Η βύθιση του πολυτελούς γιοτ που ανήκε στη σύζυγο του Βρετανού επιχειρηματία Mike Lynch στα ανοικτά των ακτών του Παλέρμο στη Σικελίας έχει εστιάσει την προσοχή στο ωκεάνιο φαινόμενο των υδροστρόβιλων, στον τρόπο σχηματισμού τους και στον κίνδυνο που εγκυμονούν για τους ιστιοπλόους σε περιοχές όπου είναι πιο συχνοί.
Τι είναι ο υδροστρόβιλος
Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών των ΗΠΑ, οι υδροστρόβιλοι είναι μια στροβιλιζόμενη στήλη αέρα και υδρατμών. Διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: Υδροστρόβιλοι με καλό καιρό και υδροστρόβιλοι που συναντώνται κατά τη διάρκεια ωκεάνιων ανεμοστρόβιλων που σχηματίζονται κατά τη διάρκεια καταιγίδων.
Οι υδροστρόβιλοι οι οποίοι αναπτύσσονται προς τα κάτω σε μια καταιγίδα, μπορούν είτε να σχηματιστούν πάνω από το νερό, είτε να κινηθούν από τη στεριά προς το νερό και έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με έναν ανεμοστρόβιλο στη στεριά. Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών των ΗΠΑ «συχνά συνοδεύονται από ισχυρούς ανέμους, θαλασσοταραχή, μεγάλο χαλάζι και συχνές επικίνδυνες αστραπές».
Αντίθετα, οι υδροστρόβιλοι με καλό καιρό σχηματίζονται συνήθως κατά μήκος της σκοτεινής επίπεδης βάσης μιας γραμμής αναπτυσσόμενων νεφών τύπου cumulus, αναφέρει ο Guardian.
Ο υδροστρόβιλος που έπληξε το σκάφος του Lynch φαίνεται ότι ήταν ένας ανεμοστρόβιλος, που προκλήθηκε από μία από τις πολλές καταιγίδες που σάρωσαν την Ιταλία τις τελευταίες ημέρες, με τις πλημμύρες και τις κατολισθήσεις να προκαλούν σοβαρές ζημιές στο βόρειο τμήμα της χώρας μετά από εβδομάδες καυτής ζέστης.
Οι υδροστρόβιλοι είναι συνήθως πιο συνηθισμένοι στα τροπικά πελάγη, αλλά μπορούν να εμφανιστούν οπουδήποτε, και όσοι συνδέονται με σοβαρές καταιγίδες μπορούν να δημιουργήσουν ανέμους που ξεπερνούν τα 100 μίλια/ώρα.
Ποιος είναι ο κίνδυνος
Η ενέργεια από τους ανέμους σε έναν υδροστρόβιλο μπορεί να προκαλέσει ζημιές και τραυματισμούς, αλλά ο μεγαλύτερος κίνδυνος αφορά το λεγόμενο knock-down, το οποίο μπορεί να ξηλώσει το κατάρτι ενός σκάφους.
Ενώ τα γιοτ είναι γενικά πιο δύσκολο να ανατραπούν από τις μικρότερες λέμβους, ένα knock-down συμβαίνει όταν το γιοτ χτυπηθεί από τον άνεμο ή τα κύματα με αρκετή δύναμη, ώστε να σπρώξει το κατάρτι παράλληλα με το νερό. Το πιο σοβαρό σενάριο συμβαίνει όταν το κατάρτι πέφτει κάτω από τη γραμμή του νερού.
Το σκάφος του Lynch είχε ένα κατάρτι 75 μέτρων, το δεύτερο ψηλότερο στον κόσμο.
Ο ρόλος της κλιματικής κρίσης
Η αυξανόμενη ένταση και συχνότητα των σοβαρών καιρικών φαινομένων έχει αποδοθεί στην κλιματική αλλαγή, αν και η σχέση μεταξύ των υδροστρόβιλων και της κλιματικής κρίσης δεν είναι πλήρως κατανοητή.
Σύμφωνα με τη βρετανική Βασιλική Μετεωρολογική Εταιρεία: «Η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας λόγω της κλιματικής αλλαγής σημαίνει θερμότερο αέρα, ο οποίος του επιτρέπει να συγκρατεί περισσότερη υγρασία, περίπου 7% περισσότερη υγρασία ανά 1 C θέρμανσης».
«Αυτό ενισχύει την πιθανότητα καταιγίδων, οδηγώντας σε πιο βίαιες καταιγίδες και περισσότερους κεραυνούς. Και οι έντονες βροχοπτώσεις θα οδηγήσουν σε τοπικές ξαφνικές πλημμύρες».
Σε ένα ασυνήθιστο περιστατικό πέρυσι, καταγράφηκαν 15 υδροστρόβιλοι σε μια μέρα από το ICWR στα ανοικτά των ακτών της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Ισπανίας.