Ο εκδοτικός οίκος «Ινφογνώμων» προχώρησε πρόσφατα στην έκδοση ενός βιβλίου με τίτλο Εθνική Ασφάλεια: Μύθοι και Πραγματικότητα. Το πόνημα έχει συγγραφεί από δύο άτομα, τον Γεώργιο Κουκάκη και τον Κώστα Πικραμένο, προερχόμενα από διαφορετικούς επαγγελματικούς χώρους και με διαφορετικό εκπαιδευτικό υπόβαθρο, έχοντας ωστόσο θεωρητικά αλλά και πρακτικά, εμπλακεί με τα ζωτικής σημασίας θέματα της εθνικής ασφάλειας της χώρας μας.
Το βιβλίο παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα μία ολοκληρωμένη μελέτη για την αρχιτεκτονική εθνικής ασφάλειας και απευθύνεται σε μία πληθώρα αναγνωστών, όπως άτομα του χώρου των πολιτικών επιστημών, της νομικής επιστήμης, των διεθνών σχέσεων, της διοικητικής επιστήμης-management, του διπλωματικού σώματος, των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφάλειας, της κυβερνοασφάλειας, των υπηρεσιών πληροφοριών, των στελεχών της πολιτικής ηγεσίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και σε κάθε απλό Έλληνα πολίτη που ενδιαφέρεται για την ασφάλεια της χώρας του.
Στόχος των συγγραφέων είναι η παρουσίαση –με απλό και κατανοητό τρόπο– του θεσμικού πλαισίου της εθνικής ασφάλειας που ισχύει σε άλλα κράτη αλλά και στην Ελλάδα, και συνάμα η υποβολή ρεαλιστικών προτάσεων για τη βελτίωσή του ώστε να συμβαδίζει με τις σύγχρονες απαιτήσεις και να προασπίζει όσο το δυνατόν καλύτερα τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα.
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τρία μέρη και περιλαμβάνει συνολικά 7 κεφάλαια. Το Α΄ μέρος (κεφάλαια 1-3) αφορά το θεσμικό πλαίσιο της εθνικής ασφάλειας, στο Β’ μέρος (κεφάλαια 4-7) προτείνεται μία νέα αρχιτεκτονική εθνικής ασφάλειας για την Ελλάδα, ενώ το Γ’ μέρος περιλαμβάνει μία πληθώρα οργανογραμμάτων. Τα περιεχόμενα του βιβλίου ανά κεφάλαιο περιγράφονται αναλυτικά παρακάτω.
Στο 1ο κεφάλαιο παρουσιάζονται αναλυτικά οι όροι Πολιτική (Policy), Δόγμα (Doctrine), Στρατηγική (Strategy), Υψηλή/Εθνική Στρατηγική (Grand/National Strategy) και Εθνική Ασφάλεια (National Security) και ακολούθως οι απειλές και οι προκλήσεις του σύγχρονου περιβάλλοντος ασφάλειας, όπως είναι οι Πανδημίες (Pandemics), η Επισιτιστική Κρίση (Food Crisis), η Ενεργειακή Κρίση (Energy Crisis), η Κλιματική Κρίση (Climate Crisis), η Εξαναγκαστική Μετανάστευση (Forced Migration), οι Δημογραφικές Τάσεις (Demographic trends) και οι Υβριδικές Απειλές (Hybrid Threats).
Στο 2ο κεφάλαιο πραγματοποιείται συγκριτική μελέτη των Συμβουλίων Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ) των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ –δηλαδή των ΗΠΑ, της Ρωσίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Κίνας και της Γαλλίας– καθώς επίσης και του ΣΕΑ της γείτονας Τουρκίας, μέσα από την οποία εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα για τη δομή, τις αρμοδιότητες και τον τρόπο λειτουργίας ενός ΣΕΑ.
Στο 3ο Κεφάλαιο παρατίθεται το υφιστάμενο πλαίσιο εθνικής ασφάλειας της Ελλάδας. Αυτό περιλαμβάνει το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ), την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ), τους λοιπούς Φορείς και Όργανα που εμπλέκονται στη διαχείριση των ζητημάτων εθνικής ασφάλειας –όπως η Διαρκής Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ), το Κέντρο Σχεδιασμού Εξωτερικής Πολιτικής (ΚΕΣΕΠ), η Υπηρεσία Πολιτικών Υποθέσεων Ξάνθης, το Γραφείο Αμυντικής Διπλωματίας, ο Εθνικός Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, οι διάφοροι φορείς Επιμόρφωσης και Έρευνας και τα Κέντρα Επιχειρήσεων– και τέλος το υφιστάμενο ελληνικό θεσμικό πλαίσιο Κυβερνοασφάλειας.
Στο 4ο Κεφάλαιο προτείνεται η συγκρότηση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Συμβουλίου Οικονομικής Ασφάλειας (παρουσιάζοντας λεπτομέρειες σχετικά με την αποστολή, τη δομή, τις αρμοδιότητες και τη διαλειτουργικότητά τους με τους υπόλοιπους φορείς εθνικής ασφάλειας), η δημιουργία Γενικής Γραμματείας ΣΕΑ με επιμέρους τμήματα και υποδιευθύνσεις, η δημιουργία Γραφείων Εθνικής Ασφάλειας στα Υπουργεία και τις Περιφέρειες, και η δημιουργία Ακαδημίας Εθνικής Ασφάλειας και Πληροφοριών υπαγόμενη στον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας.
Στο 5ο Κεφάλαιο περιγράφεται η δομή της προτεινόμενης Κοινότητας Υπηρεσιών Πληροφοριών και οι αρμοδιότητες της κάθε Υπηρεσίας Πληροφοριών, και προτείνεται η ίδρυση Εθνικού Συμβουλίου Πληροφοριών και ο διαχωρισμός της σημερινής ΕΥΠ σε δύο αυτοτελείς Υπηρεσίες Πληροφοριών: τη νέα ΕΥΠ και την ΚΥΑΠ, δηλαδή την Κεντρική Υπηρεσία Ασφάλειας και Πληροφοριών.
Στο 6ο Κεφάλαιο παρουσιάζονται προτάσεις για θεσμικές αλλαγές στη Δημόσια Διοίκηση σχετικά με τη διαχείριση των απόρρητων δαπανών, την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών, τους καταγγέλλοντες δημοσίου συμφέροντος και τους πράκτορες ξένων εντολέων.
Στο 7ο Κεφάλαιο κατατίθενται προτάσεις για θεσμικές αλλαγές στη νομοθετική και δικαστική εξουσία, όπως η σύσταση Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας και Πληροφοριών της Βουλής, η εισαγωγή του θεσμού του Εισαγγελέα Εθνικής Ασφάλειας, ο εκσυγχρονισμός του Ποινικού Κώδικα για τα αδικήματα της κατασκοπείας, της συνέργειας με Υπηρεσίες Πληροφοριών και της κατοχής-δημοσίευσης κρατικών απορρήτων, οι ποινικές δίκες υποθέσεων Εθνικής Ασφάλειας κ.α.
Στα Παραρτήματα του Γ’ μέρους, παρουσιάζεται σχηματικά η δομή του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, του Συμβουλίου Ασφάλειας της Ρωσίας, του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου, της Κεντρικής Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας της Κίνας, του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας, του Συμβουλίου Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας της Γαλλίας, του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ) της Ελλάδας, του προτεινόμενου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Ελλάδας, του προτεινόμενου Συμβουλίου Οικονομικής Ασφάλειας της Ελλάδας, της προτεινόμενης Γενικής Γραμματείας του ΣΕΑ, της υφιστάμενης Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Ελλάδας, της προτεινόμενης νέας Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Ελλάδας, της προτεινόμενης Κεντρικής Υπηρεσίας Ασφάλειας και Πληροφοριών της Ελλάδας, του προτεινόμενου Εθνικού Συμβουλίου Πληροφοριών της Ελλάδας, της προτεινόμενης Αρχιτεκτονικής Εθνικής Ασφάλειας της Ελλάδας, του θεσμικού πλαισίου Κυβερνοασφάλειας της Ελλάδας, και ένας συγκεντρωτικός Πίνακας των Κυριότερων Γεγονότων που σχετίζονται με την Εθνική Ασφάλεια της Ελλάδας.
Τέλος παρατίθεται μια εξαιρετικά πλούσια προτεινόμενη βιβλιογραφία και πολυάριθμες βιβλιογραφικές παραπομπές, ώστε ο κάθε αναγνώστης να είναι σε θέση να διερευνήσει περεταίρω τα ζητήματα εθνικής ασφάλειας και να επισκεφτεί εφόσον το επιθυμεί τις πρωτογενείς πηγές από τις οποίες οι συγγραφείς άντλησαν τα στοιχεία τους.
Λίγα λόγια για τους συγγραφείς
Ο Γεώργιος Κουκάκης είναι ανώτερος αξιωματικός του ελληνικού στρατού ξηράς και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης (master of arts) στη «Διακυβέρνηση, Ανάπτυξη και Ασφάλεια στη Μεσόγειο» του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Είναι κύριος ερευνητής στο Κέντρο Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ), μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ) και ερευνητικός συνεργάτης του Hermes Institute of International Affairs, Security & Geoeconomy. Άρθρα και μελέτες του έχουν δημοσιευθεί στις ιστοσελίδες του Foreign Affairs - Hellenic Edition, της HuffPost Greece, του Geopolitics & Daily News, του Infognomon Politics, του LEP και του Active News, καθώς επίσης και σε διάφορα περιοδικά του Ελληνικού Στρατού και ελληνικές και ξένες επιστημονικές περιοδικές εκδόσεις των Διεθνών Σχέσεων. Μιλάει άριστα Αγγλικά.
Ο Κώστας Πικραμένος είναι Διευθυντής Ερευνών της CP Consulting με έδρα τη Μασσαλία (Γαλλία) και εμπειρογνώμονας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε θέματα Τουρκίας, Μέσης Ανατολής και Υπηρεσιών Πληροφοριών. Έχει συγγράψει δύο ακόμα βιβλία, το πρώτο το 2021 με τίτλο MIT Η Φωλιά του Τουρκικού Παρακράτους και το δεύτερο το 2022 με τίτλο Οι Μυστικές Υπηρεσίες στον 21ο αιώνα, τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ινφογνώμων και αφορούν αντίστοιχα τις Υπηρεσίες Πληροφοριών της Τουρκίας και των άλλων χωρών, όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία, το Ισραήλ, το Ιράν, η Ινδία και το Πακιστάν. Μιλάει Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και Τουρκικά.