Το αρχιτεκτονικό γραφείο του βρετανού αρχιτέκτονα σερ Ντέιβιντ Αλαν Τσίπερφιλντ, και του Ελληνα Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη είναι εκείνα που επικράτησαν στην «κούρσα» για την δημιουργία του νέου Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθήνας.
Την πρόταση των αρχιτεκτονικών γραφείων David Chipperfield Architects και Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη ΑΕ για το Νέο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, επέλεξε η Διεθνής Επιτροπή Αξιολόγησης. Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση του Υπουργείο Πολιτισμού κι Αθλητισμού, η Διεθνής Επιτροπή Αξιολόγησης, που συγκροτήθηκε από την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, τον Απρίλιο 2022, διεξήγαγε και περάτωσε τη διαδικασία επιλογής της μελέτης του αρχιτεκτονικού προσχεδίου, δηλαδή της αρχιτεκτονικής πρότασης, σύμφωνα με την οποία ιδρύεται το Νέο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Η διαδικασία της εκπόνησης μελέτης αρχιτεκτονικού προσχεδίου, με τίτλο «Αναβάθμιση, υπόγεια επέκταση και διασύνδεση με το Ακροπόλ Ακρός του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου...» έχει εγκριθεί με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού (αρ. 558074/17.11.2021-ΦΕΚ Β΄5352).
Η Διεθνής Επιτροπή Αξιολόγησης επέλεξε ομόφωνα, μετά από ενδελεχή και διεξοδική εξέταση των προτάσεων που υποβλήθηκαν, την πρόταση των αρχιτεκτονικών γραφείων David Chipperfield Architects και Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη ΑΕ. Η επιλεγείσα πρόταση συγκεντρώνει τα στοιχεία της ευρηματικής σχέσης μεταξύ του παλαιού και του νέου κτιρίου, της ποιότητας της χωρικής εμπειρίας, της ευαισθησίας προς τις προγραμματικές και μουσειολογικές-μουσειογραφικές προκλήσεις, της πολεοδομικής ένταξης στον ιστό της πόλης και της πρωτοπόρας επίλυσης θεμάτων βιωσιμότητας και περιβαλλοντικού σχεδιασμού, όπως σημειώνει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ.
Όπως αναφέρει η ίδια ανακοίνωση, ο Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ είναι ένας διεθνώς καταξιωμένος και πολυβραβευμένος αρχιτέκτονας. Το αρχιτεκτονικό του γραφείο διαθέτει αποδεδειγμένα μεγάλη εμπειρία στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό μουσειακών χώρων διεθνώς, μεταξύ των οποίων το Neues Museum στο Βερολίνο, το The Hepworth στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Museo Jumex στο Μεξικό. Το αρχιτεκτονικό γραφείο μελετών Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη ΑΕ είναι αναγνωρισμένο και βραβευμένο γραφείο με εμπειρία σε μεγάλα έργα.
Τα δέκα αρχιτεκτονικά γραφεία Ελλάδας και εξωτερικού που κατέθεσαν προσχέδια
Σύμφωνα με την ορισθείσα διαδικασία, κατόπιν σχετικής πρόσκλησης της Επιτροπής Αξιολόγησης, κατατέθηκαν προσχέδια από δέκα αρχιτεκτονικά γραφεία του εξωτερικού σε συνεργασία, αντίστοιχα, με δέκα ελληνικά αρχιτεκτονικά γραφεία. Είναι τα εξής:
- David Chipperfield Architects και Γραφείο Μελετών Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη ΑΕ
- SANAA (Kazuyo Sejima + Ryue Nishizawa) και Buerger Katsota Architects
- Herzog and de Meuron και ΑΕΤΕΡ Αρχιτέκτονες
- Diller Scofidio + Renfro και VAP Architects και Neiheiser Argyros
- Adjaye Associates και Kizi Studio
- OMA και Σακελλαρίδου/Παπανικολάου Αρχιτέκτονες
- Atelier Jean Nouvel και George Batzios Architects
- Kengo Kuma and Associates και K-studio
- Thomas Phifer και Tsolakis Architects και Καλλιόπη Κοντόζογλου
- RCR Arquitectes και Παρμενίδης- Longuepee- Μάρη
Τη Διεθνή Επιτροπή Αξιολόγησης -με αλφαβητική σειρά- αποτελούν τα εξής μέλη:
- Γεράσιμος Γιαννόπουλος, νομικός
- Γεώργιος Δεοδάτης, πολιτικός μηχανικός, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κολούμπια
- Πιερ Μπ. Ντούσρεϊ, αρχαιολόγος, καθηγητής, π. πρύτανης του Πανεπιστημίου της Λωζάνης
- Λουί Γκοντάρ, αρχαιολόγος, ομότιμος καθηγητής Πολιτισμών του Αιγαίου του Πανεπιστημίου της Νάπολης Federico II, σύμβουλος για την καλλιτεχνική κληρονομιά των Προέδρων της Ιταλικής Δημοκρατίας C. A. Ciampi και G. Napolitano.
- Κρίστοφερ Χάντσον, ιστορικός Τέχνης και εκδότης του οίκου Lowgill Publishing, πρόεδρος του Motovun Group of International Publishers (MGIP)
- Ανδρέας Κούρκουλας, αρχιτέκτων, καθηγητής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ
- Μετζίν Γιούν, αρχιτέκτων, κοσμήτορας του Cornell University College of Architecture, Art and Planning, ιδρύτρια του Design Across Scales Lab.
Η εκπόνηση της μελέτης του αρχιτεκτονικού προσχεδίου αποτέλεσε το αντικείμενο δωρεάς προς το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού της ΑΜΚΕ «Οικογένεια ΝΣΛ» της οικογένειας Νικολάου και Ειρήνης Λαιμού.
Η δήλωση της υπουργού, Λίνας Μενδώνη
Μετά την ενημέρωσή της από τον πρόεδρο της Διεθνούς Επιτροπής Αξιολόγησης Ανδρέα Κούρκουλα, η Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Η πρόταση των γραφείων David Chipperfield και Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη εικονοποιεί το όραμα, δημιουργεί ένα μοναδικό τοπόσημο στον αστικό ιστό, είναι ανθρωποκεντρική. Προβάλλει την εθνική διάσταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, το οποίο συνδέει με το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Επισημαίνω, ότι όλες οι προτάσεις που κατατέθηκαν, διακρίνονται από υψηλή ποιότητα, αισθητική και όραμα, ενώ ανταποκρίνονται πλήρως στις προδιαγραφές που θέσαμε. Ευχαριστώ όλους όσους συμμετείχαν, Έλληνες και ξένους αρχιτέκτονες. Θέλουμε ένα μουσείο εξωστρεφές, σε διαρκή διάλογο με την κοινωνία, με δυναμική ματιά προς το μέλλον. Η επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου συμβάλλει ουσιαστικά στην αναγέννηση της ευρύτερης περιοχής του ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Πρόκειται για ένα από τα εμβληματικά έργα, που ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει συμπεριλάβει στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης και για το οποίο έχει έντονο προσωπικό ενδιαφέρον. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τα μέλη της Διεθνούς Επιτροπής Αξιολόγησης για την εξαιρετική ποιότητα της δουλειάς τους. Ευχαριστώ τον Νικόλα και την Ειρήνη Λαιμού, καθώς το πρώτο στάδιο του έργου, ολοκληρώθηκε χάρι στην ευγενική δωρεά τους. Ευχαριστώ τα στελέχη του ΥΠΠΟΑ, μέλη της Επιτροπής Παρακολούθησης των διαδικασιών εξέλιξης του έργου της δωρεάς, για την υποστήριξη του όλου εγχειρήματος. Η παρουσίαση της πρότασης των γραφείων Chipperfield -Τομπάζη θα γίνει, εντός του επομένου μηνός, από τους αρχιτέκτονες με την παρουσία του πρωθυπουργού».