Ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ και ο ηγέτης της Β. Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν, θα είναι όλο χαμόγελα την Τετάρτη, όταν βρεθούν στο Βιετνάμ για μία συνάντηση που φιλοδοξεί να ξεκαθαρίσει τις ασάφειες του πρώτου ραντεβού τους, τον περασμένο Ιούνιο στη Σιγκαπούρη. Πίσω από τα χαμόγελα, όμως, υπάρχει μία δίνη αντιμαχόμενων στόχων και φόβων.
Εκτός από τους δύο βασικούς παίκτες, το αποτέλεσμα της συνάντησης αφορά άμεσα τα συμφέροντα της Κινας, της Ν. Κορέας και της Ιαπωνίας και το μεγάλο ερώτημα είναι κοινό για όλους: Μπορούν οι ΗΠΑ και η Β. Κορέα να συμφωνήσουν ως προς το τι ακριβώς εννοούν όταν μιλούν για «αποπυρηνικοποίηση της Κορεατικής Χερσονήσου» κι αν μπορούν, είναι σε θέση να υποστηρίξουν την δημιουργία της υποδομής που είναι απαραίτητη για την επιτυχία του εγχειρήματος;
Αντιμαχόμενοι στόχοι
Β. Κορέα
Η θέση των ΗΠΑ μπορεί να είναι ξεκάθαρη - να ξεφορτωθούν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα του πυρηνικού προγράμματος της Β. Κορέας - αλλά το κατά πόσον ο Κιμ είναι διατεθειμένος να αποχωριστεί αυτό που η προπαγάνδα του αποκαλεί «πολύτιμο σπαθί του έθνους» δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο.
Αυτό που είναι βέβαιο, είναι ότι ο Κιμ δεν ακολουθεί τα βήματα των άλλων συγγενών του δικτατόρων - του πατέρα και του παπού του. Εκτός του ότι έφτιαξε ένα πυρηνικό οπλοστάσιο που ανησυχεί τον υπόλοιπο κόσμο, εργάζεται για να εξασφαλίσει οικονομική, στρατιωτική και προσωπική ασφάλεια, ενώ πιέζει για να απαλλάξει την χώρα του από την φτώχεια.
Για να τα καταφέρει, πρέπει να βρει έναν τρόπο να χαλαρώσει τις διεθνείς κυρώσεις, έτσι ώστε να συνεργαστεί με τη Ν. Κορέα σε σχέδια όπως η δημιουργία ενός κοινου βιομηχανικού πάρκου και μιας τουριστικής μονάδας, η οποία κάποτε απέφερε 150 εκατ. δολάρια σε μετρητά κάθε χρόνο.
Η Β. Κορέα πιέζει επίσης για μία διακήρυξη ειρήνης για τον τερματισμό του Πολέμου της Κορέας, ο οποίος σταμάτησε το 1953 με εκεχειρία και όχι σύμφωνο ειρήνης. Για τη Β. Κορέα, ένα τέτοιο σύμφωνο θα οδηγήσει στην αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από τη Ν. Κορέα και θα επιτρέψει στη Σεούλ και τη Πιονγιάνγκ να ακολουθήσουν το όνειρο της επανένωσης, υπό τους όρους της Β. Κορέας.
Η Β. Κορέα έχει επανειλημμένα επιμείνει ότι η «αποπυρηνικοποίηση» πρέπει να είναι αμφίδρομη. Δεν πρόκειται να παραδώσει τα πυρηνικά της σε τιμή ευκαιρίας.
Ο Κιμ πρέπει επίσης να πειστεί ότι θα υπάρξει κάποια βελτίωση σε αυτό που θεωρεί ως αμερικανική απειλή για την επιβίωση της χώρας του - δεκάδες χιλιάδες αμερικανοί στρατιώτες στη Ν. Κορέα και στην Ιαπωνία και μία τεράστια ισχύ πυρός με στόχο την προστασία των συμμάχων της Ουάσιγκτον. Οπως τονίζουν πολλοί βορειοκορεάτες ειδικοί, ακόμα και ο ίδιος ο Κιμ δεν ξέρει αν θα εγκαταλείψει τα πυρηνικά όπλα του ή όχι.
Σε κάθε περίπτωση, η συνάντηση στο Ανόι είναι ένα τεστ, ώστε να διαπιστώσει τί είναι διατεθειμένος να δεχτεί ως αντάλλαγμα ο ηγέτης της Β. Κορέας, για να θυσιάσει την υπέρτατη εγγύηση της ασφάλειάς του.
Η.Π.Α
O Τράμπ απόλαυσε την πρώτη εφ′ όλης της ύλης συνάντηση με τον Κίμ τον περασμένο Ιούνιο. Μόνο που τώρα νιώθει την ανάγκη να τα πάει καλύτερα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος θέλει να δεί πρόοδο στο ζήτημα της αποπυρηνικοποίησης, παρά το γεγονός ότι έχει χαμηλές προσδοκίες, λέγοντας πως «δεν τον πιέζει ο χρόνος».
Στη συνάντηση του Βιετνάμ, οι Η.Π.Α στοχεύουν σε συμφωνία γύρω από το θέμα της αποσυναρμολόγησης των εγκαταστάσεων παραγωγής πλουτώνιου και ουράνιου της Βόρειας Κορέας, θέτοντας έτσι σε εφαρμογή προηγούμενη δήλωση του Κιμ.
Ο Τράμπ θέλει να δει τον Κιμ να υλοποιεί την πρόταση του για ελεύθερη είσοδο των ειδικών, που θα επιβεβαιώσουν την αποσυναρμολόγηση των πυρηνικών αλλά και πυραυλικών εγκαταστάσεων. Εκτός αυτού, ο πρόεδρος Τράμπ θα ήθελε να δει την επιστροφή των λειψάνων των συμπατριωτών του που έχασαν τη ζωή τους στον πόλεμο με την Κορέα, ενώ προσβλέπει σε μία μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία στην Κορεατική χερσόνησο.
Τέλος, οι Η.Π.Α θα ζητήσουν από την Βόρεια Κορέα μία ολοκληρωμένη καταγραφή όλων των εγκαταστάσεων, του εξοπλισμού αλλά και των υλικών σχετικά με τους πυρηνικούς και τους βαλλιστικούς πυραύλους. Συγχρόνως θα ζητηθεί και μια σε βάθος χρόνου συμφωνία, που θα επιβεβαιώνει την καταστροφή τους. Θα πρέπει να σημειωθεί πως καμμία από τις εμπλεκόμενες πλευρές δεν είναι αισιοδοξεί για μία τέτοια εξέλιξη στη συνάντηση του Βιετνάμ.
Σε κάθε περίπτωση, ο Τραμπ θέλει να εμφανιστεί ως ισχυρός ηγέτης στην παγκόσμια σκηνή και να αφήσει για λίγο πίσω του τον θόρυβο γύρω απο το τείχος που θέλει να φτιάξει στα σύνορα με το Μεξικό και τις πολλαπλασιαζόμενες έρευνες για την προεκλογική καμπάνια και τις επιχειρηματικές συμφωνίες του.
Νότιος Κορέα
Η Σεούλ έχει ως προτεραιότητα την σταθεροποίηση των διμερών σχέσεων με την γείτονα χώρα, κατά την διάρκεια των πολύ σημαντικών πυρηνικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Βόρειας Κορέας. Παράλληλα, ελπίζει πως η δεύτερη σύνοδος Τράμπ- Κιμ θα δώσει την ευκαιρία για την επανέναρξη των οικονομικών διμερών σχέσεων, που ως γνωστό είχαν παγώσει λόγω των κυρώσεων που είχαν επιβάλει η ΗΠΑ στο καθεστώς του Κιμ.
Σε πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Τραμπ, ο φιλελεύθερος πρόεδρος της Νοτίου Κορέας, Μουν Τζε-ιν, δήλωσε ότι η Σεούλ ήταν έτοιμη να ξαναρχίσει κοινά οικονομικά σχέδια με την Βόρειο Κορέα και ζήτησε από τον Τραμπ να σκεφτεί, εάν θα μπορούσε να τα προσφέρει ως κίνητρα στον Κιμ για να προχωρήσει η αποπυρηνικοποίηση.
Ο Μουν, γιός βορειοκορεατών προσφύγων πολέμου, συναντήθηκε τρείς φορές με τον Κιμ το 2018 και χαρακτηρίζει την Κορεατική συμφιλίωση ως πολύ σημαντική για την άρση του πυρηνικού αδιεξόδου. Οι σκληρές κυρώσεις, ωστόσο, έχουν περιορίσει το εύρος των κοινών δραστηριοτήτων μεταξύ Βορρά και Νότου, ενώ η Ουάσιγκτον ενθαρρύνει τους συμμάχους της να συνεχίσουν την οικονομική πίεση στη Βόρειο Κορέα, μέχρι να κάνει σοβαρά βήματα προς την αποπυρηνικοποίηση.
Για ορισμένους ειδικούς, οι προσδοκίες της Σεούλ για άρση των κυρώσεων δεν είναι ρεαλιστικές όσο ο Κιμ δεν δείχνει διατεθειμένος να εγκαταλείψει το οπλοστάσιό του.
Κίνα
Για την Κίνα, οι ανησυχίες για την αστάθεια στη Βόρεια Κορέα -τον φαινομενικό κομμουνιστικό της σύμμαχο- έχουν από καιρό υπερκαλύψει τις ανησυχίες για το πυρηνικό της οπλοστάσιο. Το Πεκίνο φοβάται κυρίως την κατάρρευση της βορειοκορεατικής οικονομίας, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένοπλες συγκρούσεις εντός της κυβέρνησης και πιθανή μεγάλη ροή προσφύγων προς τη χώρα τους.
Η Κίνα είναι από τις βασικές χώρες που βοηθούν τη Βόρεια Κορέα και το εμπόριό της και κάθε κίνηση προς την ανακούφιση των κυρώσεων θα χαροποιούσε ιδιαίτερα την επιχειρηματική της κοινότητα.
Για να εξασφαλίσει –και να διατηρήσει- τα συμφέροντά της, η Κίνα έχει επιδιώξει τακτικές επαφές με τον Κιμ, διοργανώνοντας ήδη τρεις επισκέψεις από πέρυσι που ανακοινώθηκε ο πρώτος γύρος συνομιλιών. Ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, συναντήθηκε επίσης ανεπίσημα με τον Κιμ στη βορειοανατολική κινεζική πόλη Νταλιάν, με κάποιους στις ΗΠΑ να ερμηνεύουν την κίνηση αυτή ως προσπάθεια κινεζικής εμπλοκής πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της Σιγκαπούρης.
Οι συναντήσεις του Σι με τον Κιμ θεωρούνται ωστόσο περισσότερο μια προσπάθεια να δοθεί καθοδήγηση της διαδικασίας, διασφαλίζοντας τον ρόλο της Κίνα ως βασική δύναμη της περιοχής.
Ιαπωνία
Η Ιαπωνία, που εξακολουθεί να βασανίζεται από τις απαγωγές των πολιτών της από τη Βόρεια Κορέα πριν από δεκαετίες και βρίσκεται σε ασφαλή απόσταση από τους πυραύλους της Βόρειας Κορέας, επιδιώκει εδώ και αρκετό καιρό μια συμφωνία.
Αλλά δεν της κάνει οποιαδήποτε συμφωνία.
Υπάρχει ανησυχία για τις αναφορές ότι ο Τραμπ ενδέχεται να επιδιώξει μια συμφωνία που στοχεύει μόνο εν μέρει στο πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας – όπως για παράδειγμα να ασχοληθεί με τους πυρηνικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς με στόχο τις ΗΠΑ και να αφήσει τους πυραύλους μικρότερης εμβέλειας.
Επίσης η Ιαπωνία δεν θέλει να μείνει πίσω, όσο συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις. Θεωρείται το προπύργιο των ΗΠΑ στην περιοχή, με δεκάδες χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες και εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας στα εδάφη της.
Ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Σίνζο Άμπε, έχει επανειλημμένα εκφράσει την επιθυμία να συναντηθεί με τον Κιμ. Επίσης, για να διασφαλίσει ότι τα ιαπωνικά συμφέροντα δεν θα ξεχαστούν, έχει κοπιάσει για να πλησιάσει τον Τραμπ. Τοσο, που ο ίδιος ο Τραμπ είπε ότι ο Άμπε τον έχει προτείνει για το Νόμπελ Ειρήνης, κάτι που ο Άμπε δεν διέψευσε.