Με αφορμή τις οικοδομικές αυθαιρεσίες του ξενοδοχείου «Coco-Mat Athens BC» αναδείχθηκε η ανεπάρκεια (επιεικώς) των δημοσίων υπηρεσιών και ιδίως της Πολεοδομίας του Δήμου Αθηναίων να προστατεύσουν τους αρχαιολογικούς χώρους και το περιβάλλον, μολονότι έχει προβλεφθεί επαρκής νομική προστασία από το νόμο και τις διεθνείς συμβάσεις για τη προστασία του μνημείου της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, που είναι η Ακρόπολη και ο περιβάλλον αυτή αρχαιολογικός χώρος.
Η ιδιοκτήτρια του ξενοδοχείου Μπλε Κέδρος με αναθεώρηση της άδειας δόμησης προχώρησε σε επεκτάσεις του ξενοδοχείου σε ύψος 36,5 μέτρα καθ’υπέρβαση του ανώτατου ύψους για την περιοχή της Ακρόπολης, που έχει ορισθεί με απόφαση του ΚΑΣ στα 24 μέτρα. Με απόφαση του ΣΤΕ ζητήθηκε η αναθεώρηση της άδειας δόμησης, που εκδόθηκε από την Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Αθηναίων, γιατί δεν έλαβε την έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού με τη σύμφωνη γνώμη του ΚΑΣ και διατάχθηκε η κατεδάφιση όλων των αυθαιρέτων κατασκευών, που υπερβαίνουν το παραπάνω ύψος.
Στη συνέχεια με πρόσφατη απόφαση του ΣΤΕ δόθηκε τρίμηνη προθεσμία για την εκπόνηση ειδικών μελετών με σκοπό την κατεδάφιση και λόγω της «δυσχέρειας που αντιμετωπίζει ο Δήμος Αθηναίων να συμμορφωθεί μεν την απόφαση» ορίστηκε εντεταλμένος δικαστής να παρακολουθεί τη διαδικασία της συμμόρφωσης.
Η απόφαση κοινοποιήθηκε στην αρμόδια για την κατεδάφιση Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, αλλά ο Περιφερειάρχης δήλωσε, ότι δεν έχει μηχανήματα προς κατεδάφιση και στο Υπουργείο Τουρισμού για την ανάκληση της άδειας λειτουργίας του ξενοδοχείου, ώσπου να υπάρξει πλήρης συμμόρφωση προς τις δικαστικές αποφάσεις, αλλά το ξενοδοχείο εξακολουθεί να λειτουργεί ακόμα παρά τις αυθαιρεσίες.
Δεν μπορώ να προβλέψω την εξέλιξη της υπόθεσης, αλλά η πείρα μου με διδάσκει, ότι κατεδαφίσεις αυθαιρέτων κτιρίων τέτοιου μεγέθους δύσκολα υλοποιούνται.
Σαφώς από την υπόθεση διαφαίνεται η συνήθης επιλεκτική μεταχείριση των επωνύμων από τη δημόσια διοίκηση, κυρίως τους ΟΤΑ και τη δικαιοσύνη, αλλά προκύπτουν και διάφορα ερωτήματα, στα οποία δεν πρόκειται να δοθεί άμεση απάντηση από τους αρμόδιους, που δεν συνηθίζουν να λογοδοτούν ή έμμεση με την επιβολή ποινικών και πειθαρχικών κυρώσεων στους υπαιτίους, που εκδώσανε παράτυπη άδεια οικοδομής.
Προκαλεί εντύπωση η ολιγωρία του Δήμου Αθηναίων να προστατεύσει αυτεπάγγελτα τον αρχαιολογικό χώρο και το θέμα ανακινήθηκε με την πρωτοβουλία και κινητοποίηση κατοίκων, αλλά και η επισήμανση από το ΣΤΕ για τις δυσχέρειες, που αντιμετωπίζει ο Δήμος Αθηναίων να συμμορφωθεί προς την απόφαση, που σημαίνει ότι από εγγενείς δυσχέρειες ο Δήμος Αθηναίων δεν σέβεται ούτε τη νομιμότητα ούτε τις δικαστικές αποφάσεις, οπότε αποτελεί υποχρέωση της Υπουργού Εσωτερικών και της ΕΑΔ να διερευνήσει το όλο ζήτημα,
Με το άρθρο 232Α του παλιού ΠΚ η μη συμμόρφωση προς δικαστική διαταγή ή απόφαση συνιστούσε ποινικό αδίκημα, αλλά η πολύ χρήσιμη αυτή διάταξη καταργήθηκε με το νέο ΠΚ και πρέπει να θεσπισθεί εκ νέου.
Οι αυθαίρετες κατασκευές εντός ή εκτός σχεδίου πόλεως διαπιστώνονται με αυτοψία και συντάσσεται πρωτόκολλο βάση του οποίου διατάσσεται για τις εκτός σχεδίου η κατεδάφιση τους, για τις εντός σχεδίου εφόσον συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις μπορούν να νομιμοποιηθούν όχι όμως για παραβάσεις του νόμου για την προστασία των αρχαιοτήτων. Το πρωτόκολλο κατεδάφισης ως διοικητική πράξη είναι άμεσα εκτελεστό, εάν όμως ασκηθεί προσφυγή εναντίον του στα διοικητικά δικαστήρια τότε η εκτέλεση μπορεί να ανασταλεί με προσωρινή διαταγή του δικαστή ή με δικαστική απόφαση.
Το Δημόσιο δεν διαθέτει ούτε μηχανήματα ούτε προσωπικό για τις κατεδαφίσεις, οι οποίες διενεργούνται από ιδιώτες εργολάβους, που διαθέτουν προσωπικό και μηχανήματα και επιλέγονται κατόπιν μειοδοτικών διαγωνισμών. Όμως το όλο σύστημα παρουσιάζει δυσχέρειες γιατί δεν εμφανίζονται εργολάβοι στο διαγωνισμό ή οι αναδειχθέντες εργολάβοι παραιτούνται με αποτέλεσμα να προκύπτουν δυσχέρειες για τις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων.
Η μόνη λύση είναι η ίδρυση αυτόνομης δημόσιας υπηρεσίας με ίδιο προσωπικό και ίδια μηχανήματα σαν τη παλιά ΜΟΜΑ με μόνη αποστολή τη κατεδάφιση αυθαιρέτων κατασκευών.
Λέανδρος Τ.Ρακιντζής
Αρεοπαγίτης ε.τ.