Ενα από τα μείζονα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα αυτά τα 2 χρόνια από την τραγωδία των Τεμπών είναι τι προκάλεσε τελικά την πυρόσφαιρα και τις εκρήξεις που ακολούθησαν μετά τη σύγκρουση των 2 τρένων.
Επί μακρόν υπήρξε συζήτηση για την ύπαρξη ξυλολίου ή άλλης ουσίας πάνω στην μοιραία εμπορική αμαξοστοιχία. Χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξή του τον Απρίλιο του 2024, θέλοντας να αντικρούσει τις κατηγορίες σε βάρος της κυβέρνησης περί συγκάλυψης είχε δηλώσει: «Να συγκαλύψουμε τι; Στο ερώτημα αυτό δεν παίρνουμε απάντηση. Σας ρωτώ, να συγκαλύψουμε τι ακριβώς; Τι; Ότι δήθεν το τρένο μετέφερε ξυλόλιο, εκρηκτικά και ότι εμείς σπεύσαμε την ώρα του ατυχήματος…».
Μάλιστα, είχε κάνει λόγο για θεωρίες συνωμοσίας αναφέροντας, μεταξύ άλλων: «Θα σας πω ένα λάθος το οποίο έγινε: δεν απαντήσαμε με πειστικότητα στις διάφορες θεωρίες συνωμοσίας από την αρχή. Το αφήσαμε. Και ρίζωσαν όλα αυτά: το μπάζωμα, τα εκρηκτικά, το ξυλόλιο».
Ωστόσο, το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για τα Τέμπη, που δόθηκε την Πέμπτη (27/2) είναι αποκαλυπτικό. Στις σελίδες 104-105 γίνεται σαφής αναφορά στον εντοπισμό ξυλόλιου στον τόπο του δυστυχήματος, αποκλείοντας μάλιστα την πιθανότητα η έκρηξη να οφείλεται στην έτερη ουσία που ανιχνεύτηκε, το διοξείδιο του πυριτίου.
Χαρακτηριστικά αναφέρει: «Το γεγονός ότι η πυρκαγιά έχει αφήσει δύο διαφορετικά υπολείμματα αποτελεί άμεση ένδειξη ότι δύο διαφορετικά καύσιμα φαίνεται να εμπλέκονται στο συμβάν: 1) λευκό υπόλειμμα, που είναι SiO2 (σ.σ. διοξείδιο του πυριτιού), χαρακτηριστικό για την καύση λαδιού σιλικόνης, και 2) μαύρο υπόλειμμα με ίχνη ξυλενίου (σ.σ ξυλόλιο), που συνάδει με καύσιμα υδρογονανθράκων. Η μικρή ποσότητα SiO2 που παρατηρήθηκε στη σύγκρουση συμβαδίζει με την τοπική πυρκαγιά μετά την αρχική εκτόνωση, αλλά όχι με την ποσότητα που μπορεί να αναμένεται εάν είχε καεί μεγάλη ποσότητα καυσίμου.
«Ασυνήθιστη παρουσία ξυλενίου στο πρώτο δείγμα»
Σύμφωνα με την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του καθηγητή Κωνσταντόπουλου, «τα 2400 κιλά πυριτιούχου ελαίου μετασχηματιστή θα είχαν ως αποτέλεσμα περίπου 1,94 μετρικούς τόνους διοξειδίου του πυριτίου (SiO₂) ως υπόλειμμα καύσης, το οποίο θα διασκορπιζόταν σε όλες τις
επιφάνειες και θα έδινε μια χαρακτηριστική λευκή, σκονισμένη υφή παντού. Αυτό δεν παρατηρήθηκε σε κλίμακα, εκτός λίγες εντοπισμένες περιοχές όπου κάηκε λάδι μετασχηματιστή». (Εικόνα 66, 485).
«Μια παρατήρηση που μπορεί να σημειωθεί είναι το γεγονός ότι βρέθηκαν ίχνη διαφόρων υδρογονανθράκων, μεταξύ των οποίων
κυρίως ίχνη ξυλενίου, που βρέθηκαν στο δείγμα με αριθμό EMP12-21 σε δείγμα εδάφους στην πλευρά των γραμμών. Όταν μια δεύτερη δειγματοληψία και ανάλυση πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2023, δύο δείγματα εδάφους που ελήφθησαν ακριβώς από την ίδια περιοχή (δείγματα με αριθμούς EMP51-5 και EMP51-6) δεν περιείχαν καθόλου ξυλόλιο, γεγονός που υποδεικνύει ότι το ξυλόλιο δεν υπάρχει κανονικά ως αποτέλεσμα ρύπανσης ή άλλων φυσικών λόγων. Αυτό ενισχύει την ασυνήθιστη παρουσία ξυλενίου στο πρώτο
δείγμα» αναφέρει το πόρισμα.
Και τονίζει με νόημα: «Εάν είχε γίνει σωστή δειγματοληψία και ανάλυση στον τόπο του δυστυχήματος την 1 Μαρτίου 2023 (10-12 ώρες μετά το δυστύχημα)
θα υπήρχαν αρκετές πληροφορίες για τον προσδιορισμό του τύπου και της θέσης της πηγής για το άγνωστο καύσιμο».
Ν.Παππάς: Σαφής νύξη σε ίχνη ξυλολίου
«Πριν από μία ώρα ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ έδωσε στη δημοσιότητα το πόρισμά του. Στη σελίδα 104 κάνει σαφώς νύξη σε ίχνη ξυλολίου. Και ότι υπήρχαν δύο γραμμές υπολειμμάτων από καύσιμα. Και ότι τα έλαια σιλικόνης, παρά τα όσα έλεγαν διάφορα φερέφωνα όλο αυτό το διάστημα, δεν είναι ικανά να προκαλέσουν την πυρόσφαιρα» ανέφερε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Παππάς, σε παρέμβασή του στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά στη συζήτηση του νομοσχεδίου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Σημειώνεται ότι κατά την παρουσίαση του πορίσματος στην συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στην ΕΣΗΕΑ, έγινε αναφορά σε προσομοιώσεις και εκθέσεις ειδικών που υποδεικνύουν την πιθανή παρουσία ενός άγνωστου μέχρι στιγμής καυσίμου.