Το ηφαίστειο της Σαντορίνης είναι από τα μεγαλύτερα υποθαλάσσια ενεργά ηφαίστεια στο κόσμο. Η μεγαλύτερή του έκρηξη συνέβη κατά την διάρκεια της Ύστερης Εποχής του Χαλκού πριν από 3.600 χρόνια (το 1620 π.Χ). Η έκρηξη προκάλεσε παλιρροϊκό κύμα και συνέβαλε καθοριστικά στην κατάρρευση του Μινωικού πολιτισμού, 70 ναυτικά μίλια νότια της Σαντορίνης.
Η τεράστια μάζα ελαφρόπετρας που εκτινάχθηκε κατά την ηφαιστειακή έκρηξη κάλυψε την επιφάνεια της θάλασσας σε μία ευρεία περιοχή που εν συνεχεία ξεβράστηκε στις ακτές σε υψηλότερα επίπεδα από το τσουνάμι που προκλήθηκε από την έκρηξη. Ελαφρόπετρα επίσης βρέθηκε στις βόρειες ακτές της Κρήτης, στις ακτές της Ανάφης, της Λήμνου, της Πάρου, της Σαμοθράκης, της Κύπρου, της Τουρκίας ακόμη και του Ισραήλ.
Μέχρι πριν λίγες ημέρες, οι αρχαιολόγοι δεν είχαν εντοπίσει κάποιο ανθρώπινο θύμα της έκρηξης. Ακόμη και στον αρχαιολογικό χώρο στο Ακρωτήρι στη Σαντορίνη δεν έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα ανθρώπινα λείψανα.
Η πρώτη φορά
Όλα αυτά όμως μέχρι χθες, καθώς μια ομάδα αρχαιολόγων και γεωεπιστημόνων στην Τουρκία, πραγματοποιώντας ανασκαφές σε ένα αρχαιολογικό χώρο κοντά στον κόλπο του Τσεσμέ-Μπαγκλαρασί, στη δυτική ακτή της Τουρκίας, ανακάλυψαν τα λείψανα ενός άνδρα νεαρής ηλικίας και ενός σκύλου που σκοτώθηκαν από το τσουνάμι που προκλήθηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης.
Παρά το γεγονός ότι η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας είναι μια από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές στην καταγεγραμμένη ιστορία του πλανήτη, αυτή είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτονται λείψανα θυμάτων του γεγονότος.
Η πρόσφατη ανακάλυψη της ομάδας δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα στο Proceedings of the National Academy of Sciences.
«Η έκρηξη της Θήρας της Ύστερης Εποχής του Χαλκού ήταν μια από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές που έγιναν μάρτυρες στην ανθρώπινη ιστορία», έγραψαν οι ερευνητές στην εργασία τους. «Ο αντίκτυπος, οι συνέπειές του και ο χρονισμός του κυριαρχούν στον λόγο των αρχαίων μεσογειακών μελετών για σχεδόν έναν αιώνα.
«Παρά την υψηλή ένταση της έκρηξης και τις δυνατότητες δημιουργίας τσουνάμι, λίγες τέτοιες αναφορές έχουν καταγραφεί. Αντίθετα, οι περιγραφές των κοιτασμάτων ελαφρόπετρας, τέφρας και τέφρας δημοσιεύονται ευρέως», αναφέρουν οι συν-συγγραφείς της μελέτης ο Beverly Goodman, θαλάσσιος γεωαρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα στο Ισραήλ, και ο Vasıf Şahoğlu, θαλάσσιος αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας στην Τουρκία.
Καταστροφικά τσουνάμι
Έκτός από την ηφαιστειακή τέφρα, η ομάδα ανακάλυψε επίσης τα κύματα από το τσουνάμι είχαν επισκεφθεί την ενδοχώρα. Εκτός από τα λείψανα του άνδρα και του σκύλου στην τοποθεσία, οι ερευνητές βρήκαν επίσης κοχύλια και αχινούς.
Η παρουσία του χτυπήματος του τσουνάμι στο Τσεσμέ-Μπαγκλαρασί δείχνει ότι μεγάλα και καταστροφικά κύματα έφτασαν στο βόρειο Αιγαίο μετά την έκρηξη του ηφαιστείου. Προηγουμένως, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, είχε θεωρηθεί ότι αυτή η περιοχή της Μεσογείου δεχόταν μόνο στάχτη από την έκρηξη της Θήρας.
Αντίθετα, φαίνεται τώρα ότι η περιοχή του κόλπου Τσεσμέ-Μπαγκλαρασί χτυπήθηκε από μια σειρά από τσουνάμι, καταστρέφοντας τοπικούς οικισμούς.
Με βάση τη χρονολόγηση που έγινε με τη χρήση ραδιενεργού άνθρακα στις εναποθέσεις από το τσουνάμι στο Τσεσμέ-Μπαγκλαρασί, η ομάδα πιστεύει ότι η έκρηξη του ηφαιστείου συνέβη όχι νωρίτερα από το 1612 π.Χ.
«Ο ανθρώπινος σκελετός εντοπίστηκε περίπου ένα μέτρο κάτω από ένα λάκκο, υποδηλώνοντας ότι ήταν πολύ βαθύς για να βρεθεί και να ανακτηθεί και επομένως έμεινε πίσω», πρόσθεσαν.
Πηγή: gizmondo.com