Τρεις διαδοχικές σύνοδοι τις προσεχείς ημέρες αναμένεται να δοκιμάσουν την αποφασιστικότητα της Δύσης ως προς την υποστήριξη προς την Ουκρανία και την έκταση της διεθνούς ενότητας, καθώς οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και οι οικονομικές δυσκολίες ρίχνουν βαριά τη σκιά τους.
Την Πέμπτη και την Παρασκευή οι ηγέτες της ΕΕ συναντιούνται στις Βρυξέλλες, εξετάζοντας το αίτημα της Ουκρανίας να γίνει επίσημα υποψήφια για ένταξη. Από την Κυριακή ως την Τρίτη, οι χώρες της G-7 θα έχουν την ετήσια σύνοδό τους στη Γερμανία. Αμέσως μετά, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ θα συναντηθούν στη Μαδρίτη, με το ζήτημα της ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας να εκκρεμεί.
Οι 27 χώρες της ΕΕ φαίνονται να προσανατολίζονται προς μια κίνηση τόνωσης ηθικού προς την Ουκρανία, η οποία αντιμετωπίζει τη ρωσική εισβολή: Η αποδοχή της ως υποψήφιας για ένταξη χώρας αποτελεί μια τολμηρή γεωπολιτική κίνηση, με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να λέει πως «η ιστορία προχωρά» εν όψει της συνόδου, η οποία θεωρείται πως θα εκκινήσει την πιο φιλόδοξη επέκταση της ΕΕ από τότε που εντάχθηκαν χώρες της ανατολικής Ευρώπης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. «Δεν μιλώ μόνο για τον επιθετικό πόλεμο του Πούτιν» είπε. «Μιλώ για τον άνεμο αλλαγής που για άλλη μια φορά φυσά στην ήπειρό μας. Με τις αιτήσεις τους, η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία μας λένε ότι επιθυμούν αλλαγή». Ωστόσο οι προοπτικές ως προς την άρση των ενστάσεων της Τουρκίας για την ένταξη των βορείων χωρών στο ΝΑΤΟ φαίνονται μάλλον αδύναμες.
Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς φαίνεται να ελπίζει σε ένα ενωμένο μέτωπο ως προς τη μακροπρόθεσμη στήριξη προς την Ουκρανία, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της παγκόσμιας πείνας σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός καλπάζει και η αύξηση της ανασφάλειας ως προς τα καύσιμα εν όψει της υποδοχής των ηγετών της G-7 (ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Καναδάς, Ιαπωνία συν την ΕΕ) στις Βαυαρικές Άλπεις.
«Τώρα είναι ώρα όλοι όσοι υπερασπίζονται τη δημοκρατία και την ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη φιλελεύθερη κοινωνία να συστρατευτούν» είπε ο Σολτς πριν τις συνόδους. «Η ελευθερία έχει το τίμημά της, η δημοκρατία έχει το τίμημά της, η αλληλεγγύη στους φίλους και εταίρους έχει το τίμημά της, και είμαστε έτοιμοι να το πληρώσουμε» είπε, αναγνωρίζοντας ότι οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας προκαλούν επίσης δυσκολίες και σε αυτούς που τις επιβάλλουν. Η στήριξη προς την Ουκρανία θα συνεχιστεί «όσο η Ουκρανία χρειάζεται τη στήριξή μας» είπε.
Το να γίνει η Ουκρανία χώρα υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ φαίνεται πλέον βέβαιο, μετά από κάποιες αρχικές αμφιβολίες μεταξύ κάποιων μελών ως προς το αν οι κινήσεις γίνονται πολύ γρήγορα. Η Κομισιόν έκανε την πρόταση την προηγούμενη εβδομάδα, λίγο αφού οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ρουμανίας επισκέφθηκαν το Κίεβο και υποστήριξαν το αίτημά του.
Σύμφωνα με διπλωμάτες της ΕΕ που μίλησαν ανώνυμα για τις συζητήσεις κεκλεισμένων των θυρών πριν την σύνοδο, η Ουκρανία θα λάβει την ομόφωνη έγκριση που απαιτείται. «Θα δώσουμε μια πολύ ξεκάθαρη κατεύθυνση» είπε ένας διπλωμάτης. «Θα είναι κάπως σαν αρραβώνας πριν τον γάμο». Ωστόσο ο συγκεκριμένος «αρραβώνας» μάλλον θα κρατήσει πολύ- χρόνια, ίσως και δεκαετίες. Επίσης, μεταξύ άλλων, η Ουκρανία θα πρέπει να προβεί σε μεταρρυθμίσεις ως προς το κράτος δικαίου και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Γενικότερα, θεωρείται ότι η Ουκρανία και η Μολδαβία θα χρειάζονταν μάλλον πάνω από μια δεκαετία, ωστόσο μια τέτοια απόφαση από τη σύνοδο θα είχε πολύ έντονο συμβολικό χαρακτήρα, που υποδεικνύει την πρόθεση της ΕΕ να φτάσει βαθιά μέσα στην πρώην Σοβιετική Ένωση.
Ως προς το θέμα των δυτικών Βαλκανίων, τίθεται το ζήτημα της καθυστέρησης της ένταξης της Αλβανίας, της Βοσνίας, του Κοσόβου, του Μαυροβουνίου, της Βόρειας Μακεδονίας και της Σερβίας. Ενδεικτικά, οι ηγέτες της Σερβίας και της Αλβανίας είχαν εξετάσει το ενδεχόμενο να μην παραστούν στη συνάντηση, με τον Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα να δηλώνει καταφθάνοτνας πως «καλωσορίζουμε την Ουκρανία, είναι καλό να γίνει υποψήφια για ένταξη, μα ελπίζω ο ουκρανικός λαός να μην έχει ψευδαισθήσεις για αυτό». Επίσης, είπε πως «είναι ντροπή», το βέτο της Βουλγαρίας που σημαίνει μπλοκάρισμα στην πρόοδο της Βόρειας Μακεδονίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Ράμα: «Είναι ντροπή» το βέτο της Βουλγαρίας για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ
Η Ουκρανία φαίνεται πως θα κυριαρχήσει και στη σύνοδο της G-7. Σημειώνεται πως οι υπουργοί Οικονομικών της τον προηγούμενο μήνα συμφώνησαν να παρέχουν οικονομική βοήθεια 19,8 δισ. δολαρίων στην Ουκρανία για να συνεχίσουν να λειτουργούν βασικές υπηρεσίες και να μην επηρεαστεί αρνητικά η άμυνά της απέναντι στις ρωσικές δυνάμεις από ενδεχόμενες οικονομικές δυσκολίες. Ο Σολτς θέλει να εξετάσει τις μακροπρόθεσμες προοπτικές και μια διεθνής στρατηγική για την ανοικοδόμησή της, περιλαμβανομένου ενός «σχεδίου Μάρσαλ για την Ουκρανία». Επίσης, θα αξιολογηθεί το πόσο αποδίδουν οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, ενώ θα συζητηθεί και το πώς θα μπορούσαν να αρχίσουν ξανά να κινούνται οι εξαγωγές τροφίμων της Ουκρανίας και το ευρύτερο ζήτημα της ασφάλειας τροφίμων. Στο πλαίσιο των προσπαθειών για «άνοιγμα» της συνόδου, η Γερμανία έχει καλέσει ηγέτες από τη Σενεγάλη, τη Νότια Αφρική, την Ινδία, την Ινδονησία και την Αργεντινή, ενώ αναμένεται να μιλήσει και ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι, ο οποίος αναμένεται να δώσει ομιλία και στη σύνοδο του ΝΑΤΟ.
Ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ, μιλώντας ανώνυμα σχετικά με τις συνόδους, είπαν ότι η Ουκρανία θα βρισκόταν στον προσκήνιο των συζητήσεων την επόμενη εβδομάδα, και ότι οι ΗΠΑ και σύμμαχοί τους θα αποκάλυπταν νέες προτάσεις για αύξηση της πίεσης στη Ρωσία, ελαχιστοποιώντας το «spillback» στους συμμάχους, και για αύξηση της υποστήριξης στην Ουκρανία.
Ο γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, έχει χαρακτηρίσει τη σύνοδο της Συμμαχίας ως μια «ιστορική» ευκαιρία για ενίσχυσή της ενώπιον της ρωσικής επιθετικότητας απέναντι στην Ουκρανία. Αναμένονται περαιτέρω αποστολές στρατευμάτων στην ανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας, ενώ το 10ετές Strategic Concept του ΝΑΤΟ αναμένεται να δώσει νέα έμφαση στον έλεγχο των κινεζικών στρατιωτικών φιλοδοξιών, για τις οποίες οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει πως εκτείνονται πέρα από τα όρια της Ασίας και περνούν στην Αφρική.
Ωστόσο η σύνοδος αναμένεται να υπογραμμίσει εκ νέου διαφορές: Η Τουρκία εμποδίζει τη γρήγορη ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας, ζητώντας να αλλάξουν τη στάση τους ως προς Κούρδους αντάρτες, που η Τουρκία θεωρεί τρομοκράτες. Η Σουηδία και η Φινλανδία έχουν προσκληθεί στη Μαδρίτη, μα είναι άγνωστο αν ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα κάνει πίσω σύντομα. Ανώτερος Γερμανός αξιωματούχος είπε πως το Βερολίνο είναι βέβαιο πως μπορεί να βρεθεί μια λύση μα «λαμβάνοντας υπόψιν την ιστορική διάσταση, δεν είναι καταστροφή αν χρειαστεί να περιμένουμε μερικές εβδομάδες ακόμα».
Πέραν της Ουκρανίας, υπάρχουν και άλλες προτεραιότητες: Στη G-7 o Σολτς ελπίζει να συγκεντρώσει στήριξη για ένα διεθνές «climate hub». Ο ίδιος έχει πει ότι σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τη γερμανική προεδρία για να μετατρέψει τη G-7 σε «πυρήνα» μιας τέτοιας «λέσχης», που θα είναι ανοιχτή σε όλους. Επίσης, τον προηγούμενο μήνα υπουργοί της G-7 είπαν ότι θα επιδιώξουν να σταματήσουν σε μεγάλο βαθμό τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από τους τομείς ενέργειάς τους ως το 2035,
Με πληροφορίες από Reuters, Associated Press