Σύμφωνα με τον θεωρητικό της ανάλυσης δημόσιων πολιτικών, J. Kingdon (1984), ένα «παράθυρο ευκαιρίας» ανοίγει όταν συντρέχουν τρεις προϋποθέσεις (πολιτικά ρεύματα), ήτοι α) όταν ένα πρόβλημα έχει αναγνωριστεί και έχει λάβει σημαντικές διαστάσεις στην δημόσια σφαίρα, β) έχουν διαπιστωθεί οι εναλλακτικές λύσεις του εν λόγω προβλήματος και γ) κάποιες πολιτικές παράμετροι λειτουργούν ευνοϊκά προς την κατεύθυνση αυτή. Η επιλογή του χρόνου μιας µεταρρύθµισης συνδέεται άμεσα µε τη θεωρία του «παραθύρου ευκαιρίας», που παραλληλίζει την κατάλληλη στιγμή για την εισαγωγή µιας µεταρρύθµισης, µε ένα «ανοιχτό παράθυρο», το µέγεθος του οποίου εξαρτάται από δύο παράγοντες:
α) την οξύτητα της κρίσης που οι σχεδιαζόµενες µεταρρυθµίσεις επιδιώκουν να αντιµετωπίσουν, καθώς όσο οξύτερα είναι τα προβλήµατα, τόσο εντονότερη παρουσιάζεται η διάθεση της κοινής γνώµης για µεταβολή της υφιστάµενης κατάστασης και
β) την έκταση της αποδοχής που συναντά το µεταρρυθµιστικό εγχείρηµα από εκείνους που επηρεάζονται από αυτό ή δύνανται να το επηρεάσουν. Η σύµπτωση των δύο παραγόντων (οξεία κρίση και µεγάλη έκταση αποδοχής) δίνουν το µέγιστο δυνατό «παράθυρο» και την καταλληλότερη στιγµή για µεταρρύθµιση.
Στην περίπτωση του ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους, τα τρία ρεύματα (policy streams) που συναντώνται έχουν ως εξής :
Α.Η αναγνώριση του προβλήματος
Οι εκτεταμένες παθογένειες που παρουσιάζει η δημόσια διοίκηση στην δράση της, έχουν διαπιστωθεί από τις απαρχές του ελληνικού κράτους. Η αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης υπονομεύεται από την πολυπλοκότητα των διοικητικών διαδικασιών, την υφιστάμενη πολυνομία, τον ελλιπή συντονισμό των διοικητικών υπηρεσιών, τις επικαλύψεις αρμοδιοτήτων αλλά και από την έλλειψη σύγχρονων μεθόδων, τεχνικών και εργαλείων διοίκησης.
Β. Οι εναλλακτικές λύσεις
To ζήτημα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της εισαγωγής Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) εισάγεται στη διοικητική ατζέντα των κομμάτων και εμφανίζεται εντονότερα, ως εξαγγελία στα προεκλογικά προγράμματα των κομμάτων, κατά την περίοδο που το κύριο διακύβευμα είναι η παγκοσμιοποίηση. Η ψηφιοποίηση των διοικητικών διαδικασιών εμφανίζεται ως λύση στο χρόνιο πρόβλημα της «εγγραφοκρατίας», της ταλαιπωρίας των πολιτών ενώ συμβάλλει στην περαιτέρω ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και του εν γένει εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης. Οι προεκλογικές εξαγγελίες της Νέας Δημοκρατίας του 2019 για τη διοικητική ατζέντα αναφέρουν:
«Ανασχεδιάζουμε τις διαδικασίες, ώστε οι πολίτες να μπορούν να πραγματοποιούν πολλές από τις συναλλαγές ηλεκτρονικά, από το σπίτι τους και 24 ώρες το 24ωρο. Δημιουργούμε έναν κεντρικό κόμβο (portal) όπου θα είναι συγκεντρωμένα όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι συναλλασσόμενοι με το δημόσιο, εργαζόμενοι, επιχειρηματίες, ξένοι επενδυτές, επισκέπτες της χώρας, αλλά και οι απλοί πολίτες».
Αντίστοιχα, επιτυγχάνεται η εγγραφή των ανωτέρω θέσεων από την μεν προεκλογική ατζέντα στην δε κυβερνητική, κατά την ανάληψη της εξουσίας από τη Νέα Δημοκρατία τον Ιούλιο του 2019. Οι προγραμματικές δηλώσεις του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Κυρ. Πιερρακάκη αναφέρουν:
«..η δημιουργία του gov.gr όπου θα συγκεντρωθεί βήμα -βήμα όλο το κράτος σαν οικοδόμημα, την εθνική στρατηγική απλούστευσης διαδικασιών για τα 250 βασικά συμβάντα στη ζωή ενός ανθρώπου όπως η γέννηση, τη μετάβαση στο 5G όπου στο τέλος του έτους θα γίνει η δημοπρασία του φάσματος και την εθνική στρατηγική για την ταυτοποίηση με νέες ταυτότητες.»
Γ. Οι «ευνοϊκές» παράμετροι (Υγειονομική Κρίση Covid-19)
Από τα ανωτέρω προκύπτει πως η ψηφιοποίηση του κράτους αποτελούσε ήδη θέση του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και η εισαγωγή της στην κυβερνητική ατζέντα επισφραγίζεται με τις διατάξεις που ενσωματώθηκαν σε ευρύτερα νομοσχέδια, το ν. 4623/2019 και 4635/2019, όπου ο πρώτος αφορούσε τις ψηφιακές υπηρεσίες και τη διαλειτουργικότητα και ο δεύτερος τις τηλεπικοινωνίες και την απλοποίηση της αδειοδότησης κεραιών.
Η περαιτέρω επιτάχυνση και εφαρμογή των δράσεων για την ψηφιοποίηση του κράτους διαφαίνεται, ωστόσο, ως απόρροια των επιτακτικών αναγκών που προέκυψαν από την πανδημία του covid-19, ως υγειονομικής κρίσης που επέβαλε αναγκαίες και άμεσες μεταρρυθμίσεις. Η πλατφόρμα gov.gr αποτελεί μέρος του εγχειρήματος που επεξεργαζόταν εξαρχής ο κ. Πιερρακάκης, στον οποίο πιστώνεται η ετοιμότητα και η άμεση προσαρμογή του κράτους στα νέα ψηφιακά δεδομένα.
Έτσι, η σύµπτωση των δύο παραγόντων, ήτοι της υγειονομικής κρίσης και της αποδοχής του εγχειρήματος από τους πολίτες ως ασφαλούς λύσης εξυπηρέτησής τους υπό τα νέα δεδομένα, συνηγορούν στην ύπαρξη του μέγιστου δυνατού «παραθύρου» υποδεικνύοντας την καταλληλότερη στιγµή πρωτοβουλίας για µεταρρύθµιση. Ωστόσο, η αξιολόγηση της εν λόγω μεταρρύθμισης αποτελεί προϊόν ανάλυσης μεταγενέστερου χρόνου, εφόσον έχουν διαπιστωθεί η επιτυχία, οι αδυναμίες και τυχόν κίνδυνοι και παρεκκλίσεις της από το αρχικό πλαίσιο που έχει ορισθεί. Σε κάθε περίπτωση, η σημαντικότητα αναδεικνύεται από την πρωτοβουλία εφαρμογής του μεταρρυθμιστικού εγχειρήματος ως αποτέλεσμα σύγκλισης των τριών ρευμάτων που αναφέρθηκαν, λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που διαμορφώθηκαν εκτάκτως. Επιπλέον, η συγκεκριμένη διαδικασία αναγνωρίζεται ως συνέχεια μιας μεταρρυθμιστικής προσπάθειας που έχει ξεκινήσει στη χώρα μας από προηγούμενες κυβερνήσεις, της οποίας η επιτυχία θα κριθεί από τη συνολική πρόβλεψη αδυναμιών και κωλυμάτων και της αντίστοιχης θεραπείας αυτών.