Έξι τουρκικά κόμματα της αντιπολίτευσης ανακοίνωσαν στις 21 Αυγούστου ότι θα προτείνουν ένα κοινό προεδρικό υποψήφιο για τις εκλογές του Ioυνίου του 2023 και εξέφρασαν τη βεβαιότητα ότι θα μπορούσαν να νικήσουν τον ισχυρό άνδρα της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ωστόσο, το επονομαζόμενο ″τραπέζι των έξι” δεν έχει ακόμα καταλήξει σ′ ένα εκλέξιμο αρχηγό. Η αγγλική έκδοση της Deutsche Welle μέσω ενός εκτενού άρθρου της εξετάζει εξονυχιστικά αυτή την ”εύθραυστη” όπως την χαρακτηρίζει, συμμαχία.
Μετά από χρόνια διαβουλεύσεων, η αντιπολίτευση της Τουρκίας κατάφερε τελικά να σχηματίσει μια συμμαχία στα τέλη του 2021. Το όνομα της συμμαχίας, η οποία αποτελείται από έξι πολιτικά κόμματα, μεταφράζεται ως ”Το Τραπέζι των Εξι”. Μια τέτοια συνεργασία θα φάνταζε αδιανόητη μόλις πριν από λίγα χρόνια.
Στόχος της νέας συμμαχίας είναι να βάλει τέλος στην πολυετή κυριαρχία του κυβερνώντος κόμματος AKP, με επικεφαλής τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η συμμαχία θέλει επίσης να επαναφέρει τη χώρα στο κοινοβουλευτικό σύστημα και όχι στο προεδρικό που της έχει επιβάλει ο ολοένα και πιο αυταρχικός Ερντογάν.
Η επιθυμία τους ταυτίζεται με τους περισσότερους Τούρκους ψηφοφόρους. Σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση της Yoneylem, το 65% όλων των ερωτηθέντων απάντησε πως θέλει να δει την επιστροφή στο κοινοβουλευτικό σύστημα, ενώ μόνο περίπου το 30% επιθυμεί να παραμείνει στο προεδρικό σύστημα.
Οι τουρκικές γενικές εκλογές του 2023 θα διεξαχθούν στις 18 Ιουνίου 2023. Περιλαμβάνουν τις προεδρικές εκλογές για την εκλογή του Προέδρου της Τουρκίας με σύστημα δύο γύρων. Ταυτόχρονα διεξάγονται βουλευτικές εκλογές για την εκλογή 600 βουλευτών στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας. Οι προηγούμενες γενικές εκλογές στην Τουρκία διεξήχθησαν το 2018. Οι εκλογές αυτές σηματοδότησαν τη μετάβαση της χώρας από το κοινοβουλευτικό σύστημα στο προεδρικό, όπως επικυρώθηκε από το συνταγματικό δημοψήφισμα του 2017 με ποσοστό 51,41% των ψήφων υπέρ και 48,59% κατά.
Ωστόσο από τότε αρκετά έχουν αλλάξει. Σύμφωνα με την ίδια δημοσκόπηση της Yoneylem, περίπου το 63% δήλωσε δυσαρεστημένο με τη διακυβέρνηση του ΑΚΡ . Ένα επιπλέον 58% είπε ότι σε καμία περίπτωση δεν θα ψήφιζε τον Ερντογάν στις επόμενες εκλογές.
Το Τραπέζι των Εξι
Τα έξι κόμματα που έχουν σχηματίσει τη συμμαχία είναι: το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης (CHP), το εθνικιστικό Καλό Κόμμα, το συντηρητικό ισλαμιστικό Κόμμα Ευτυχίας, το Κόμμα του Μέλλοντος, το Κόμμα Δημοκρατίας και Προόδου και το Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο αν και υπάρχει εδώ και δεκαετίες, δεν είχε μεγάλη επίδραση τα τελευταία χρόνια.
Το κόμμα Eυτυχίας (SAADET) προήλθε από τη διάσπαση του κόμματος Αρετής, ένα από τα πρώτα πολιτικά ”σπίτια” του Ερντογάν, ενώ το Κόμμα Δημοκρατίας και Προόδου και το Κόμμα του Μέλλοντος ιδρύθηκαν αμφότερα από πρώην συνεργάτες του. Ο Αχμέτ Νταβούτογλου του Κόμματος του Μέλλοντος ήταν κάποτε υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας και στη συνέχεια υπουργός Εξωτερικών. Ο Αλί Μπαμπατζάν του Κόμματος Δημοκρατίας και Προόδου είχε επίσης αρκετούς ανώτερους υπουργικούς ρόλους. Και οι δύο ήταν ιδρυτικά μέλη του ΑΚΡ με τον Ερντογάν μετά την απαγόρευση του κόμματος Αρετής το 2001, μέχρι που, επικρίνοντας τις πολιτικές του Ερντογάν, αποχώρησαν από το ΑΚΡ.
Το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης της χώρας, το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) αποκλείστηκε επίσημα από την συμμαχία καθώς η εμπλοκή οποιουδήποτε κουρδικού πολιτικού κόμματος παραμένει αμφιλεγόμενη στην Τουρκία. Στο παρελθόν, υπήρξαν προσπάθειες να τεθεί εκτός νόμου το HDP λόγω εικαζόμενων δεσμών του με το μαχητικό Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK).
Μέχρι στιγμής δεν έχει ξεκαθαριστεί ποιος από τους ανώτερους πολιτικούς της συμμαχίας του ”Τραπεζιού των Εξι” θα ηγηθεί των προσπαθειών της προεκλογικής εκστρατείας.
Τρία ονόματα φέρονται να διεκδικούν τη θέση.
Οι τρεις υποψήφιοι: Τα υπέρ και τα κατά
Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, επικεφαλής του κεμαλικού CHP, θεωρείται το φαβορί και έχει δηλώσει ότι θα ήταν πρόθυμος να αναλάβει τον ρόλο.
Υπό την ηγεσία του, το CHP πέτυχε ιστορικά αποτελέσματα στις περιφερειακές εκλογές του 2019. Υποψήφιοι του CHP εξελέγησαν και στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της Τουρκίας, την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, όπου το AKP του Ερντογάν είχε στο παρελθόν κυριαρχήσει επί δεκαετίες.
Από την άλλη πλευρά, ο Κιλιτσντάρογλου δεν έχει καταφέρει ποτέ να κερδίσει ο ίδιος εκλογές και οι επικριτές του αμφιβάλλουν αν μπορεί να κάνει αρκετά μεγάλο ”γκελ” στους ψηφοφόρους, ειδικά όταν ανταγωνίζεται μια τόσο ισχυρή προσωπικότητα όπως ο Ερντογάν.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου είναι ένας από τους δημάρχους του CHP που κέρδισαν τις εκλογές. Διοικεί την Κωνσταντινούπολη τα τελευταία τρία χρόνια και αρέσει σε πολλούς ντόπιους ψηφοφόρους, ανεξαρτήτως από την πολιτική τους τοποθέτηση. Σε μια μεγαλούπολη με περισσότερους από 15 εκατομμύρια κατοίκους, ο 52χρονος Ιμάμογλου παρουσιάζεται ως ένας δήμαρχος για όλους τους κατοίκους. Ωστόσο, δέχεται επικρίσεις διότι έλειπε συχνά σε διακοπές κατά τη διάρκεια πρόσφατων κρίσεων ή καταστροφών - κάτι που δεν κάθισε καλά στο ευρύ κοινό.
Ο Μανσούρ Γιαβάς, δήμαρχος της Άγκυρας και έτερος νικητής στις περιφερειακές εκλογές με την υποστήριξη του CHP, είναι επίσης δημοφιλής. Από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του, έχει ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση της διαφθοράς και έχει επίσης δώσει μεγάλη έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος. Η εστίασή του σε αυτά τα θέματα έχει εκτιμηθεί από τους ψηφοφόρους του. Ωστόσο, ο Γιαβάς τυγχάνει επίσης να είναι ένθερμος εθνικιστής, γεγονός που τον καθιστά μια όχι ιδιαίτερα αρεστή επιλογή για πολλούς Κούρδους ψηφοφόρους, των οποίων τα ψηφοδέλτια διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις τουρκικές εκλογές.
Ο Κούρδος πολιτικός με τη μεγαλύτερη επιρροή στην Τουρκία, ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, πρώην συναρχηγός του HDP, και πολλοί άλλοι από τους συντρόφους του στο κόμμα βρίσκονται στη φυλακή. Ορισμένοι Κούρδοι ψηφοφόροι τρέφουν τρομερή δυσαρέσκεια εναντίον της ηγεσίας του AKP εξαιτίας αυτών των πολιτικών διώξεων και δεν αποκλείεται να ψηφίσουν στρατηγικά μόνο και μόνο για να καθαιρέσουν τον Ερντογάν.
Χωρίς αμφιβολία, η συμμαχία συζητά ακόμα ποιος θα μπορούσε να ηγηθεί του αντιπολιτευόμενου μπλοκ. Αλλά το όνομα του πιθανού ηγέτη της συμμαχίας είναι πιθανό να ανακοινωθεί το νωρίτερο στις αρχές του 2023.
Και πάλι, μπορεί να μην έχει και πολύ σημασία ποιος εκπροσωπεί τη συμμαχία των Εξι και θα τεθεί εναντίον του Ερντογάν. Όποιος κι αν είναι έχει ρεαλιστικές πιθανότητες να κερδίσει τις εκλογές του 2023.
Φυσικά, με την προϋπόθεση ότι το ”Τραπέζι των Εξι” θα κατέβει μ′ έναν μόνο υποψήφιο και ότι η εύθραυστη αυτή συμμαχία θα κρατήσει μέχρι τις επόμενες προεδρικές εκλογές του Ιουνίου.
Πηγή: DW