Του Μανώλη Μουράτογλου
Τα drones τα οποία έχουν αναπτυχθεί από διάφορες τουρκικές εταιρείες αποτελούν τον Δρόμο του Μεταξιού της Τουρκίας. Μια αλυσίδα συμμαχιών που εκτείνεται από τη Λιβύη, τη Συρία, το Κατάρ, την Ουκρανία, το Αζερμπαϊτζάν, μέχρι το Μαρόκο και με φιλοδοξίες για επέκταση και σε άλλες χώρες της Αφρικής, όπως η Τυνησία, της Μέσης Ανατολής, όπως η Σαουδική Αραβία και της Ασίας, όπως το Καζακστάν και η Ινδονησία.
Τα τουρκικά drones έχουν αποδείξει ότι λειτουργούν. Έχουν συμβάλλει στην απόκρουση επιθέσεων των κυβερνητικών δυνάμεων της Συρίας στο Ιντλίμπ. Είχαν καθοριστική συμμετοχή στην ανατροπή των συσχετισμών στα μέτωπα της Λιβύης. Οδήγησαν την επιτυχία των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Μπορούν να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο ενάντια στους αποσχιστές του Ντονμπάς στην Ουκρανία, αν χρησιμοποιηθούν πέρα από αποστολές περιπολίας και αναγνώρισης.
Η λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα αυτών των drones και των όπλων που μεταφέρουν, αποτελεί τον λόγο που η Τουρκία τα χρησιμοποιεί χωρίς δισταγμούς. Αποτελούν επίσης και τον λόγο που διάφορες χώρες σκέπτονται σοβαρά την απόκτησή τους.
Ένας επιπρόσθετος λόγος που συμβάλλει στον προσανατολισμό κάποιων χωρών για την απόκτησή τους, είναι η στάση που κρατούν κάποιες χώρες της Δύσης. Οι ΗΠΑ και άλλες δυτικές χώρες με προηγμένη τεχνολογία στα οπλικά συστήματα, δεν είναι πρόθυμες να τα εξάγουν σε διάφορες χώρες, για διάφορους λόγους. Ιδίως σε αυτές, που η Δύση θεωρεί ότι δεν διακρίνονται για τη λειτουργία των δημοκρατικών τους θεσμών και για τη «συνετή» διαχείριση της εξωτερικής τους πολιτικής. Η Άγκυρα προφανώς, πραγματοποιεί τέτοιου είδους αξιολογήσεις με πολύ πιο ελαστικά κριτήρια.
Περίπου τα ίδια κριτήρια χρησιμοποιεί και το Πεκίνο για τις εξαγωγές του. Μέσα στα πλαίσια αυτά, η Ουάσιγκτον προτιμά να στρέφεται η διεθνής ζήτηση drones προς την Τουρκία, παρά προς την Κίνα. Η Τουρκία εξακολουθεί να παραμένει μέλος του ΝΑΤΟ και να διατηρεί σημεία επαφής με τη Δύση, επομένως εξακολουθεί να είναι προτιμητέα σε σύγκριση με την Κίνα ή τη Ρωσία.
Κλασσικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση του Καζακστάν. Για την Άγκυρα, το Καζακστάν θεωρείται μέρος του ευρύτερου «τουρκικού κόσμου». Από την άλλη, το Καζακστάν βρίσκεται σε καθοριστικό σημείο της Belt and Road Initiative (BRI) της Κίνας. Ενώ το Καζακστάν είχε αποφασίσει να προμηθευτεί κινεζικά drones, μετά από κατάλληλες κινήσεις άλλαξε την απόφασή του και αποκτά τουρκικά.
Η Σαουδική Αραβία για μεγάλο χρονικό διάστημα ζητούσε από τις ΗΠΑ να την προμηθεύσουν με drones. Η άρνηση της Ουάσιγκτον την έστρεψε προς την Κίνα, με αποτέλεσμα να ενεργοποιηθούν οι Αμερικανοί. Μετά τη Σύνοδο της Αλ Ούλα και παρά το ότι οι εντάσεις ανάμεσα στη Σαουδική Αραβία και στην Τουρκία δεν έχουν κοπάσει, το Ριάντ στράφηκε προς την Άγκυρα για την προμήθεια drones.
Τα τουρκικά drones αποτελούν κλασσικό παράδειγμα του πώς η στρατιωτική τεχνολογία διαμορφώνεται σε καταλύτη της εξωτερικής πολιτικής και των γεωπολιτικών δυναμικών. Μια προσπάθεια που ξεκίνησε στις αρχές του 21ου αιώνα και οδήγησε την ανάπτυξη της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας σε πολύ υψηλά επίπεδα. Τώρα, η Τουρκία αποτελεί μια εξαγωγική χώρα στον χώρο των εξοπλισμών η οποία επιτρέπει στις μικρότερες χώρες και όχι μόνο, να βρουν αυτό που χρειάζονται. Και ταυτόχρονα, να διαμορφώνει τον δικό της Δρόμο του Μεταξιού.