Αν και ο Ταγιπ Ερντογάν αποδείχθηκε πολιτικά εφτάψυχος, κερδίζοντας μια ακόμη εκλογική αναμέτρηση, δεν διαφαίνεται το ίδιο και για την τουρκική λίρα που συνεχίζει να κατρακυλά σε «ιστορικά βάθη».
Η διαφαινόμενη στροφή 180 μοιρών στην οικονομική πολιτική της Τουρκίας, από τις πρώτες κιόλας ημέρες της νέας θητείας του, θεωρείται βέβαιη μετά και την τοποθέτηση στη θέση του υπουργού Οικονομικών και της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας, δύο ανθρώπων, με ισχυρά αμερικανικές επιρροές και διάθεση να επιστρέψουν σε πιο ορθολογικές επιλογές.
Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει το Associated Press, η παρατεταμένη αβεβαιότητα σχετικά με την οικονομική κατεύθυνση της νέα κυβέρνησης Ερντογάν συνεχίζει να έχει άμεσες επιπτώσεις στην λίρα, που δεν μπορεί να ανακάμψει.
Από την αρχή του 2023 η τουρκική λίρα έχει χάσει το 20% της αξίας της έναντι του δολαρίου ενώ αυτή την εβδομάδα, έχει υποχωρήσει σε νέα χαμηλά επίπεδα ρεκόρ κατά 7% την Τετάρτη, 0,5% την Πέμπτη και 1,6% σήμερα Παρασκευή φτάνοντας στα 23,54 έναντι του δολαρίου.
Οι αναλυτές εκτιμούν, ότι η πτωτική πορεία της θα συνεχιστεί ενώ και ο πληθωρισμός δεν θα καταφέρει να μειωθεί εύκολα, με τις τιμές στα ενοίκια και τα τρόφιμα να τον τροφοδοτούν.
Οι αγορές δεν εμπιστεύονται τον Ερντογάν
Το γεγονός, ότι η οικονομική πολιτική της χώρας επέμεινε στα χαμηλά επιτόκια για πάνω από ένα χρόνο, κάνει σήμερα δύσκολη και χρονοβόρα τη διαδικασία αποκλιμάκωσης του ενώ οι αγορές εμφανίζονται δύσπιστες ως προς την ελευθερία κινήσεων που θα μπορεί εντέλει να έχει το δίδυμο Μεχμέτ Σιμσέκ και Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν
«Οι αγορές δεν έχουν πειστεί ακόμη για την επιστροφή του Ερντογάν στις παραδοσιακές πολιτικές», είπε ο Οζλέμ Ντεριτσί Σερνγκούλ οικονομολόγος στο Istanbul Spinn Consultancy.
«Υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με το εάν ο Ερντογάν θα επιτρέψει απεριόριστη ανεξαρτησία στην κεντρική τράπεζα και σε άλλους θεσμούς ή θα έχει και πάλι τον πρώτο και τελευταίο λόγο», υπογραμμίζει.
Ερωτηματικά για τον πραγματικό πληθωρισμό
Το βασικό επιτόκιο της Τουρκίας είναι σήμερα στο 8,5% από 19% το 2021 και παρέμεινε σε αυτό το επίπεδο ακόμη κι όταν ο πληθωρισμός έφτασε στο εκπληκτικό 85% πέρυσι.
Η επίσημη στατιστική υπηρεσία τον υπολογίζει στο 39,5% τον Μάιο, αν και οι αγορές λαμβάνουν πλέον πολύ σοβαρά υπόψιν τους τις αναφορές ανεξάρτητων οικονομολόγων για «μαγειρεμένα» στοιχεία και έναν πληθωρισμό γύρω στο 120%.
Ενας ακόμη λόγος που δεν στηρίζουν την τουρκική οικονομία, είναι η επιθετική παρέμβαση της κυβέρνησης στις αγορές για να στηρίξει τη λίρα ενόψει των εκλογών, εξαντλώντας τα αποθέματα ξένου συναλλάγματος της Τουρκίας για να διατηρήσει τη συναλλαγματική ισοτιμία υπό έλεγχο.
«Η πίεση στη λίρα ήταν υψηλή εδώ και αρκετό καιρό, αλλά οι υπερβολικές παρεμβάσεις της κεντρικής τράπεζας εμπόδιζαν το νόμισμα να εκτοξευτεί τις τελευταίες εβδομάδες ή μήνες», υποστηρίζει ο Σενγκούλ.
Ο υψηλός πληθωρισμός πιέζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις καθώς τρόφιμα και υπηρεσίες έχουν εκτοξευτεί. Μια αδύναμη λίρα, σημαίνει ότι η Τουρκία, η οποία εξαρτάται από τις εισαγόμενες πρώτες ύλες, θα πρέπει να πληρώσει περισσότερα για τα πάντα, από την ενέργεια μέχρι τα σιτηρά που τιμολογούνται σε δολάρια.
(με πληροφορίες από Associated Press)