To πρώτο virtual μουσείο κλεμμένων πολιτιστικών αντικειμένων σχεδιάζει να δημιουργήσει η Unesco, με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού για το trafficking και τη μοναδική σημασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
«Πίσω από κάθε κλεμμένο έργο ή αντικείμενο κρύβεται ένα κομμάτι της ιστορίας, της ταυτότητας και της ανθρωπότητας που έχει απομακρυνθεί από τους θεματοφύλακές του, έχει καταστεί απρόσιτο στην έρευνα και τώρα κινδυνεύει να λησμονηθεί», δήλωσε η γενική διευθύντρια της Unesco, Οντρέ Αζουλέ κατά τη διάρκεια συνάντησης στο Παρίσι.
«Στόχος μας με αυτό είναι να θέσουμε αυτά τα έργα ξανά στο προσκήνιο και να αποκαταστήσουμε το δικαίωμα των κοινοτήτων να έχουν πρόσβαση στην κληρονομιά τους, να τη βιώσουν και να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους σε αυτήν», πρόσθεσε η Αζουλέ.
Σχεδιασμένο με τη βοήθεια της Interpol, η βάση δεδομένων της οποίας με πολιτιστικά αντικείμενα που έχουν κλαπεί από μουσεία, συλλογές και αρχαιολογικούς χώρους παγκοσμίως απαριθμεί περισσότερα από 52.000 τεχνουργήματα, το virtual μουσείο που θα κοστίσει 2,5 εκατομμύρια δολάρια, θα λειτουργήσει το 2025.
Οι επισκέπτες θα μπορούν να περιηγηθούν σε virtual αίθουσες με λεπτομερείς τρισδιάστατες εικόνες των αντικειμένων, κάθε ένα από τα οποία θα συνοδεύεται από πληροφορίες που θα εξηγούν τη μοναδική πολιτιστική τους σημασία, συμπεριλαμβανομένων ιστοριών και μαρτυριών από τις τοπικές κοινότητες.
Η λίστα των αντικειμένων που θα εκτεθούν θα ανακοινωθεί λίγο πριν από τα εγκαίνια.
Σύμφωνα με τη ΜΚΟ Antiquities Coalition με έδρα τις ΗΠΑ, μεταξύ των πιο σημαντικών λεηλατημένων και κλεμμένων αντικειμένων είναι μια επιγραφή από αλάβαστρο του 3ου αιώνα που εκλάπη από τον ναό Awwam στην Υεμένη μεταξύ 2009 και 2011.
Στη λίστα με τα πιο σημαντικά τεχνουργήματα που αναζητούνται από τις Αρχές, είναι ένα ανάγλυφο από ελεφαντόδοντο του 7ου αιώνα π.Χ. που απεικονίζει λιοντάρι να επιτίθεται σε Νούβιο, το οποίο εκλάπη από το Μουσείο της Βαγδάτης το 2003, μια πράσινη πέτρινη μάσκα που λεηλατήθηκε από ναό των Μάγια στο Ρίο Αζούλ, στη Γουατεμάλα τη δεκαετία του 1970 και ένα ειδώλιο του 5ου-6ου αιώνα που εκλάπη από ένα συγκρότημα ναών στο Ρατζαστάν της Ινδίας το 1988.
«Πρόκειται για αντικείμενα που υπάρχουν αλλά δεν ξέρουμε πού», είπε στον Guardian ο Ερνέστο Οτόνε, βοηθός γενικός διευθυντής του οργανισμού σε θέματα πολιτισμού. «Θα τα εκθέσουμε ψηφιακά, σε ένα περιβάλλον όπου θα μπορούμε να αφηγηθούμε την ιστορία πίσω από αυτά».
Σύμφωνα με τον Οτόνε, στόχος ήταν να κατανοήσουν ειδικά οι νέοι άνθρωποι, ότι «ένα κλεμμένο τεχνούργημα είναι ένα αντικείμενο που έχει αφαιρεθεί από την κοινότητά του» και παράλληλα, η συνδρομή «στην ανάκτηση κλεμμένων αντικειμένων και στην προώθηση του επαναπατρισμού πολιτιστικών αγαθών».
Λογικά, όπως σημείωσε, απώτερος στόχος του μουσείου θα πρέπει να είναι η ίδια του η εξαφάνιση: «Είναι το αντίθετο από ένα κανονικό μουσείο, του οποίου η συλλογή συνεχίζει να επεκτείνεται. Με αυτό το μουσείο, ελπίζουμε ότι η συλλογή θα συρρικνωθεί, καθώς τα αντικείμενα θα ανακτώνται ένα προς ένα».
Το πρότζεκτ υπογράφει ο αρχιτέκτονας Francis Kéré, ο πρώτος Αφρικανός νικητής του περίφημου βραβείου Pritzker για την αρχιτεκτονική. Ο Κερέ συγκρίνει την κλοπή ενός αντικειμένου από την κοινότητα του με δέντρο που ξεριζώθηκε από το χώμα του.
Η εναρκτήρια συλλογή του εικονικού μουσείου θα περιλαμβάνει 600 αντικείμενα από διάφορες περιοχές, χώρες και πολιτισμούς.
«Κανείς δεν έχει φανταστεί ένα μουσείο σαν αυτό», σημείωσε η Οντρέ Αζουλέ. «Η παρουσίαση των έργων ενισχύεται από μια βαθιά κατάδυση στο σύμπαν τους, στα πολιτιστικά και κοινωνικά κινήματα από τα οποία γεννήθηκαν, συνδέοντας το υλικό με το άυλο».
Με πληροφορίες από Guardian