Η αλληλεγγύη με όρους αιρεσιμότητας άνοιξε για την Ευρώπη ένα νέο χαοτικό κεφάλαιο, με απρόβλεπτες συνέπειες για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Hannibal Hanschke / Reuters

Στην ταινία “τρέξε Λόλα, τρέξε”, μία από τις γνωστότερες ταινίες του νέου γερμανικού κινηματογράφου, η Λόλα τρέχει να βρει λεφτά για να σώσει τον φίλο της Μάνι, που είναι χρεωμένος και απειλείται η ζωή του εάν δεν εξοφλήσει εγκαίρως το χρέος. O σκηνοθέτης δίνει τρεις διαφορετικές εκδοχές για την αγωνιώδη προσπάθεια της Λόλας, στην πρώτη πάνε με τον Μάνι να ληστέψουν μία τράπεζα, στη δεύτερη παίρνουν όμηρο τον πατέρα της που είναι χρηματοοικονομικός σύμβουλος ζητώντας λύτρα και στην τρίτη κερδίζουν όσα χρειάζονται στο καζίνο.

Η απλούστερη λύση θα ήταν η Λόλα να πάρει λεφτά από τον πατέρα της, το ποσόν ήταν σχετικά μικρό, 100.000 δεν είναι κάτι φοβερό για έναν τραπεζίτη. Άλλωστε ο Μάνι δεν είναι ασυνεπής, είχε μαζέψει τα λεφτά για να εξοφλήσει το χρέος αλλά έχασε την τσάντα καθ′ οδόν, από έναν κλέφτη.

Στην Ιταλία και την Ισπανία ο πατέρας της Λόλας μπορεί και να δάκρυζε με το δράμα του Μάνι και στη Γαλλία θα τον συνόδευε να μεταφέρει την τσάντα.

Στη Γερμανία η ιστορία δεν πάει έτσι και περιπλέκεται άσχημα. Στην πρώτη εκδοχή τραυματίζεται η Λόλα, στη δεύτερη ο Μάνι και στην τελευταία-καλή εκδοχή, η τύχη τούς χαμογελάει διπλά, κερδίζουν στο καζίνο και βρίσκουν και την χαμένη τσάντα με τα λεφτά.

Σαν άλλη Λόλα, η συναισθηματική-μικρή Γερμανία ψάχνει απεγνωσμένα τρόπο να αποσοβήσει τον κίνδυνο που διατρέχει ο φίλος της, φωνάζει, επιχειρηματολογεί, πιέζει και απειλεί αλλά ότι και αν κάνει είναι λίγο μπροστά στο πλέγμα αγκυλώσεων που έχει φτιάξει η οικογένειά της, η ορθολογική-μεγάλη Γερμανία. Στην οπτική του, ο Μάνι έφταιξε και πρέπει να πληρώσει. Και αν τον βρήκε κάποια ατυχία πάλι εκείνος φταίει επειδή δεν είχε μεριμνήσει για κάθε ενδεχόμενο. Λεφτά λοιπόν δεν έχει. Θα πρέπει να αρκεστεί σε αγχολυτικά και ασπιρίνες. Και αν θέλει ας δοκιμάσει να μοχλεύσει τα ψιλά που έχει στον κοινό λογαριασμό, εκ των οποίων όμως ένα μέρος είναι ήδη μοχλευμένο και ο χρόνος δεν είναι αρκετός ώστε να ξαναμοχλευτούν.

Ανήθικη χαρακτηρίζουν την στάση αυτή οι φιλοευρωπαίοι Γερμανοί οικονομολόγοι, ακόμα και οι πιο συντηρητικοί. Ο ηθικός κίνδυνος είναι εύκολο να αντισταθμιστεί με άλλους ηθικούς κινδύνους, υπαρκτούς ή και ανύπαρκτους, με τη βοήθεια της Bild που θα αποκαλύψει ότι οι Ιταλοί, οι Ισπανοί και όσοι άλλοι παίρνουν ευρωπαϊκά κονδύλια τα σπαταλούν σε κρασιά ή και τη σοβαρή Die Welt που προφήτευσε ότι τα κονδύλια θα τα πάρουν μαφιόζοι. Μόνον ο οικονομικός κίνδυνος φαίνεται ικανός να αλλάξει την πορεία των πραγμάτων.

Στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 η ΕΕ απέτυχε να βρει ευρωπαϊκή λύση για το πρόβλημα των δημοσιονομικών χρεών της περιφέρειας, προκαλώντας ένα ντόμινο νέων χρεών. Έλειπαν τότε τα εργαλεία και η εμπειρία διαχείρισης σοβαρών κρίσεων, σύμφωνα με την εκδοχή του ευρωπαϊκού κέντρου. Τώρα, με την κρίση του κορονοϊού, θα έπρεπε τουλάχιστον να μην επαναληφθούν τα λάθη της προηγούμενης κρίσης. Από πουθενά δεν προκύπτει όμως τέτοια αισιόδοξη προοπτική.

Στο υγειονομικό πεδίο ακόμα αναζητείται συντονισμός, στο οικονομικό μόνον για συνεργασία δεν μπορεί να μιλήσει κανείς και στο πολιτικό η αποστασιοποίηση ορίζει μία νέα εποχή στις σχέσεις των ευρωπαϊκών χωρών.

Το οικονομικό κόστος στην ΕΕ από την επιδημία εκτιμάται σε 1,5 +1 τρισ ευρώ από την ΕΚΤ (για φέτος και του χρόνου αντίστοιχα) αλλά η ομάδα των χωρών της σταθερότητας με σημαιοφόρο την Γερμανία έβαλε όριο τα 500 δισ. ευρώ. Για τα επιπλέον που θα χρειαστούν (άλλα τόσα τουλάχιστον) συζητούνται όροι, προϋποθέσεις και διαδικασίες καφκικού τύπου.

Στο ζήτημα του κοινού ομολόγου, η Γερμανία με την Ολλανδία ανέσυραν την επιχειρηματολογία που είχαν χρησιμοποιήσει και στη χρηματοπιστωτική κρίση προκειμένου να το μπλοκάνουν πάλι, λέγοντας ότι δεν είναι δυνατόν να μοιραστεί το δημοσιονομική ρίσκο σε όλες τις χώρες εάν προηγουμένως δεν εναρμονιστούν οι φορολογικές και κοινωνικές πολιτικές, όπως τα όρια συνταξιοδότησης, οι φορολογικοί συντελεστές κλπ.

Κατ΄επέκταση, επιμένουν, θα πρέπει πρώτα να αναθεωρηθούν οι ευρωπαϊκές συνθήκες αλλά και οι συνταγματικοί περιορισμοί που έχουν οι βόρειες και κεντροευρωπαϊκές χώρες, διαδικασίες που απαιτούν πολύ χρόνο και πάλι η έκβασή τους θα ήταν αβέβαιη. Θέλουν λοιπόν περισσότερη Ευρώπη αλλά κάνουν ότι μπορούν για να γίνει λιγότερη. Ειδάλλως θα έδιναν περιθώρια για ισχυρότερη οικονομική παρέμβαση στην περίπτωση που το πρώτο πακέτο αποδειχθεί μικρό, με ένα ομόλογο ή άλλο κοινό εργαλείο one-off το οποίο θα αποτελούσε εγγύηση από τώρα και θα διέλυε τους φόβους των χωρών που απειλούνται από την κρίση. Δεν έδωσαν καμία ελπίδα.

Για την Ιταλία ο χρόνος τρέχει πλέον αντίστροφα. Το πακέτο που έχει να περιμένει από την ΕΕ είναι δεν είναι 100 δισ ευρώ λόγω της Ολλανδίας και της συνεπεικουρούσας Γερμανίας. Χρειάζεται όμως άλλα τόσα ή και παραπάνω εάν η οικονομική κρίση αποδειχθεί χειρότερη από τις προβλέψεις. Θα συμβιβαστεί με την χανσεατική λογική, βάζοντας κορόνα στο κεφάλι της την Ολλανδία; Η αλληλεγγύη με όρους αιρεσιμότητας άνοιξε για την Ευρώπη ένα νέο χαοτικό κεφάλαιο, με απρόβλεπτες συνέπειες για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο κορονοϊός έφερε στην επιφάνεια όλα τα υποκείμενα νοσήματα της γηραιάς ηπείρου ακόμη και αυτά που ήταν επί δεκαετίες εν υπνώσει.

Δημοφιλή