Επιστημονική ημερίδα ανοικτή για το κοινό με τίτλο «...εἰς ὅ φυλάσσεται τό ἀρχεῖον τοῦ Σχολείου: Ανιχνεύοντας στις αρχειακές πηγές την ιστορία του σχολείου μας, 1929-1989» διοργανώνεται με πρωτοβουλία του Ομίλου Ιστορικού Αρχείου του Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Αθηνών στις 19 Μαΐου.
Ιστορική Αναδρομή
Το Πειραματικό Σχολείο ιδρύθηκε το 1929, επί υπουργού Παιδείας Κ. Γόντικα, ύστερα από πολυετείς προσπάθειες του Ν. Εξαρχόπουλου, καθηγητή Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, και ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Φεβρουάριο του 1930 στο κτήριο όπου στεγάζεται ακόμη και σήμερα, στο Κολωνάκι, με στόχο «την ορθή διαπαιδαγώγηση των μαθητών, την πρακτική άσκηση πτυχιούχων καθηγητών και δασκάλων και την έρευνα του Εργαστηρίου Πειραματικής Παιδαγωγικής».
Χαρακτηριστική εικόνα της πρωτοποριακής πνοής του σχολείου δίνουν ορισμένα από τα πρώτα διοικητικά του βιβλία, όπως το «Βιβλίον ἐπικοινωνίας μεταξύ γονέων καί τῶν διδασκόντων, 1937-38», το «Βιβλίον ὕλης ἀπογευματινῆς προαιρετικῆς ἐργασίας», τα «Βιβλία ἀκροάσεων διδασκαλιῶν» των πτυχιούχων δασκάλων και καθηγητών, αλλά και τα όργανα ψυχοσωματικών μετρήσεων που αποτελούσαν την ακμή της πειραματικής παιδαγωγικής του ευρωπαϊκού Μεσοπολέμου.
Πολλά από τα έπιπλα και τα εποπτικά όργανα διδασκαλίας παραγγέλθηκαν στο εξωτερικό ειδικά για το σχολείο, όπως αποδεικνύεται από τα Βιβλία Υλικού που φυλάσσονται στο αρχείο του. Αρκετά από τα έπιπλα αυτά, που διασώθηκαν επειδή με την κήρυξη του ελληνο-ιταλικού πολέμου μεταφέρθηκαν στο κτήριο της Νομικής, καθώς και άλλα τεκμήρια θα έχει την ευκαιρία να δει από κοντά το κοινό στη μικρή έκθεση που θα πλαισιώσει την ημερίδα στις 19 Μαΐου.
Σημειώνεται ότι τρεις από τους πρωθυπουργούς που ανέλαβαν τα ηνία της χώρας από το 1981 έως σήμερα αποφοίτησαν από το σχολείο αυτό. Με χρονολογική σειρά: ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1937, ο Κώστας Σημίτης το 1954 και ο Κώστας Καραμανλής το 1974. Αρκετοί ακόμη πολιτικοί από όλους τους χώρους, που διαμόρφωσαν και διαμορφώνουν τη μεταπολιτευτική ιστορία της Ελλάδας, κάθισαν στα θρανία του ιστορικού αυτού σχολείου, όπως οι Ιωάννης Βαρβιτσιώτης και Λεωνίδας Κύρκος, αλλά και μαθητές που αργότερα ακολούθησαν λαμπρή καριέρα σε όλο το φάσμα των επαγγελματικών δραστηριοτήτων, όπως οι Νίκος Πουλαντζάς, Νίκος Κούνδουρος, Χαράλαμπος Σαββάκης, Νίκος Αλιβιζάτος, Νίκος Σκουτερόπουλος κ.ά.
Για ποιους λόγους στο ξεκίνημα της λειτουργίας του Πειραματικού οι μαθητές ήταν μόνο 20; Ποια ήταν η φοβερότερη ποινή που επιβλήθηκε σε μαθητή; Πώς ο μικρός μαθητής Λεωνίδας Κύρκος απέφυγε να γίνει μέλος της ΕΟΝ; Ποια δασκάλα του σχολείου έδινε το 1940 μαθήματα εξ αποστάσεως από το ραδιόφωνο; Γιατί υπάρχει η προτομή ενός μαθητή κοντά στην Ομόνοια; Ποιο τραγικό τέλος είχε στη διάρκεια της Κατοχής ο φιλόλογος του σχολείου Ν. Σκιαδόπουλος; Γιατί από μια διοικητική σφραγίδα λείπει το κέντρο της; Ποια ήταν η καθημερινότητα των παλιών διευθυντών;
Σε αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα προσπαθούν να απαντήσουν, κάθε Παρασκευή μεσημέρι, είκοσι μαθητές γυμνασίου και λυκείου και τρεις φιλόλογοι καθηγητές που συγκεντρώνονται στη Βιβλιοθήκη, το άλλοτε Εποπτείο του Πειραματικού Σχολείου τού Πανεπιστημίου Αθηνών, ερευνώντας την ιστορία του μέσα από τις αρχειακές πηγές που διατηρούνται σ′ αυτό. Υπηρεσιακά βιβλία, λυτά έγγραφα, παλιές φωτογραφίες, σφραγίδες, έπιπλα εποχής, ακόμα και το ίδιο το κτήριο αποτελούν αντικείμενο συστηματικής καταγραφής, μελέτης και σταδιακής προβολής.
Το Πρόγραμμα της Ημερίδας
Στην Ημερίδα, που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο, 19 Μαΐου, θα απευθύνουν χαιρετισμούς η Ελένη Δανίλη, δρ Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών - διευθύντρια ΠΣΠΑ, ο Νίκος Καραπιδάκης, καθηγητής Ιονίου Πανεπιστημίου - πρόεδρος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων τού Κράτους, ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης, επίκουρος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών - πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής τού Ιστορικού Αρχείου ΕΚΠΑ και ο Νίκος Ανδριώτης, δρ Ιστορίας - εκπαιδευτικός ΠΣΠΑ, εκπροσωπώντας τον Όμιλο Ιστορικού Αρχείου ΠΣΠΑ.
Στο θέμα «Οι αρχειακές πηγές ως βασική παράμετρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας» θα αναφερθεί η Χριστίνα Σάρρα, αρχειονόμος, προϊσταμένη Τμήματος Οργάνωσης και Μελετών των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
Για τις «Παιδαγωγικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και την ίδρυση του Πειραματικού Σχολείου» θα μιλήσει η Χάιδω Μπάρκουλα, ΕΔΙΠ Σχολής ΟΠΕ, Ιστορικό Αρχείο Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η ιστορικός Εύη Σκληράκη, διευθύντρια ΠΣΠΑ κατά το διάστημα 1990-1992, θα παρέμβει με θέμα: «Από το μάθημα της Ιστορίας στην ιστορία του σχολείου», ενώ ο Γιώργος Δουλφής, υπ. δρ Κλασικής Αρχαιολογίας, εκπαιδευτικός ΠΣΠΑ θα αναφερθεί στο «Ιστορικό Αρχείο του Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Μια πρώτη παρουσίαση». Τέλος, η Κατερίνα Κυριακού, δρ Ιστορίας της Τέχνης και εκπαιδευτικός ΠΣΠΑ θα μιλήσει με θέμα «Το διδακτήριο του ΠΣΠΑ. Από τα αρχιτεκτονικά σχέδια στη σχολική καθημερινότητα».
Η εκδήλωση θα κλείσει με παρουσίαση αρχειακών τεκμηρίων για την ιστορία του σχολείου και ξενάγηση του κοινού στους χώρους του από τους μαθητές του Ομίλου.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)