Η επετειακή έκθεση με τίτλο «Τρέξε επάνω εις τα κύματα της φοβεράς θαλάσσης*. 1821. Ο Αγώνας στη θάλασσα» που συνδιοργανώνουν το Ίδρυμα Ευγενίδου και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας 1821-2021», ανοίγει τις πύλες της στο κοινό την Τετάρτη 9 Ιουνίου και εγκαινιάζεται στις 8 Ιουνίου, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Η έκθεση στο Ίδρυμα Ευγενίδου -που έχει συνδέσει άρρηκτα την ιστορία του τόσο με τη ναυτιλία όσο και τη ναυτική εκπαίδευση- παρουσιάζει μέσα από 125 αρχειακά τεκμήρια και μουσειακά κειμήλια (πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φορά), την ελληνική Ιστορία που είναι συνυφασμένη με τη θάλασσα, την εποποιία της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, παράλληλα με την πολεμική μαεστρία και την ικανότητα των Ελλήνων στο θαλάσσιο εμπόριο.
Τα αρχειακά τεκμήρια πλαισιώνονται από καινοτόμες τεχνολογικές εφαρμογές και τρισδιάστατα μοντέλα πολεμικών πλοίων που έλαβαν μέρος στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, τα οποία κατασκευάστηκαν στο πλαίσιο του Έργου ΝΑΥΣ με συντονιστή το Ίδρυμα Ευγενίδου και επιστημονικό υπεύθυνο τη Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Επίσης, ψηφιακές και εικονικές εφαρμογές δημιούργησε το Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ΙΠΤΗΛ) μέσω του Έργου ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ-1821.
Οι καραβοκύρηδες στον Αγώνα
Με το ξέσπασμα της Επανάστασης σπουδαίοι καραβοκύρηδες, θαλασσινοί πολεμιστές, οι Έλληνες ναυτικοί προσφέρουν τον στόλο και τα χρήματά τους συνδέοντας τον εμπορικό πλούτο και την ναυτική ισχύ με τον Αγώνα για την Ανεξαρτησία. Επιχειρείται η ένταξη των προσώπων, των πρωταγωνιστών του Ναυτικού Αγώνα του 1821, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο συνθηκών και σχέσεων που καθοδηγεί τις επιλογές και τις πράξεις τους.
Η έκθεση αναπτύσσεται σε έξι ενότητες και παρουσιάζει χρονολογικά και θεματικά την ελληνική Ναυτιλία πριν και κατά το ξέσπασμα της Επανάστασης, το θεσμικό περιβάλλον της ναυσιπλοΐας, τις σημαντικότερες πολεμικές επιχειρήσεις, τον ελληνικό στόλο (πολεμικό και εμπορικό), τις καταδρομικές επιχειρήσεις, την πειρατεία και το Θαλάσσιο Δικαστήριο αλλά και τις εμβληματικές προσωπικότητες του Ναυτικού Αγώνα.
Από τα τρία μικρά νησιά, τους «θαυμασίους σκοπέλους» του Κάλβου, αναδείχθηκαν τα λαμπρά εκείνα καράβια των Καπεταναίων και οι ναύτες που εμπνέουν μέχρι σήμερα με την τόλμη των θριάμβων τους στις ελληνικές θάλασσες.
Υλικό για την Έκθεση παραχωρήθηκε από το Archivio di Stato της Νάπολης αλλά και από την ιδιωτική συλλογή των Δημήτρη και Ανδρονίκης Κωστοπούλου. Τα μουσειακά κειμήλια της έκθεσης προέρχονται από τα ΓΑΚ-Ύδρας.
Η ναυμαχία του Ναυαρίνου αλλιώς
Η ενότητα «Η Ναυμαχία του Ναυρίνου», που αποτελεί τμήμα της έκθεσης, αξιοποιεί τεχνολογίες αιχμής για να δημιουργήσει εκθέματα και εμπειρίες σε ψηφιακό και εικονικό περιβάλλον.
Οι επισκέπτες της έκθεσης έχουν τη δυνατότητα, με τον κατάλληλο εξοπλισμό (μάσκες oculus) που διατίθενται στην έκθεση, να περιηγηθούν εικονικά (VR) σε 4 από τα πλοία που πήραν μέρος στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου: Το Ασία του Κόδριγκτον, το Αζόφ του Χέυδεν, τη γαλλική φρεγάτα Αρμίντ αλλά και τη ναυαρχίδα του Οθωμανικού στόλου, Κιούχου Ρεβάν ή Πλεόυμενο Βουνό.
Κάθε πλοίο, τοποθετημένο στη θέση που είχε κατά τη ναυμαχία σύμφωνα με χάρτη της εποχής, παρέχει πληροφορίες αλλά και μαρτυρίες των πρωταγωνιστών της ναυμαχίας.
Τα ψηφιακά σχέδια των πλοίων έγιναν με βάση τις αυθεντικές ναυπηγικές γραμμές των ίδιων ή παρεμφερών και τη σχετική βιβλιογραφία.
Η ενότητα συνοδεύεται επίσης από βίντεο που εξιστορεί την εξέλιξη της ναυμαχίας μέσα από πρωτότυπες πηγές και πλαισιώνεται από σχετικό αρχειακό υλικό των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
Την επιστημονική ευθύνη της έκθεσης έχει ο πρόεδρος των Γενικών Αρχείων του Κράτους και καθηγητής Ιστορίας Νίκος Καραπιδάκης. Το σενάριο και την συγγραφή των κειμένων επιμελήθηκε η επιστημονική σύμβουλος της έκθεσης, διευθύντρια του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών (Ι.Τ.Ε.) και καθηγήτρια Ναυτιλιακής Ιστορίας, Τζελίνα Χαρλαύτη. Την εποπτεία υλοποίησης της έκθεσης είχαν οι Αμαλία Παππά (αναπληρώτρια γενική διευθύντρια, Γ.Α.Κ.) και Νίκος Θωμαΐδης (υπεύθυνος συνεδρίων Ι.Ε.).
Ο επετειακός κατάλογος της Έκθεσης και η Ειδική Έκδοση «εβγήκαμεν εις τα πανία», που αφορά στο Ημερολόγιο των εκστρατειών του πλοίου “Μιλτιάδης”, υλοποιήθηκαν με την αποκλειστική χρηματοδότηση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, και του Ιδρύματος Μποδοσάκη, αντίστοιχα, προς τα ΓΑΚ.΄
Info
Ίδρυμα Ευγενίδου (Λεωφ. Συγγρού 387, 175 64 Π. Φάληρο, είσοδος από οδό Πεντέλης 11).
Ώρες υποδοχής κοινού: Τετάρτη έως Κυριακή 12:00-20:00 (τελευταία είσοδος 19:15), έως 8 άτομα ανά ώρα. Δευτέρα & Τρίτη κλειστά.
Ομαδικές Ξεναγήσεις: Τετάρτη έως Κυριακή 12:30 και 18:30, διάρκεια επίσκεψης: 1 ώρα, αριθμός ατόμων κάθε ομάδας: 8 άτομα.
Η είσοδος είναι ελεύθερη αλλά η κράτηση θέσης είναι απαραίτητη για την επίσκεψή σας, είτε περιλαμβάνει ξενάγηση είτε όχι. Για κρατήσεις θέσεων μπορείτε να καλείτε στα τηλέφωνα 210 9469663, 210 9469662, 210 9469683, 210 9469620, από Δευτέρα έως Παρασκευή, ώρες 9:30-16:30.
*Από την ογδόη Ωδή του Ανδρέα Κάλβου, Εις Αγαρηνούς