Η συζήτηση για τις εξελίξεις στα Βαρώσια κυριάρχησε στη χθεσινή ενημέρωση του Συμβουλίου Ασφαλείας από την ειδική αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, όπου επίσης συζητήθηκαν και οι δύο εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα, για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ και τις καλές του υπηρεσίες.
Τα μέλη εξέφρασαν έντονη ανησυχία για το Βαρώσι, με ιδιαίτερα έντονες παρεμβάσεις, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, από ΗΠΑ, Ιρλανδία, Κίνα και Ινδία, ενώ τα περισσότερα μέλη εξέφρασαν υποστήριξη στη βάση λύσης του Κυπριακού σύμφωνα με τα Ψηφίσματα, με ιδιαίτερα θερμή τη Ρωσία.
Η προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αποτελεί το πρώτο βήμα μιας σειράς ενεργειών της Κύπρου, μέσα από τις οποίες ελπίζει σε αποτελεσματική αντιμετώπιση των νέων τουρκικών ενεργειών στην Αμμόχωστο. Ζητούμενο από την προσφυγή στο Σ.Α. είναι μια προεδρική δήλωση μέσα από την οποία να καταδικάζονται οι τουρκικές ενέργειες στο Βαρώσι.
Βαθιά ανήσυχος ο Γκουτέρες
Βαθιά ανήσυχος είναι ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σε σχέση με το Βαρώσι μετά τις ανακοινώσεις της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων.
Με ανακοίνωση του αναπληρωτή εκπροσώπου του, Φερχάν Χακ, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ δηλώνει «βαθιά ανήσυχος για τις ανακοινώσεις της 20ής Ιουλίου από τους Τουρκοκυπρίους και την Τουρκία σχετικά με περαιτέρω άνοιγμα της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων».
Ο ΓΓ του ΟΗΕ υπενθυμίζει ότι έχει επανειλημμένα καλέσει όλα τα μέρη να απόσχουν από μονομερείς ενέργειες, οι οποίες προκαλούν εντάσεις και πιθανόν να υποσκάψουν τις συνεχείς προσπάθειες για αναζήτηση κοινού εδάφους μεταξύ των μερών, προς την κατεύθυνση μιας διαρκούς διευθέτησης του κυπριακού ζητήματος.
Το παρασκήνιο
Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει το ΚΥΠΕ, η εικόνα που μετέφερε η k. Σπεχαρ για τις εξελίξεις στο Κυπριακό είναι ότι δεν φαίνεται να υπάρχει διέξοδος για διαπραγματεύσεις, χωρίς ωστόσο να παρουσιάσει τι σκέφτεται επ’ αυτού η Γραμματεία. Η ίδια εξέφρασε τη βαθιά ανησυχία του ΟΗΕ για τον αρνητικό αντίκτυπο που θα έχουν οι πρόσφατες εξελίξεις στα Βαρώσια στις συνομιλίες διευθέτησης του Κυπριακού.
Σύμφωνα με τα όσα μεταδίδει το ΚΥΠΕ, τα περισσότερα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας εξέφρασαν την υποστήριξη στη βάση λύσης σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, με ιδιαίτερα θερμή σ’ αυτό τη Ρωσία. Η τοποθέτησή τους ενισχύει όλα τα μόνιμα μέλη που αντέδρασαν σε νέα ορολογία που συμπεριέλαβε στο τέταρτο άρθρο του προοιμίου του σχεδίου ψηφίσματος η Βρετανία, σε σχέση με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας (στο διατακτικό δεν υπήρξε αλλαγή). Παρά τις αντιδράσεις των υπολοίπων 4 μονίμων μελών, αντί να συνεχίσει τις διαβουλεύσεις σε επίπεδο «5», η Βρετανία έστειλε το σχέδιο ψηφίσματος σε όλα τα μέλη και σήμερα αναμένεται να ξεκινήσουν οι ανεπίσημες διαβουλεύσεις.
Μέλος του Σ.Α. υποστήριξε ότι και η Ελίζαμπεθ Σπέχαρ φέρεται να δήλωσε στην ενημέρωση του σώματος ότι χρειάζεται να βλέπουμε τα ψηφίσματα του Σ.Α. με ευρύτερη οπτική, αλλιώς είναι περιοριστικά.
Σε σχέση με το Βαρώσι, έντονη ήταν η ανησυχία που εκφράστηκε από όλα τα μέλη, ενώ διπλωματικές πηγές χαρακτηρίζουν ιδιαίτερα έντονες τις παρεμβάσεις των ΗΠΑ, της Ιρλανδίας, της Κίνας και Ινδίας.
Η πλειοψηφία των μελών ζήτησε εντονότερο λεκτικό για το σχέδιο προεδρικής δήλωσης το οποίο τους μοίρασε η Βρετανία, η οποία σύμφωνα με κάποια μέλη, επιχείρησε να αιφνιδιάσει το Σ.Α. πιέζοντας να εγκριθεί μετά το τέλος της συνεδρίασης το κείμενο, αντί να δοθεί χρόνος για διαβουλεύσεις. Τελικά δόθηκε διορία στα μέλη να στείλουν τροποποιήσεις μέχρι τις 4 το απόγευμα τοπική ώρα, η οποία εξέπνευσε χωρίς η Βρετανία να στείλει νέο προσχέδιο. Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, αναμενόταν να σταλεί νέο κείμενο, το βράδυ της Τετάρτης ή το πρωί της Πέμπτης, με νέα προθεσμία στα μέλη για να στείλουν τις παρατηρήσεις τους.
Η προσφυγή
Η απόφαση για την προσφυγή συμφωνήθηκε κατά το χθεσινό Εθνικό Συμβούλιο, με την Κυβέρνηση να μην κρύβει τις ανησυχίες της ως προς τη στάση που θα τηρήσουν κάποια από τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που επιδιώχθηκε Προεδρική Δήλωση και όχι νέο ψήφισμα. Γιατί στην περίπτωση ψηφίσματος ελλοχεύει ο κίνδυνος το αποτέλεσμα να είναι χειρότερο από το αναμενόμενο, δηλαδή, να υιοθετηθεί ένα πολύ πιο αδύνατο ψήφισμα από αυτά που υπάρχουν σήμερα για την Αμμόχωστο.
Τα επόμενα βήματα
Σ’ ό,τι αφορά τα επόμενα βήματα, η Λευκωσία συζητά με την Αθήνα κινήσεις προς τις Βρυξέλλες προκειμένου να τοποθετηθεί και η Ευρωπαϊκή Ένωση θεσμικά. Οι κινήσεις αυτές συζητήθηκαν στη διάρκεια συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών Κύπρου και Ελλάδας. Η κυπριακή Κυβέρνηση εμφανίζεται ικανοποιημένη από τις έως τώρα αντιδράσεις και από πλευράς εταίρων της στην ΕΕ, πλην όμως, θέλει να υπάρχει και θεσμική τοποθέτηση από τις Βρυξέλλες.
(Με πληροφορίες από ΚΥΠΕ, Φιλελεύθερο)