Με τα χιλιάδες καραβάνια Αφρικανών προσφύγων να διασχίζουν με κίνδυνο της ζωής τους τη Μεσόγειο για να φτάσουν στην Ευρώπη, ελάχιστοι θα πίστευαν ότι η Αφρική έχει δυνατότητες να εξελιχθεί σε μια παγκόσμια οικονομική δύναμη.
Κι όμως, έκθεση της Αφρικανικής Τράπεζας Εξαγωγών-Εισαγωγών (Afreximbank) αποτυπώνει τις προοπτικές της μαύρης ηπείρου για το 2024 με ιδιαίτερα θετικό τρόπο.
Με τίτλο «Μια ανθεκτική Αφρική: Παρέχοντας ανάπτυξη σε έναν ταραγμένο κόσμο» (A Resilient Africa: Deliving Growth in a Turbulent World), περιγράφει λεπτομερώς την πρόσφατη οικονομική ανάπτυξη και τις μελλοντικές προβλέψεις.
Σύμφωνα με το Associated Press, το 2024, το συνδυασμένο ΑΕΠ της ηπείρου αυξήθηκε κατά 3,5% εν μέσω συνεχιζόμενων παγκόσμιων συγκρούσεων και αβεβαιότητας, όταν το ΑΕΠ των ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 2,5%.
Επεκτεινόμενες Αφρικανικές Οικονομίες
Αν και η ανάπτυξη είναι ορατή, μια σειρά από γεωπολιτικά εμπόδια έχουν εμποδίσει την μεγαλύτερη ανάπτυξη. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και τα ζητήματα της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού από το 2021 μέχρι σήμερα έχει περιορίσει το Αφρικανικό εμπόριο.
Το Carnegie Endowment for International Peace (CEIP) δημοσίευσε την ετήσια λίστα με τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου. Μεταξύ των κορυφαίων επιδόσεων στον κόσμο για το 2024 είναι εννέα αφρικανικές χώρες, πέντε από τις οποίες βρίσκονται στη Δυτική Αφρική:
- Νίγηρας
- Σενεγάλη
- Λιβύη
- Ρουάντα
- Ακτή Ελεφαντοστού
- Τζιμπουτ;
- Αιθιοπία
- Γκάμπια
- Γκάνα.
Τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία έρχονται από τον Νίγηρα ο οποίος είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία της Αφρικής, παρά την πολιτική αστάθεια καθώς το 2023, ο στρατός ανέτρεψε με πραξικόπημα τους δημοκρατικά εκλεγμένους ηγέτες της χώρας, Μαχαμαντού Ισούφου και Μοχάμεντ Μπαζούμ.
Η ιστοσελίδα του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών της Αφρικής εξηγεί πως το πραξικόπημα φρέναρε την αστρονομική ανάπτυξη του ΑΕΠ από 26% στο 7% το 2023. Προβλέπει ωστόσο, ότι ακόμη κι αν η οικονομική διαχείριση της στρατιωτικής χούντας του Νίγηρα βλάπτει την οικονομία, η χώρα αναμένεται να καταγράψει ανάπτυξη 12,5% του ΑΕΠ το 2025.
Το succes story της Σενεγάλης
Η Σενεγάλη, αναφέρεται σε έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) το 2023 ως «μία από τις ισχυρότερες αναπτυσσόμενες οικονομίες στην υποσαχάρια Αφρική».
Όπως οι περισσότερες οικονομίες του κόσμου, είδε μια πτώση μετά την πανδημία και το δημόσιο χρέος εξακολουθεί να είναι ένα σημαντικό κομμάτι του ΑΕΠ. Παρόλα αυτά, η Σενεγάλη αναδεικνύεται ως μία από τις πιο συναρπαστικές διεθνείς επενδυτικές ευκαιρίες της ηπείρου.
Φέτος είναι η πρώτη φορά που η Σενεγάλη εξήγαγε εγχώριο αργό πετρέλαιο, μετά την παραγωγή της πρώτης παρτίδας της τον Ιούνιο.
Ο παγκόσμιος όμιλος πετρελαίου Woodside Energy δημοσίευσε τα αποτελέσματα του πρώτου του έργου παραγωγής πετρελαίου στο Sandomar Field, μια υπεράκτια εγκατάσταση νότια της πρωτεύουσας, Ντακάρ.
Αξιοποίηση ορυκτού πλούτου
Τα τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου της Σενεγάλης θα βοηθήσουν στην σταθεροποίηση της οικονομίας της τα επόμενα χρόνια. Εν τω μεταξύ, η LNG Prime δημοσίευσε ένα άρθρο σχετικά με το έργο Greater Tortue Ahmeyim της BP για πλωτό υγροποιημένο φυσικό αέριο (FLNG), το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη.
Αυτό σημαίνει ότι η Σενεγάλη θα ενταχθεί έως το τέλος του 2024, στην παγκόσμια κοινότητα παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG.
Παράλληλα, η χώρα είναι πλούσια σε φωσφορικά άλατα τα οποία σύμφωνα με την Energy Capital & Power, είναι αρκετά για τα επόμενα 500 χρόνια.
Πολλοί χαρακτηρίζουν την Αφρική εδώ και χρόνια ως ο «κοιμισμένος γίγαντας».
Το 2009, ο Michael Morris δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο, Awakening Africa’s Sleeping Giant – Prospects for Commercial Agriculture in the Guinea Savannah Zone and Beyond.
Το βιβλίο συγκρίνει την ιδιαίτερα εύφορη περιοχή της υποσαχάριας Γουινέας με τη Βραζιλία και την Ταϊλάνδη, οι οποίες κατάφεραν να αυξήσεις τις παγκόσμιες εξαγωγές τους σε κρίσιμες παγκόσμιες αγορές σε μια εποχή που η αξία των εξαγωγών της Αφρικής έπεφτε.
Πριν από 15 χρόνια, η υποσαχάρια Δυτική Αφρική, αδρανοποιήθηκε λόγω σοβαρών πολιτικών και βίαιων συγκρούσεων.
Όμως η εικόνα της Αφρικής αλλάζει. Η Γκάνα είναι σήμερα ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός κακάο στον κόσμο, μετά τη γειτονική Ακτή Ελεφαντοστού.
Το οικονομικό θαύμα της Γκάνας
Το 2021, ο Πρόεδρος της Γκάνα Nana Addo Dankwa Akufo-Addo μίλησε στο Ομοσπονδιακό Συμβούλιο της Ελβετίας, κηρύσσοντας μια νέα εποχή παραγωγής της Γκάνας.
«Η Γκάνα δεν θέλει πλέον να εξαρτάται από την παραγωγή και την εξαγωγή πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένων των κόκκων κακάο», δήλωσε ο Πρόεδρος Akufo-Addo. «Σκοπεύουμε να επεξεργαζόμαστε εμείς όλο και περισσότερο από το κακάο της χώρας μας με στόχο να παράγουμε περισσότερη σοκολάτα μόνοι μας».
Νωρίτερα το 2024, ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανιών της Γκάνας (AGI) Dela Gadzanku δημοσιοποίησε την πρόθεσή του να χτίσει έναν κόμβο παραγωγής σοκολάτας στην περιοχή Volta.
Ο Gadzanku αποκάλυψε τις φιλοδοξίες του σε μια δημόσια εμφάνιση στο δημοτικό σχολείο Ho, δηλώνοντας ότι η περιοχή «αξίζει ένα εργοστάσιο σοκολάτας».
Ο δρόμος ωστόσο προς αυτή τη νέα οικονομική άνθιση της Αφρικής περνά μέσα από σοβαρά εμπόδια και παγίδες.
Η εκτίναξη των τιμών στα προϊόντα αυτά, οι λαθρέμποροι που εκμεταλλεύονται το εθνικό προϊόν της χώρας, η κλιματική αλλαγή, η παράνομη εξόρυξη χρυσού και φυσικά η τεράστια διαφθορά στις κυβερνήσεις κάνουν τον κοιμισμένο γίγαντα να ξυπνά αργά.
(με πληροφορίες από Associated Press)