οπλικό σύστημα...δεν μου έχει κοινοποιηθεί καμία τέτοια απόφαση, αφήστε λίγο να δούμε πώς θα εξελιχθεί. Μερικές φορές το προλαμβάνει είναι καλύτερο από το θεραπεύειν».
Ο Meteor είναι ο ισχυρότερος και με μεγαλύτερη εμβέλεια πύραυλος αέρος-αέρος που έχει αποκτήσει ποτέ η Ελλάδα- και η Τουρκία δεν διαθέτει αντίστοιχο. Είναι ένας BVR πύραυλος (beyond visual range- για προσβολή πέραν του οπτικού πεδίου) ικανός να πλήττει στόχους σε απόσταση άνω των 100 χλμ, ενώ στα 60 χλμ η κατάρριψη του στόχου θεωρείται βέβαιη. Ως εκ τούτου, αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό «χαρτί» για την Πολεμική Αεροπορία απέναντι στην τουρκική, δεδομένου ότι, σε περίπτωση πολέμου, πέραν των εχθρικών μαχητικών, θα μπορούσε να απειλήσει και ιπτάμενα ραντάρ και ιπτάμενα τάνκερ, απωθώντας τα ανατολικότερα και περιορίζοντας τις δυνατότητες του αντιπάλου.
Meteor και Eurofighter
Η Τουρκία έχει εκφράσει ενδιαφέρον για την αγορά μέχρι και 40 μαχητικών Eurofighter Typhoon, τα οποία κατασκευάζονται από ευρωπαϊκή κοινοπραξία (στην οποία, σημειωτέον, συμμετέχουν το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία μα όχι η Γαλλία). Το τουρκικό ενδιαφέρον αξιολογείται πλέον από καλά ενημερωμένες πηγές ως μάλλον αληθινό, δεδομένου ότι, με την εκδίωξη από το πρόγραμμα του F-35 λόγω της αγοράς ρωσικών S-400 που συνοδεύτηκε από επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ- Τουρκίας (η οποία είχε συνέπειες για την αεροπορία της γείτονος, που αποτελείται κυρίως από «γερασμένα» πλέον F-16) και τις μεγαλοστομίες περί των δυνατοτήτων του εγχώριου μαχητικού Kaan, η Άγκυρα όντως φαίνεται να έχει καταλήξει στο συμπέρασμα πως στη συγκεκριμένη κατηγορία αεροσκαφών (τα οποία χρειάζεται άμεσα), ρεαλιστικά μιλώντας, δεν έχει άλλη επιλογή.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
«Στροφή» από την Τουρκία: «Όχι» στην αναβάθμιση 79 F-16 από τις ΗΠΑ, μα θα αγοράσει 40 νέα
Με βάση αναφορές από την τουρκική πλευρά, οι αντιρρήσεις που υπήρχαν από τη Γερμανία φαίνονται να έχουν καμφθεί, ωστόσο σε δημοσίευμα της La Tribune αναφερόταν πως όρος για την αγορά τους ήταν να διαθέτουν και πυραύλους Meteor- και εκεί έχει λόγο και η Γαλλία, ως χώρα που συμμετέχει στην MBDA. Σε αυτό το πλαίσιο, αυτό που συμβαίνει είναι ότι φαίνονται να έχουν υπάρξει ισχυρές πιέσεις από τα άλλα μέλη της κοινοπραξίας (Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Γερμανία, Ισπανία) προς τη Γαλλία για να δώσει έγκριση στην πώληση των Meteor ώστε να προχωρήσει η αγορά των Eurofighter από την Τουρκία.
«Διαβάζοντας» τη στάση της Γαλλίας
Οι αμυντικοί δεσμοί Ελλάδας- Γαλλίας είναι ιδιαίτερα στενοί εδώ και δεκαετίες (πέραν της αμυντικής συμφωνίας, των Rafale, των φρεγατών FDI και των SCALP Naval, υπενθυμίζεται πως σημαντικό πυλώνα του οπλοστασίου της ΠΑ αποτελούσαν τα Mirage F-1, Mirage 2000 και M2000-5, που συνεχίζουν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους πλάι στα Rafale, καθώς και διάφορα άλλα οπλικά συστήματα). Σε αυτό το πλαίσιο, σε εξέλιξη είναι οι διαπραγματεύσεις για προμήθεια τέταρτης φρεγάτας FDI για το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό, ενώ η Γαλλία διεκδικεί και το συμβόλαιο για την προμήθεια των νέων υποβρυχίων του.
Υπό αυτή την έννοια, θα ήταν παράτολμο από γαλλικής πλευράς να ρισκάρει εξαιρετικά επικερδή συμβόλαια με την Ελλάδα προβαίνοντας σε μια κίνηση όπως η έγκριση πώλησης των Meteor στην Τουρκία- ειδικά δεδομένης της σημασίας που δίνει η Γαλλία στις συμφωνίες της αμυντικής βιομηχανίας της: Υπενθυμίζεται η εξαιρετικά έντονη αντίδρασή της στην ακύρωση του συμβολαίου για υποβρύχια με την Αυστραλία, που σε ένα βαθμό αντισταθμίστηκε από τις συμφωνίες με την Ελλάδα για τις FDI και τα Rafale- ενώ δεν μπορεί να παραβλέπεται και ο προβληματισμός που προκάλεσαν, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, στη γαλλική πλευρά, οι ελληνικές εξαγγελίες για την προμήθεια αμερικανικών μαχητικών F-35 και τη συμπαραγωγή φρεγατών Constellation. Εν ολίγοις, η Ελλάδα αποτελεί πολύ σημαντικό πελάτη της γαλλικής αμυντικής βιομηχανίας για να θεωρηθεί πως «έτσι εύκολα» θα έκανε μια κίνηση που θα της κόστιζε εν δυνάμει πολύ επικερδή συμβόλαια- και αυτό χωρίς να λαμβάνεται καν υπόψιν αυτό που σχολιάζουν πολλοί σχετικά με την αμυντική συμφωνία Ελλάδας- Γαλλίας: Πως στο ενδεχόμενο μιας ελληνοτουρκικής σύγκρουσης με πιθανή γαλλική εμπλοκή, γαλλικές μονάδες ίσως έρχονταν αντιμέτωπες με όπλα που είχαν πωληθεί με την άδεια της Γαλλίας. Επίσης, υπενθυμίζεται πως η Γαλλία βρίσκεται σε ανταγωνισμό με την Τουρκία σε διάφορες περιοχές του πλανήτη (Αφρική και Μέση Ανατολή).
Στην άλλη πλευρά, ωστόσο, οι ελληνογαλλικές σχέσεις δεν είναι χωρίς «αναταράξεις»: Υπενθυμίζεται ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα, το οποίο προτάθηκε, μεταξύ άλλων, από την Ομάδα Renew του Γάλλου προέδρου Μακρόν, καθώς και η δυσάρεστη «γεύση» που άφησε η ακύρωση της επίσκεψης Μακρόν στην Αθήνα για την τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας και τη Διάσκεψη των Ωκεανών. Ακόμη, όπως προαναφέρθηκε, υπήρξε ενόχληση για τις εξαγγελίες περί Constellation και F-35, ενώ υπάρχει επίσης απόσταση μεταξύ των θέσεων των δύο χωρών και ως προς τη στήριξη στην Ουκρανία. Ωστόσο αυτά τα «σύννεφα» ερμηνεύεται πως θα ήταν μάλλον δύσκολο από μόνα τους να οδηγήσουν σε επιλογή που θα προκαλούσε σημαντικό «ρήγμα»- ενώ, από την άλλη πλευρά, η όλη υπόθεση των Meteor θα μπορούσε κάλλιστα να αξιοποιηθεί από τη γαλλική πλευρά ως ένα επιπλέον μέσο άσκησης πίεσης όσον αφορά στα προαναφερθέντα ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα που διεκδικεί.
Σε κάθε περίπτωση, μέχρι τώρα τίποτα δεν έχει επιβεβαιωθεί και τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Σημειώνεται πως τον τελευταίο καιρό (σε κάποιες περιπτώσεις αρκετές ημέρες πριν τη συνάντηση Δένδια με τη Γαλλίδα πρέσβη) έχουν υπάρξει δημοσιεύματα- κυρίως από την τουρκική πλευρά, αλλά όχι μόνο, αν και κατά κανόνα επικαλούνται τουρκικά ΜΜΕ ή «άλλες αναφορές»-που κάνουν λόγο για γαλλική συναίνεση στην πώληση των Meteor. Επίσης, δεν απουσιάζουν και αναφορές πως η πώληση έχει μπλοκαριστεί- μάλιστα, στην περίπτωση ενός παρατηρητή αμυντικών θεμάτων, επικαλείται «Έλληνες αξιωματούχους».
Τα προηγούμενα
Αξίζει επίσης να αναφερθεί πως δεν απουσιάζουν προηγούμενα όσον αφορά σε εμπόδια στην προμήθεια Meteor: Ζήτημα είχε προκύψει με την προμήθεια των πυραύλων στη Σαουδική Αραβία, λόγω αντιρρήσεων της Γερμανίας, με αποτέλεσμα την ακύρωση της παραγγελίας τους το 2019. Αντικρουόμενες είναι οι αναφορές σχετικά με το αν η Αίγυπτος έχει Meteor για τα Rafale της (η Γαλλία είχε εμποδίσει την προμήθειά τους για τη διατήρηση της υπεροπλίας του Ισραήλ), ενώ δεν πωλήθηκαν πύραυλοι του τύπου στη Σερβία και την Κροατία, παρά την αγορά Rafale και για τις δύο αεροπορίες.