Το τέλος των ψευδαισθήσεων της Δύσης και η νέα πραγματικότητα

Ώρα να επιλέξουμε τη σωστή στάση που πρέπει να κρατήσουμε σε έναν κόσμο που αλλάζει και γίνετε πολυκεντρικός.
da-kuk via Getty Images

Οι επιπτώσεις του ρωσο-ουκρανικού πολέμου καθώς και οι εξελίξεις που τον ακολουθούν, καταδεικνύουν εμφατικά ότι η Δύση δεν ταυτίζεται πλέον με τις αλλαγές που συντελούνται στον κόσμο και ο κόσμος δεν περιστρέφεται γύρω από τη αυτή, η οποία ταυτόχρονα χάνει και τη μεγάλη εικόνα.

Ο μεγάλος χαμένος από την όλη κατάσταση, φαίνεται πως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία από την αρχή του πολέμου προσπάθησε με τις Ηνωμένες Πολιτείες να απομονώσουν τη Ρωσία, οδηγώντας την σε οικονομικό στραγγαλισμό. Μέσα στο χάος που έχει προκαλέσει η επικείμενη (στις 21 Ιουλίου) διακοπή παροχής φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1 σε όλη την Ευρώπη, οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν πληθώρα εσωτερικών ζητημάτων (με κυριότερες την Ιταλία, τη Γερμανία και τη Γαλλία), κυρίως λόγω της ανησυχίας για έναν δύσκολο χειμώνα και της εκτόξευσης του πληθωρισμού.

Πέραν αυτών, «η συνεχόμενη αναζήτηση του εαυτού της» προκειμένου να καταφέρει να δημιουργήσει ένα ενιαίο μέτωπο έναντι των δυσκολιών που αντιμετωπίζει, καταδεικνύουν πως ο δρόμος για μια ενωμένη και ισχυρή Ευρώπη έχει ακόμα πολλά εμπόδια να ξεπεράσει, ωστόσο ο αγώνας συνεχίζεται, αναζητώντας ενεργειακά σωσίβια είτε στο Αζερμπαϊτζάν, είτε στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου στις 17 Ιουλίου υπεγράφη Μνημόνιο Κατανόησης με την Αίγυπτο και το Ισραήλ για τη μεταφορά φυσικού αερίου.

Ο έτερος σύμμαχος, οι Ηνωμένες Πολιτείες, συνεχίζουν σθεναρά την προσπάθεια ενίσχυσης της Ουκρανίας στον αγώνα με την Ρωσία και παράλληλα προσπαθούν να ανταπεξέλθουν των συνεπειών που έχει προκαλέσει ο πόλεμος, παγκοσμίως. Σε μια κίνηση να εξασφαλίσει δεσμεύσεις για έναν περιφερειακό άξονα ασφαλείας στη Μέση Ανατολή και την άμεση αύξηση της παραγωγής και της απρόσκοπτης ροής πετρελαίου προς την Αμερική, ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν μετέβη στο Ισραήλ αρχικώς και εν συνεχεία στη Σαουδική Αραβία (13-16 Ιουλίου).

Στη συνάντηση που είχε στη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας με άραβες ηγέτες, ο Πρόεδρος Μπάιντεν υποσχέθηκε ότι η χώρα του «δεν θα γυρίσει την πλάτη» στη Μέση Ανατολή, ώστε να επωφεληθούν άλλες δυνάμεις (Κίνα, Ρωσία), υπογράφοντας ταυτόχρονα 18 συμφωνίες συνεργασίας σε διάφορους τομείς (διάστημα, χρηματοοικονομικά, ενέργεια, υγεία).

Ουσιαστικά όμως, οι πραγματικοί στόχοι της επίσκεψης αυτής δεν επιτεύχθηκαν, ενώ παράλληλα ο ηγέτης των Δημοκρατικών δέχθηκε σφοδρή κριτική για την επίσκεψη στη συγκεκριμένη χώρα, που πριν τρία χρόνια ήθελε να καταστήσει κράτος-παρία.

Από την αντίπερα όχθη, παρά τις κυρώσεις από τη Δύση, η Ρωσία κατέγραψε πλεόνασμα 70 δισ. δολάρια (το μεγαλύτερο από το 1994), από εξαγωγές πετρελαίου, φυσικού αερίου και άλλων αγαθών κυρίως προς τις χώρες της Ασίας.

Παράλληλα, η κίνηση να ενεργοποιηθεί ο διάδρομος INSTC, προκάλεσε γεωπολιτικό σεισμό. Πρόκειται για μια διαδρομή που συνδέει τη Ρωσία με την Ινδία μέσω του Ιράν, είναι φθηνότερη κατά 30% και 40% συντομότερη από την κλασική διαδρομή μέσω της Διώρυγας του Σουέζ και επιπρόσθετα, μπορεί να συνδεθεί με τον κινεζικό «Δρόμο του Μεταξιού» (Belt and Road Initiative - BRI).

International North-South Transport Corridor (INSTC).

Το όλο εγχείρημα, που συνδέει τις δυο (τρεις με την Κίνα) χώρες που ανήκουν στον οργανισμό BRICS (Βραζιλία – Ρωσία – Ινδία – Κίνα – Νότια Αφρική), αποτελεί ξεκάθαρη υπονόμευση των Ευρωατλαντικών συμμαχιών/συνεργασιών στην περιοχή και ευνοεί τα σχέδια ενοποίησης που προωθούν από κοινού αυτά τα κράτη στην Ευρασία.

Παράλληλα, αναβαθμίζεται ο ρόλος του Ιράν στην περιοχή, στην οποία θα αποτελεί κεντρικό κρίκο σύνδεσης Ρωσίας – νότιας Ασίας και επιπρόσθετα, από τα έσοδα των διαμετακομίσεων, θα διευκολυνθεί ο αγώνας κατά των επιπτώσεων από τις τεράστιες αμερικανικές κυρώσεις.

Σε αυτό το σύνθετο πλαίσιο που έχει δημιουργηθεί, η ομάδα BRICS, δημιούργησε μεγάλες αναταράξεις μετά την σύνοδο κορυφής στις 23-24 Ιουνίου (14η σύνοδος), με τις ανακοινώσεις, τις δηλώσεις και διαρροές που ακολούθησαν. Αυτή που προκάλεσε την μεγαλύτερη έκπληξη ήταν η δήλωση ότι Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία και Τουρκία (ενδιαφέρον δείχνουν και η Ινδονησία και η Αργεντινή) αναμένεται να ενταχθούν μελλοντικά στην ομάδα.

Συμπερασματικά, τα όσα θέλουν να πιστεύουν στην Δύση περί «απομόνωσης της Ρωσίας» και «οικονομικής καταστροφής της», καθίστανται πλέον γραφικά. Η στάση της Δύσης γενικότερα (και ειδικότερα της Ε.Ε.), να ακολουθήσουν την πολιτική του κατευνασμού στις επιθετικές κινήσεις της Ρωσίας (κρίσεις με την Ουκρανία 2006 και 2009, Γεωργία 2008, Κριμαία 2014), φανερώνουν ότι το «πάθημα του Μονάχου» (1938), δεν έγινε μάθημα για την Ευρώπη.

Κάποια στιγμή θα πρέπει να σταματήσει το αφήγημα περί ήττας της Ρωσίας και να επιλέξουμε τη σωστή στάση που πρέπει να κρατήσουμε σε έναν κόσμο που αλλάζει και γίνετε πολυκεντρικός, με αρκετές χώρες να αναβαθμίζουν τον ρόλο τους σε μια ιστορικής σημασίας αναδιάταξη των κρατών εντός και εκτός της Δύσης (NATO, ομάδα QUAD, ομάδα BRICS, Σύμφωνο Συνεργασίας της Σαγκάης κ.α.).

Δημοφιλή